Güneş OCAĞA / ÖZEL HABER

DİYARBAKIR – Sanayinin enerjisine ve meskenlerin de doğalgazına yapılan zam hem üreticiyi hem de vatandaşı çileden çıkardı. Gazetemize konuşan vatandaşlar, faturaları ödemekten geçinemediklerini belirtirken, OSB’deki üreticiler ise, yapılan son zamlarla üretim kapasitelerinin yüzde 40’a düşeceğini ve bu da işçinin yüzde 40'ını işten çıkarın anlamına geldiğini ifade etti.

Kentin üretim kalbi olan Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) üretici ve sanayiciler, son bir yılda enerjiye yapılan zamlar nedeniyle zor durumu yaşarken, 1 Nisan’da sanayi enerjisine yapılan yüzde 50’lik bir zam daha üreticiyi çileden çıkardı. Meskenlerde kullanılan doğalgaz fiyatına gelen yüzde 35’lik zam da vatandaşın tepkisine neden oldu. BOTAŞ ise, yürürlüğe soktuğu fahiş zammı "uluslararası gelişmelere bağlı olarak yaşanan dalgalanmalarla gerekçelendirdi. Avrupa'da "en ucuz doğalgaz"ın "tüketicilerimiz tarafından" kullanılacağını müjdeledi.

Doğalgaza yapılan yaklaşık yüzde 35 oranındaki zamma tepki gösteren Diyarbakırlı vatandaşlar, bu zamlar karşında çaresiz kaldıklarını belirtti.

Diyarbakırlılar, “Her iki ayda bir elektrik, su ve doğalgaza yapılan zam vatandaşa kan ağlattırıyor. Bir kenti gezin göreceksiniz hepsi işsizlikten oturuyor. Artık kimse en temel gıdalarını bile alamıyor çünkü her şeye zam yapılıyor. Rabbimizden hayırlı bir kapı açmasını diliyorum” duasında bulundu.

Ramazan’dan bir gün önce yapılan bu zammı vatandaşa yönelik bir zulüm ve eziyet olarak değerlendiren vatandaşlar, "Mübarek Ramazan ayında doğalgaza yapılan akılalmaz zammın izahı yoktur. Sahur ve iftar sofralarımızı nasıl kuracağız. Yeter artık, biz bu zamları kaldıramıyoruz. Belimiz büküldü. Perişan vaziyetteyiz. Ay başını getirmekte çok zorluk çekiyoruz. Türkiye’de çoğu asgari ücret altı çalışıyor, zaten asgari ücret bile artık bu zamların ve pahalılığın altında kalıyor. Doğalgaz, elektrik, su ve kira faturalarını ödemekten beslenemiyoruz. Artık bu duruma bir çare bulunsun” haykırışında bulundu.

Üretici ve sanayici çok dertli

Gazetemize konuşan Diyarbakır Organize ve Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) üretici ve sanayiciler de, sanayide kullanılan enerji için getirilen zamların üretim maliyetini arttırdığına dikkat çekerek, genel olarak firmaların sermaye yetersizliğini artırdığını ve yeni sermayeye ihtiyaç duyulduğunu ivedilikle dile getirdi.

OSB’deki üreticiler sorularımızı şöyle yanıtladı:

Sanayiye yapılan yüzde 50’lik enerji zammı kentte üretim yapan sanayicileri bir kez daha zor duruma soktu, bu zam fabrikaların kapasitesini küçültür mü?

Yüksek enerji kullanan bu sektörlerde ortalamanın belli bir rakamın üstüne çıkmasıyla tarife değişikliği oluşuyor, dolayısıyla bu zam oranının, yüzde 46 ya da yüzde 48 seyrinde değil de, yüzde 100’ü geçeceği ön görüyoruz.

Ülkemizde daha çok üretim, yatırım ve istihdam ihtiyacı varken, yapılan bu ilave zam ile üreticiye 'üretimi küçültün’ mesajı verildiğini düşünüyoruz.

Bundan kaynaklı kısa bir süre sonra bu enerji maliyetlerinin tüketiciye de yansıması olacaktır. Çünkü sektör enerji maliyetlerini ürünlere de yansıtmak zorunda kalacak.

Bu da enflasyona maalesef artırıcı bir yönde etki yapacaktır.

Son bir yılda yapılan zamlar ve ekonomik daralmalar sizleri hangi noktaya getirdi?

Pandemi süreciyle başlayan küresel ekonomik sorunlar yapılan son doğalgaz zammıyla beraber maliyet yapısındaki öngörülebilirliği kaybetmiş duruma getirdi.

Yapılan bütçelerde sapma oldukça yüksek. Fiyat istikrarı sağlamak mümkün değil, son 3 yılda minimal seviyede devam eden karlılıklar son zamlarla tamamen yok olduğunu söyleyebiliriz.

Yapılan son zamlar kapasiteyi yüzde 40’a düşür, işçinin yüzde 40'ını işten çıkar anlamını taşımaktadır. Üreticiye, sanayiciye teşvik vermek gerekirken, tam kapasite çalışana ceza verilir oldu.

Ürünlerinizi döviz üzeri mi alıyorsunuz?

Tüm ürünlerimiz dolar bazlı alınmaktadır. Artan döviz kuru nedeniyle ürünlerin maliyetlerinin artması ticareti sekteye uğrattı.

Sanayicilerimiz yurt dışından vadeli alım yaptığında ve vadesi geldiğinde dolara ihtiyacı oluyor. Mecburen hesaptaki lirayı çekip dolar almak zorunda kalıyor. Bu da dolara yeni bir talep yaratıyor. Yaratılan talep de doların yükselmesine neden oluyor. Ayrıca bankaya yatırılan dolar kuru ile borçların ödeme tarihindeki dolar kuru sanayicinin aleyhine olursa o zaman finansal bir zarar da doğuyor. Bu da zaten düşük karlarla çalışan sanayicinin giderlerini artırıyor.

Bu zamlar ve krize karşı nasıl bir tedbir alınmalı?

Türkiye’nin daha çok üretim, yatırım ve istihdama ihtiyacı var. 

Sanayideki enerji maliyetlerinin düşmesi, üretim ve yatırıma daha fazla destek olup sanayimizin rekabet gücünü korumalıyız.

Böyle günlük kur oyunlarıyla uğraşmak yerine, piyasalara güven veren ve gerçekten sözde değil özde reform yapılsa daha iyi olur. Piyasayla oyun oynamak yerine, ciddi ekonomik politikalar uygulanmalı.

Editör: TE Bilişim