Türkiye’de birçok üründe uygulanan yüksek vergiler, taksit sınırı ve buna bağlı olarak yurtdışı ile açılan fiyat makası, farklı yollardan tedariki deyim yerindeyse patlattı. Bu ürünlerin başında Apple’ın eylül ayında tanıttığı yeni iPhone modelleri geldi.
Hali hazırda kimi modelde yüzde 100’ü aşan vergi oranı ve taksit sınırı yolcu beraberinde getirilen telefon sayısında rekora yol açarken, pasaport kaydı için Kuzey Kıbrıs ve Gürcistan gibi ülkelerde adeta iPhone turizmi oluştu.
Öte yandan klonlanmış (IMEI numarası değiştirilmiş ya da kopyalanmış) telefon sayısı da tarihi zirveyi gördü. Dünya gazetesinden Yener Karadeniz'in sektör temsilcilerinden edindiği bilgiye göre 10 milyona yakın resmi satışa karşın bu yılın tamamında en iyi ihtimalle klonlanmış telefon sayısı 3,9 milyonu, yolcu beraberinin ise 500 bini aşması bekleniyor. Yeni yılda artması beklenen pasaport kayıt ücretin bu rakamı daha da yukarı çekmesinden endişe ediliyor.
Fiyat farkı 20 bin lirayı aşıyor
128 GB’lık iPhone 14 Pro Max, yüzde 96’si vergi olmak üzere 43 bin 999 TL'lik bir fiyat ile Türkiye'de satışa sunuldu. Yapılan hesaplamaya göre, aynı cihaz ABD’den alındığında bin 99 dolara (20 bin 426 TL) denk geliyor. Kullanıcının yurtdışından getirdiği cihazı kendi pasaportuna kaydetmesi ile bu fiyata 2 bin 732 TL harç ve 117 TL Özel İletişim Vergisi ekleniyor ve fiyat 23 bin 275 TL’ye çıkıyor. Yani tüketici aynı telefonu yurtdışından alarak 20 bin TL’den fazla kar elde edebiliyor.
Ancak burada 2019’da getirilen IMEI kaydı düzenlemesi dikkat çekiyor. Söz konusu düzenlemeyle başkasının pasaportuna telefon kaydettme dönemi sona ermişti. Ancak kullanıcılar bu düzenlemeyi de kolaylaştırılmış vize prosedürü uygulanan Yunan Adaları ve kimlik kartı ile girilebilen Gürcistan ve Kuzey Kıbrıs gibi ülkelere gün birlik seyahatler ile aşmaya başladı. Bu şekilde fiyata sadece seyahat ücreti eklenmiş oldu. Bir diğer yol ise klonlama. Artık online satış sitelerinnin yanı sıra cadde mağazalarında bile pasaport kaydı olmayan yurtdışı telefonlara rastlamak mümkün. Yine Türkiye fiyatının oldukça aşağısında satılan cihazlar 6 ayda bir 300 TL civarı bir ücret ile kullanılabiliyor.
