İdrar yolu taşları; böbrek veya idrarın vücut dışına atılmasını sağlayan idrar yollarının herhangi bir yerinde oluşan, idrarda çözülemeyen ve atılamayan kimyasal maddelerin zamanla birikmesi ile oluştuğunu belirten Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Ahmet Gençbay, böbrek taşı oluşumu, risk faktörleri tanı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Günlük sıvı alımı 1,5-2 litrenin altında olanlarda taş hastalığı riskinin daha fazla olduğunu belirten Opr. Dr. Ahmet Gençbay, “Yetersiz su alımı, dengesiz beslenme çay, kahve, asitli içecekleri fazla tüketmek, fazla kilo, tekrarlayan idrar yolu iltihabı, çok fazla ilaç kullanımı böbrek taşı oluşum riskini arttırır. Taş oluşumu, sıcaklığın yüksek olduğu yerlerde yaşayanlarda ve yaz mevsiminde daha sık görülmektedir. Sıcak iklimde terle su kaybı artmakta, idrar miktarı azalıp yoğunluğu artmaktadır. Bu durum taş yapmaya meyilli insanlarda idrarda kristalleşmeyi ve taş oluşumunu arttırır. Taş oluşumunda mesleğin de önemi vardır. Sürekli masa başında oturarak çalışanlar ve yüksek ısıda çalışanlarda daha yüksek oranda görülürken, aktif görevi olanlarda daha az görülür. Diyetle alınan fazla şeker böbrek taşına neden olabilmektedir. Alkol alışkanlığı olanlarda diğer kişilere göre böbrek taşının daha fazla görülebileceği düşünülmektedir. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları böbrek taşları açısından risk doğurur. Bu enfeksiyonlara yol açan bakteriler idrardaki amonyak oranının artmasına yol açar. Yüksek amonyak seviyeleri ise özel bir tür böbrek taşına yol açabilir. Kronik bağırsak iltihabı da sık sık böbrek taşı oluşmasına neden olan hastalıklardan biridir. Kalıtsal geçiş nedeniyle ailesinde taş hastalığı öyküsü olanlarda taş görülme sıklığı daha fazladır. Sonuçta diyet, ailesel yatkınlık, fiziksel aktivite birbirini tamamlayan faktörlerdir. Beraberce etki göstererek taş oluşumunu kolaylaştırır” dedi.
Asitli içeceklere dikkat
Opr. Dr. Ahmet Gençbay böbrek taşı oluşumunda karşılaşılan risk faktörlerini şöyle sıraladı:
“Günde en az 1.5 -2 litre su için, özellikle sıcak havalarda su tüketimine özen gösterin. Burada kriteriniz idrar renginizin berrak olması olsun. Kişi aşırı et tüketiyorsa azaltmalı. Beslenmenizde kalsiyuma yeterince yer vermemek oksalat seviyesinin yükselmesine ve böbreklerde taş oluşumuna neden olabilir. Dolayısıyla kalsiyum gıdalarla yeterince alınmalı. Yemeklerde aşırı tuz tüketmeyin; idrardaki kalsiyum miktarını arttıracağından sodyum bakımından zengin bir beslenme böbrek taşlarına neden olabilir. Süt ve süt ürünleri dengeli miktarda tüketilmeli. Dengeli beslenin, fazla kilo almayın. Gereksiz ilaç kullanmayın hekime danışın. Çay, kahve, pancar, çikolata, ıspanak ve pek çok kuru yemiş oksalat bakımından zengindir. Aşırı tüketmeyin. Kolalı içecekler, fosfat içerir ki her iki madde de böbrek taşı oluşumunda etkilidir. Yaşam tarzınızı değiştirin, yeterli fiziksel aktivite yapın.” (İHA)
