Türkiye’nin ilk ‘Sakin Şehir’lerinden biri olan Aydın’ın Yenipazar ilçesinde, toplumsal kaynaşmayı sağlayan ‘Gencer’ geleneği, yıllardır yeni yuvaların kurulmasına da vesile oluyor. Bayramlıklarını giyip evlenecekleri kişiyi Gencer panayırının kurulduğu sokaklarda seçen gençler, evlendikten sonra geleneği yaşatmak için çocuklarına öğretiyor.

Yenipazar’da yaklaşık 2 asırdır her yıl Ramazan ve Kurban Bayramlarının 2. günü ‘Gencer’ panayırı kuruluyor. Tüm ilçe halkı ve ilçe dışına göç eden Yenipazarlılar, bu panayırda bir araya gelip bayramlaşıyor ve hasret gideriyor. Gencer’in bir başka özelliği de birçok kişinin bu panayırda tanışıp evlenmeleri. Gencer denilen geleneğe göre bayramlıklarını giyen gençler panayırda dolaşıyor. Kızlar bir tarafta erkekler ise karşı tarafta yürürken göz göze gelen gençler, birbirlerini beğenirlerse aileler görücüye gönderiliyor ve kız isteniyor. Gencer sayesinde mutlu bir yuva kuran çiftler, evlendikten sonra da Gencer geleneğini sürdürerek çocuklarına öğretiyor.

11 yıl önce bir Gencer günü kendisi gidi tek başına dolaşmakta olan eşiyle karşı karşıya gelince aralarında bir elektriklenme olduğunu hatırlatan Ahmet Cengiz, evliliğe giden ilk karşılaşma anını şu sözlerle anlattı:

“Asırlardır devam eden Gencer geleneği sayesinde tanıştık ve evlendik. Şimdi de 3 yaşında bir oğlumuz var. Yaşlanıyoruz ama gençleşmek için halen her Gencer’e geliyoruz."

11 yıl önce Gencer’de tanıştığı Ahmet Cengiz ile 5 yıl önce evlenen ve 3 yaşında Muzaffer Cengiz adında bir oğlu olan Buket Cengiz ise Gencer geleneğinin yerini günümüzde sosyal medyadan başlayan ilişkilerin çoğaldığını söyledi. Cengiz, “Gencer yerine artık sosyal medyadan tanışmalar oluyor. 11 sene önce Gencer’de gezerken tanıştık ve o günden bugüne birlikteyiz. 5 yıllık evliyiz, çok mutluyuz. İyi ki bu Gencer geleneğimiz var. Şimdi ki gençlere bu gelenek öğretilmeli, biz de oğlumuza öğrettik. Oğlum akşamdan bu yana Gencer heyecanını yaşıyor. Çok mutluyuz” şeklinde konuştu.

Gencer’de tanışıp sözlendiler, geleneği yaşatıyorlar

2 yıl önce Gencer’de başlayan birlikteliklerini resmileştirerek yuva kurma yolunda ilerleyen Ramazan Coşkun da, sözlüsüyle birlikte Gencer’i yaşamaya devam ediyor. Geleneğin yaşatılması gerektiğimi savunan Coşkun, “Küçüklüğümden beri her Gencer’e gelirim. Köyden şehirden herkes burada toplanır. Millet tanışır, kaynaşır. Zaten bu gelenek de kaynaşmayı sağlamak için başlatılmış. Bende 2 yıl önce arkadaşlarımla birlikte Gencer’de gezerken daha önceden de kendisini tanıdığım sözlümle karşılaştım. Biraz bakışma ve hoşlantı oldu. Sonra konuştuk, tanıştık. İki yıl önce sözlendik ve nasip se evlilik hazırlıkları yapıyoruz” derken; Coşkun’la evlilik planları yapan Gül Akdağ ise, “Gencer’de tanışıp, görüştük ve sonra nasip oldu biz sözlendik. Allah nasip ederse evleneceğiz. Çevremizde Gencer’de tanışan başka çiftlerde var” ifadelerini kullandı.

Gencer geleneğinin ilçeye getirdiği canlılığın yanı sıra yeni yuvaların kurulmasına da vesile olduğunu kaydeden Belediye Başkanı Yüsran Erden, “Bu Gencer’in başka bir özelliği daha var. Bayram sonrası yeni elbiselerini giyen kızlar, erkekler birbirlerini görüp beğeniler” dedi.

Nişanlı çiftler Gencer Yiyeceği hazırlıyor

Gencer’de tanışıp nişanlanan çiftlerin dini bayramlar öncesi ‘Gencer Yiyeceği’ geleneğini de yaşatmaya devam ettiğini belirten emekli öğretmen Mualla Pehlivanoğlu ise yaşatmak için mücadele verdikleri gelenek hakkında şu bilgileri verdi:

“Geçen seneki Gencer’de nişanlanmış çiftler, bir siniye hazırladıkları yiyecekleri ‘Gencer Yiyeceği’ olarak nişanlısının evine götürür. Kız tarafı ise oğlan tarafına baklava gönderir. Eskiden benim çocukluğumda pilavlı tavuk da gönderilirdi. Kahve önünde erkekler bir tarafa sıralanır, kızlar yolun diğer tarafından gelip geçerler. Erkekler onların içerisinden evlenecekleri kızları beğenirler. Sonra tanışabilmek için kızların peşlerine düşerler. Anneler de gençleri biraz rahat bırakır gençleri gidip tanışsınlar diye ama kız anneleri daha sıkı davranır.”

Kaynak: iha