DİYRABAKIR - İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi İşkence ve Kötü Muamele ile Mücadele Komisyonu, hazırladığı "2010-2019 Yılları Arası İşkence ve Kötü Muamele Raporu"nu dernek binasında kamuoyuna duyurdu.
Açıklamaya, İHD Diyarbakır Şube Başkanı Abdullah Zeytun ve şube yöneticileri katıldı. Açıklanan raporu komisyon üyeleri Ezgi Sılademir ve Yakup Güven okudu.
Raporda, 2010-2019 yıllar arasında hak ihlali iddiasıyla toplamda 3 bin 569 başvuru yapıldığı, mağdurların vücut bütünlüğü üzerinde yaralanma neticesi doğuran 690 başvurunun incelendiği kaydedildi.
Son 10 yılda alınan başvuru sayısının en fazla yaşandığı yılların 2017 ve 2018 yılları olduğu bilgisine yer verilen raporda, işkence ve kötü muamelenin en fazla yaşandığı mekanların başında yüzde 47 ile cezaevlerinin olduğu belirtildi.
Yıllara göre bilançolar
Raporda, 2010 ila 2019 yılları arasında gerçekleşen işkence vakalarının bilançolarına yer verildi. Raporda, 2010 yılında işkence ve kötü muamele iddiasıyla 5’ü kadın, 5’ü çocuk ve 29’si erkek olmak üzere toplam 34 başvuru yapıldığı iddia edildi.
Sırasıyla 2011 yılında 66, 2012 yılında 61, 2013 yılında 50, 2014 yılında 72, 2015 yılında 46, 2016 yılında 79, 2017 yılında 100, 2018 yılında 99, 2019 yılında ise toplamda 82 başvurunun yapıldığı belirtildi.
Son 10 yılda işkence ve kötü muamele iddiasıyla toplamda 689 başvurudan 97’si kadın, 592’si ise erkek olduğu kaydedildi.
İHD Diyarbakır Şubesi’ne son 10 yılda alınan başvuru sayısının en fazla yaşandığı yıllar 2017 ve 2018 yılları olduğu bilgisi paylaşıldı.
Bulgular ve tespitler
Raporda, verilen grafikler ışığında tespit edilen başlıca bulgular şu şekilde sıralandı:
*Derneğimize yapılan tüm başvuru kategorileri arasında işkence ve kötü muamele yani fiziksel şiddete dayalı başvurularının oranı yüzde 19.5’tir.
* Kadın başvurucuların en fazla başvuru yaptıkları yıllar; 30 başvuru ile 2019, 18 başvuru ile 2018 yılları olarak göze çarpmaktadır. 2019 yılı ise 50 yaş üstü başvurucunun fiziksel şiddet gördüklerini beyan ederek, en fazla başvuru yaptıkları yıldır.
* 2017 yılında işkence ve kötü muamele başvuruları cezaevlerinde yoğunlaşmıştır. Özellikle 2010-2014 yılları arasında bu başvurularda sürekli olarak bir artış olduğu, 2017 ve 2018 yıllarında en yüksek rakamlara ulaştığı görülmektedir.
* Fiziksel şiddet mağdurları tarafından derneğimize yapılan başvuruların en az olduğu yıl ise 2010 yılı olarak görülmektedir. Özellikle bu yıl içerisinde iktidar yetkililerinin toplum karşısında kullandığı dilin görece daha yumuşak, makul ve barışçıl olmasıdır.
Talepler ve öneriler
Raporda, talep ve öneriler şu şekilde sıralandı:
“* İşkencecilere karşı açılan soruşturmalar etkin bir şekilde yürütülmeli, işkencede cezasızlığa son verilmelidir.
* BM İşkenceye Karşı Sözleşmeye Ek İhtiyari protokolün (OPCAT) gereği Türkiye tarafından yerine getirilmeli gözaltı birimleri ile cezaevleri bağımsız heyetlerin denetimine açık hale getirilmelidir.
* İşkence mağdurlarının iç dünyalarında maruz kaldıkları travmanın etkilerinin giderilmesi amacı ile mağdurlar rehabilite programlarına dahil edilmeli ve kendilerine psikolojik destek sağlanmalıdır.
