HABER MERKEZİ
DİYARBAKIR - İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, kategorik konularda insan hakları ihlallerine maruz kalan yurttaşların derneklerine yapmış olduğu başvurular sonucu hazırladığı "Cezasızlık Raporu"nu, dernek binasında yaptığı basın toplantısıyla açıkladı. Toplantıda konuşan İHD Diyarbakır Şubesi Başkanı Abdullah Zeytun, derneğin Hukuk Komisyonu tarafından son 30 yıldır takip edilen toplumsal yaşamda meydana gelen hak ihlallerine ilişkin 140 soruşturma ve kovuşturma dosyası üzerinden cezasızlıkla sonuçlanan 10 davanın incelendiğini belirtti.
Raporu açıklayan İHD Yöneticisi Yakup Güven, dernek tarafından takip edilen ve etkin bir soruşturma yürütülmeyen davaları şöyle sıraladı: "Kemal Kurkut, Helin Hasret Şen, Medeni Yıldırım, Şahin Öner, Kulp-Alaca Davası, Aysel Tufan, Cihat Morgül, Özkan Ailesi, Mehmet Uytun ve Celal Şeker davaları."
TESPİTLER
Güven, hukuksal süreçleri takip edilen söz konusu davalara ilişkin raporda yer alan tespitleri şöyle sıraladı:
“* Kamu gücünü elinde bulunduranların neden olduğu hak ihlallerine ilişkin başlatılan soruşturma ve açılan davaların çok büyük bir kısmında yargı makamları dava konusu olaya ilişkin yapılması gereken işlemleri eksik bir şekilde ve olayın üstünden çok uzun zaman geçtikten sonra yerine getirmişlerdir. Bu durum hakları ihlal edilenlerin adalete erişimini engellediği gibi, ihlali yaratan kamu görevlilerini suç işleme konusunda cesaretlendirmektedir.
* Kamu görevlilerinin fail olduğu, mağdurun ölümüne veya yaralanmasına sebep olan olaylara ilişkin çoğu kez mülki amirce soruşturma izni verilmemekte, Bölge İdare Mahkemelerine yaptığımız itirazlar ve Anayasa Mahkemesi’ne yaptığımız başvurular neticesinde soruşturma izninin verilmemesi kararları kaldırılabilmektedir.
* Savcılıkça açılan soruşturmalarda maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve faillerin tespitine dönük etkin soruşturmalar yürütülmemekte, genellikle takipsizlik kararları verilerek dosya kapatılmak istenmekte veya daimi arama kararları verilerek dosyanın sürüncemede bırakılması sağlanmaktadır.
TALEP VE ÖNERİLER
Güven, talep ve önerileri ise şöyle sıraladı:
* Failin kamu görevlisi olduğu suçlara ilişkin yürütülen soruşturmalarda adli kolluğun suçun faili kamu görevlisi ile aynı birimde çalışan kolluk personeli yerine olayla alakası veya herhangi bir dahiliyeti olmayan kolluk görevlilerinden teşekkül etmesi gerekmektedir.
* Mağdur veya mağdur yakınlarının uğramış oldukları zararın telafisi veya hafifletilmesi amacıyla açmış oldukları tazminat istemli davalarda mahkemelerce fail devlet menfaati yerine mağdur bireyin menfaatini gözetmesi, uğramış olduğu zararın telafisi konusunda adil bir yargılama yolu takip etmelidir.
* Türkiye’de yürütülen ceza yargılamalarında yıllardır sürmekte olan cezasızlık politikasına son verilmelidir. Devletin hukuki alanda prensip haline getirdiği cezasızlık politikası ülkede ciddi mağduriyetler yaratmakta ve yeni suçlara davetiye çıkarmaktadır. Kamu görevlisi failler hakkında hukuki yaptırımların icrası, mağdur ve mağdur yakınlarının acısının bir nebze hafiflemesi ve yeni mağduriyetlerin oluşmaması için yürütülmekte olan cezasızlık politikası terk edilmeli; Anayasaya, taraf olunan uluslararası sözleşmelere ve evrensel hukuk normlarına göre hareket edilmelidir."
