Diyarbakır'da III. Asur Egemenliği
M.Ö. 900–825 yılları arasında Asurluların tekrar gerilemeye başlamasından sonra bir Arami kabilesinden gelen ve Diyarbakır’ı merkez yaparak kurulan ilk devlet, Bit-Zamanî krallığı kurulmuştur. Diyarbakır, bu dönemde krallığın merkezi
olarak seçilmesinden dolayı çok gelişmiş, bayındır, zengin bir belde durumuna gelmiş, Hurriler’den kalma sur yeniden onarılmış, kent büyüyüp zenginleşmiştir. M.Ö. 825’te Asur hükümdarı III. Salmanassar’ın bu krallığa son vermesinden sonra Üçüncü Asur egemenliği başlamış ve M.Ö.775 yılına kadar, yani Diyarbakır ve çevresinin Urartular tarafından ele geçirilmesine kadar devam etmiştir.
Asur ve Urartuların Diyarbakır savaşı
Van Gölü ve çevresinde M.Ö. 859–612 yılları arasında bir krallık kuran Urartuların,23 Diyarbakır’daki egemenliği M.Ö.775–736 yılları arasındadır. M.Ö. 775 yıllarında yapılan savaşlar sırasında Diyarbakır, Urartu kralı I.Argistis tarafından
Asurluların elinden alınmıştır. Üçüncü kez Diyarbakır’da egemenliklerine son verilmesine rağmen Asurlular, M.Ö. 736 yılında Diyarbakır’ı tekrar ele geçirmişler ve M.Ö. 653 yılına kadar buraya hakim olmuşlardır.
