Aralık ayında Çin’de ortaya çıkan yeni koronavirüs Covid-19, dünyada yayılmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre dünya karşı koymaya hazırlıklı değil. Bir çok ülke farklı tedbirler geliştirdi.
Covid-19 olarak adlandırılan yeni koronavirüs, Aralık ayında Çin’in 11 milyon nüfuslu Wuhan kentinde bir hayvan pazarında ortaya çıktı.
40 dolayında ülkeye yayıldı
Dünya genelinde 80 bini aşkın vaka tespit edildi. Diğer bir ifadeyle Çin dışında 3 bine yakın vaka var. Çin’de ise 2 bin 700’ü aşkın kişi hayatını kaybetti. Çin dışında ise 50 dolayında ölüm var. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) olası bir pandemi uyarısında bulunarak, dünyanın pandemiye hazırlanması gerektiğini açıkladı.
Virüs her geçen gün daha fazla yayılıyor. 40 dolayında ülkeye yayılmış durumda. Salı günü Avusturya, İsviçre, Hırvatistan ve Cezayir’e sıçrayan virüs, Çarşamba günü beş ülkeyi daha etkiledi: Brezilya, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Pakistan ve Gürcistan.
İran’ın tedbiri ‘gerçekleri gizlemek’ mi?
Ortadoğu’da en fazla etkilenen ülke İran oldu. Bu ülkede resmi verilere göre 19 kişi hayatını kaybetti. Vaka sayısı yine resmi açıklamalara göre 140 dolayında. Ancak gerçek sayının gizlendiğine dair ciddi şüpheler var. Kum kenti milletvekili, Pazartesi günü yaptığı bir açıklamada sadece bu kentte en az 50 kişinin öldüğünü açıklamıştı.
İran’ın bilgileri gizleme ve çarpıtma konusunda çok kötü bir sicili var. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü de İran’ın bilgileri gizlediği tepkisinde bularak, “Bilgiyi gizlemek öldürür” dedi. İranlı yetkililer kentleri karantinaya almayı reddederken, mevcut durumda ülke içinde virüs taşıyıcıları veya virüs taşıdıklarından şüphe edilenlerin seyahatlerine kısıtlama getirdi. 24 kişi de internette alarm verici söylentiler yaydığı gerekçesiyle gözaltına alındı.
İtalya en fazla etkilenen avrupa ülkesi
Avrupa’da en az 13 ülke virüsten etkilendi. İtalya, Avrupa’da en fazla etkilenen ülke oldu. En az 6’sı çocuk olmak üzere 400 vakanın tespit edildiği İtalya’da 12 kişi hayatını kaybetti. Ülkenin kuzeyinde 11 kent karantinaya alındı. Virüsün yayılması ile birlikte panik de arttı.
Fransa endişeli
Ani bir yayılma gösteren İtalya senaryosunun Fransa’da da yaşanmasından endişe ediliyor. Ülkede altı yeni vaka tespit edildi. Fransa’da iki kişi hayatını kaybetti. Toplam 18 vakanın tespit edildiği Fransa’da 11 kişi iyileşti. Sağlık yetkilileri, mevcut durumda güven verici açıklamalarda bulunuyor, ancak uzmanlar ve medya, virüsün yayılma riskinin olduğuna dikkat çekiyor.
Güney Kore’de vaka sayısı bin 300’e yaklaştı
Çin dışında vakaların en yüksek olduğu ülke Güney Kore olarak dikkat çekiyor. Bu ülkede vaka sayısı bini aştı. Son bilançoya göre en az 1.261 doğrulanmış vaka bulunuyor. Hayatını kaybedenler ise 12’ye yükseldi. Vakalar arasında bir Amerikan askeri de var.
Dünya genelinde farklı tedbirler öne çıktı. Çin, özellikle Hubei eyaletinde 50 milyonu aşkın kişiyi karantinaya alırken, bu ülkedeki virüs yayılması ve ölümler belli bir sınıra getirildi.
