Türkiye’nin soğan üretiminin yüzde 60’ını gerçekleştiren Ankara Polatlı’daki depoları geçen yıl inceleyen Bakanlık ekipleri, 24 depodan sadece üçünün satış yaptığını, diğerlerinin ’fiyat daha da yükselecek’ diye beklediğini saplamıştı. Ekiplerin raporunda, "24 adet depoda inceleme yapıldı. 24 depodan sadece üç adedinde satışın yapıldığı, diğer depoların kilitli olduğu gözlemlendi" denilmişti. Bu yıl ise gözler tekrar kış soğan hasatının başlamasına kısa süre kalan Ankara’nın Polatlı ilçesine çevrildi.

Ankara’nın Polatlı ilçesinde soğan üretiminde önemli yere sahip olan Yeniköseler Köyü’nde yaz soğan sökümü başlamasının ardından kış soğanlarının yetişmesi için ihtiyaç duyulan suyun teminini sağladıkları Sakarya Nehri’nin kurumasından dolayı endişeli. Türkiye’nin çeşitli yerlerinden gelen mevsimlik işçilerin çalıştığı yaz soğan sökümünde çuvallanan soğanların kilosu aracılara 50 kuruştan satılıyor.

Neredeyse her yemeğin içinde bulunan ve sofraların da vazgeçilmezi olan soğanın olgunlaşması için su çok önemli bir faktör. Porsuk Çayı ve Sakarya Nehri’nin birleşerek geçtiği Yeniköseler Köyü’nde yaşanan su sıkıntısından dolayı bölgede bulunan canlı yaşamı da tehlike altında. Nehrin kuruması ve gerekli önemlerin alınmamasından şikayetçi olan çiftçiler kışın Sakarya Nehri’nin debisi yüksekken suyu tutmanın yollarını arıyor.

“Yukarı köylerde vahşi sulama yapılıyor”

Çiftçilikle uğraşan Mürsel Özkan, “Şu an hasat yeni başladı. Çiftçi, fiyatların düşük olmasından dolayı sıkıntı yaşıyor. Bu hasat Ağustos ayının 20’sinden sonra artış gösterecek. Daha sıkıntılı günler bizi bekliyor. Şu anda büyük ölçüde su sıkıntısı çekiyoruz. Porsuk Çayı ve Sakarya Nehrinden gelen su bize yetmiyor. Devletimizin bu duruma el atmasını istiyoruz. Kışın 4-5 ay su boşa akıyor” dedi. Sakarya Nehri’nin geçtiği köylerde yanlış sulama yapıldığını söyleyen Özkan, “Devlet Su İşleri’nin 20 sene önce kurduğu kanalda sulama olayı yapılıyor. Bu vahşi sulama oluyor. Oralarda yağmurlama sistemiyle sulanmış olsa toplam suyun 3’te 1’i harcanır. Vahşi sulama yapıldığı için su aşağılara yetmiyor. Bunun araştırılarak çözülmesini istiyoruz. Bizim en büyük sıkıntımız su sorunu. Bizim su sorunumuz çözüldüğünde buranın halkı mahsulüne çok güzel bakar” ifadelerini kullandı.

“Kapaklı bent yapılabilir”

Yeniköseler köyünde çiftçilik yapan Tunahan Ünal, soğan hasadının başladığını söyleyerek fiyatların düşük olmasından ötürü sıkıntılı olduklarını söyledi. Ünal, “Yaz dönemi hasadı başladı. İyi, kötü bir verim alıyoruz. Fiyatlar çok düşük seviyede başladı. Soğanlar köyümüzden 40-60 kuruş arası gidiyor. Geçen sene fiyatlar güzeldi sonradan bir müdahale oldu. Biz Yeniköseler Köyü olarak Polatlı’nın en çok soğan üreten köyüyüz. Şu an suyumuz yok. Soğanları bıraktık, Sakarya Nehri’nde yaşayan balıkların, yılanların hayvanların ölmesi içler acısı” dedi. Yaşanan su sıkıntısının tekrar etmemesi için çeşitli önerilerde bulunan Ünal, “Belirli yerlere kapaklı bent yapılabilir, barajlardaki su seviyesi yükseltilebilir” diye konuştu.

“Su tamamen zehirli ve kireçli”

Sakarya Nehri yatağında yaşanan su sıkıntısını anlatan Alperhan Bilgin, “Bulunduğumuz yer Porsuk Nehri ile Sakarya Nehri’nin birleştiği yer. Görmüş olduğunuz Sakarya Nehri, kış günü debisinin yüksekliğinden dolayı her tarafı sel basabilen, topraklarımızı ve mahsullerimizi su basan bir yer. Fakat şu anda Porsuk Çayı ve Sakarya Nehri’nin birleşmesine rağmen tamamen acı suyla kaplı. Su tamamen zehirli ve kireçli. Şu anda burada kurbağa dahi yaşamıyor. Biz bu nehirden tarlamızı sulayıp, ekmek yiyen ve bu şekilde Türkiye ekonomisine katkıda bulunan insanlarız. Fakat biz artık kendi sulamamızdan vazgeçtik şuradaki milyonlarca balığın ve hayvanın ölümünü seyrediyoruz” şeklinde konuştu.

“Tüccarlar gelip hazırladığımız soğanı alır”

Türkiye’nin çeşitli illerinden Polatlı’ya gelen tarım işçileri, soğan hasadı için erken saatlerden itibaren tarlalarda çalışıyor. Sökümünü yaptıkları soğanları keserek çuvallara dolduran işçiler, daha sonra kamyonlara yüklüyor ve satışa hazır hale getirdikleri ürünleri traktörlere yüklüyor. Hatay Dörtyol’dan evini yurdunu bırakarak 2 aylık dönemde soğan sökümü yapmaya Polatlı’ya ailesiyle birlikte gelen Abdurrahman Akdemir, “Çalışmak için geldik. Çok sıcak, burada çalışmak çok zor. Bizim işimiz soğan kesmek, çuvallama yapmak. Tüccarlar gelip hazırladığımız çuvalları alır. Soğanın kilosu ne kadara satılıyor bilmiyorum fakat duyduğuma göre ucuza satılmazmış” diye konuştu.

Hatay’dan, Diyarbakır’dan olduğu gibi Türkiye’nin çeşitli yerlerinden gelen soğan işçileri 2 ay boyunca Polatlı’da kalarak soğan sökümü yapacak.

Kaynak: iha