Farklı ülkelerde devletler düzeyinde karantinaya alma, etkinlikleri iptal etme, uçuş kısıtlamaları, sınırlarda kontroller gibi tedbirler öne çıktı.
Avrupa Komisyonu’nun kararı
Avrupa Komisyonu, İtalya’da kırmızı alan olarak ifade edilen 11 kentten geçen personelinin 14 gün karantinaya alınmasını istedi. Komisyon, mevcut durumda Schengen sahasında sınır kontrollerinin yeniden başlatılmasını tavsiye etmedi.
Avrupa Parlamentosu da Avrupa Komisyonu’na benzer bir karantina kararı aldı. Ama AP’nin direktifi daha geniş bir bölgeyi kapsıyor. İtalya’nın söz konusu bölgelerinin dışında Çin, Hong Kong, Macao, Singapur ve Güney Kore de kırmızı alan kapsamına alındı.
Birleşik Krallık’tan vatandaşlarına tavsiye
Birleşik Krallık, Kuzey İtalya’dan, Çin’den, Güney Kore ve İran’dan dönen yolcuların evlerinde kalmalarını ve yetkilileri haberdar etmelerini istedi. Ülkede en az altı okul kapatıldı, başka okullar ise öğrencilerden veya personelden evlerinde kalmalarını istedi.
Diğer ülkelerde alınan tedbirler
Bosna’da virüsten etkilenen ülkelere gitmiş olanların doktora başvurmaları ve evlerinde kalmaları talep edildi.
Avusturya, şüpheli vaka halinde sınırları geçici olarak kapatabileceklerini açıkladı.
Hırvatistan’da, gelecek otuz günlüğünde tüm okul seyahatleri iptal edildi.
Birçok ülke vatandaşlarına İtalya’nın virüsten etkilenen bölgelerine gitmemelerini tavsiye etti. Bunlar arasında İspanya, Birleşik Krallık, Avusturya, Macaristan, Ukrayna, Lüksemburg, Çek Cumhuriyeti ve Romanya geliyor.
Finlandiya, vatandaşlarını İtalya’da bulunduklarında son derece dikkatli olmaya çağırdı.
Ukrayna Uluslararası Havayolları, personelinden İtalya yönüne uçuşlar sırasında eldiven ve maske takmalarını istedi.
Küresel ekonomiye etkisi
Koronavirüs ekonomiler üzerinde de ağır etkide bulundu. Salgından en fazla yararlanan altın ve kripto para bitcoin oldu. Her ikisi de önemli yükseliş gösterdi.
Salgının pazarlarda yol açtığı paniğe bakılırsa, dünya ekonomisinin yeniden resesyona girebileceği belirtiliyor. Ancak durumun ağırlığı ve ne kadar süreceği bilinmediğinden, ekonomik üzerindeki nihai etkisi konusunda da net bir ifade kullanılmıyor. Borsada, Dow Jons ve CAC 40 yüzde 7 kayıp yaşarken, Euro Stoxx’daki kayıp yüzde 8’i aştı. Bugün Çin’in gayrı safi milli hasılasının dünya üzerindeki payı yüzde 17 durumunda. Bu ülke ekonomisinde yaşanacak kayıplar da bu açıdan daha büyük etkide bulunacak. Koronavirüsün Çin’de 2020 yurt içi gayrı safi milli hasılasını yüzde 0,4 ila yüzde 0,6 oranında düşüreceği tahmini yapılıyor. İtalya’da Milan Borsası panikte. Bu ülkenin düşük büyüme değerleri göz önüne alındığında, teknik resesyona girme ihtimalinin yüksek olduğu belirtiliyor. Aylardır ekonomi çevrelerinde yeni bir küresel resesyon tartışmaları vardı zaten. Virüs salgını ise yeni bir ekonomik krizinin kıvılcımı olarak değerlendiriliyor.
Karaborsada sahte maske patlaması
Virüsün yayılması ile birlikte kaçak maske satışları patlama yaptı. Genellikle kötü kaliteli maskeler olarak dikkat çekiyor. Çin’de polis 31 milyon sahte maske veya kaçak üretilmiş maske ele geçirdi. Bununla birlikte en az 22 bin şüpheli, salgınla ilgili suçlardan sorgulandı.
İtalya'da Milan mali polisi Çarşamba günü kaçak maske faaliyetlerine ilişkin soruşturma kapsamında yüzlerce koruma maskesine el koydu. Salı sabahı da bir internet kullanıcısı bir litrelik antibakteryen şişesini e-Bay'da 300 euroya satışa çıkarmıştı. Bebek için dezenfektanlar da 240 euroya kadar piyasaya sürülmüştü. Artan fahiş fiyatlara karşı soruşturma çerçevesinde İtalyan mali polisi e-Bay ve Amazon'a baskın yaparak, bilgisayar verileri ve belgelere el koydu.
Trump, koronavirüsü ile mücadele için Mike Pence'i görevlendirdi
ABD Başkanı Donald Trump, koronavirüsü salgını ile ilgili mücadele ettiklerini, virüsün ABD için hala çok düşük bir risk oluşturduğunu ifade etti. Trump ayrıca, Japonya'daki Diamond Princess yolcu gemisinde bulunan ve dezenfekte olmuş Amerikan vatandaşlarının ülkeye getirilerek karantina alındıklarını belirtti.
Mike Pence, sağlık görevlileriyle birlikte çalışacak
Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, "Korona virüsünün ülkede yayılması halinde ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını, virüsün ABD'ye karşı oluşturduğu riskin hala çok düşük olduğunu kaydetti. Washington'un vakalardaki artış karşısında hazırlıklı olduğunu ifade eden Donald Trump, virüsle ilgili mücadele konusunda gelen eleştiriler üzerine Başkan Yardımcısı Mike Pence'i görevlendirdiğini açıkladı. Mike Pence'in Trump'ın daha önce atamış olduğu korona virüs görev gücü ile birlikte üst düzeyde sağlık görevlileriyle birlikte çalışacağı kaydedildi.
Trump yaptığı açıklamada, ülke genelinde korona virüsü ile ilgili uygun hale getirilen hastanelerin bulunduğunu, insanların güvenli bir şekilde tutulabileceği karantina alanlarının olduğunu belirterek, "Salgının yayılması halinde ne gerekiyorsa yapmaya hazırız" dedi. Trump, "Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, korona virüs ile ilgili mücadele etmek için çok çalışıyor" ifadelerini de kullandı.
Virüsle mücadelede fon talebi
Kongre'den korona virüsü ile ilgili mücadele edilmesi için 2.5 milyar dolar fon talep ettiklerini ve daha fazlasına da ihtiyaçlarının olabileceğini belirten Trump, "Korona virüsü ile ilgili 15 hastamız var ve bazıları iyileşiyor" dedi. Trump, belli bir noktada İtalya, Japonya ve Güney Kore'ye seyahatlerine yönelik kısıtlamalar getirebileceklerini ancak şu an için bunun doğru bir zaman olmadığını düşündüğünü vurguladı.
Öte yandan ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), ABD genelinde 57 teyit edilmiş korona virüsü vakası bulunduğunu ve bu sayının artmasından endişe duyulduğunu açıklamıştı.
Umre ziyaretleri askıya alındı
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yaptığı açıklamada, koronavirüsü yayılmasından endişe duyulması nedeniyle Umre ve Mescid-i Nebevi ziyaretlerinin geçici olarak askıya alındığı belirtildi. Açıklamada, Suudi Arabistan'da yaşayanlara ve ülkeyi ziyaret etmek isteyenlere “azami koruma sağlamak” için kısıtlamaların getirildiği duyuruldu. (AJANSLAR)
