Nevin ALKAN KUTLU
Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu'nun (ITUC) 148 ülkeyi kapsayan 2023 Küresel Haklar Endeksi'ne göre Türkiye, bu yıl da çalışanlar için en kötü 10 ülkeden biri oldu.
Bu yıl 10'uncu baskısı yapılan Küresel Haklar Endeksi'nde Türkiye son üç yıl olduğu "işçi haklarının garanti altında olmadığı" anlamına gelen 5. grupta yer aldı.
Ülkelerin yüzde 87'si grev hakkını ihlal etti
Raporda işçilerin özgürlükleri ve haklarının "acımasızca saldırıya" uğramaya devam ettiği, polisin protestoları bastırdığı ve sendika liderlerinin "keyfi olarak" tutuklandığı vurgulandı.
Ülkelerin yüzde 87'sinin grev hakkını ihlal ettiği belirtilen açıklamada, toplanma ve ifade özgürlüğü hakkının da ülkelerin yüzde 42'sinde sınırlandığı kaydedildi.
Türkiye "en kötü" 9'uncu ülke
Endekste çalışanlar için dünyanın en kötü bölgesi Ortadoğu ve Kuzey Afrika olarak açıklanırken, en kötü 10 ülke ise sırasıyla Bangladeş, Belarus, Ekvador, Mısır, Esvatini, Guatemala, Myanmar, Filipinler, Tunus ve Türkiye oldu.
Türkiye, 2020, 2021 ve 2022 yıllarında da bu kategoride gösterilmişti.
Yolsuzluğu protesto eden DİSK'lilere gözaltı
Raporun Türkiye'yle ilgili bölümünde 26 Şubat 2023'te yolsuzluğu protesto edenlerin gözaltına alındığı hatırlatıldı. İstanbul'da düzenlenen protesto sırasında gözaltına alınanlar arasında Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreter Yardımcısı Fahrettin Engin Erdoğan, sendika liderleri ve üyeleri olduğu belirtildi.
Şebnem Korur Fincancı davası
Endekste "örgüt propagandası yapma" iddiasıyla 2 yıl 8 ay 15 gün hapis cezasına çarptırılan ve 27 Ekim 2022'de tutuklanan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Şebnem Korur Fincancı'ya da yer verildi.
Fincancı'nın Türkiye'nin Irak'taki askeri operasyonları sırasında "kimyasal gaz kullandığı" iddialarına ilişkin medyada yer alan yorumları ve bağımsız soruşturma çağrısı nedeniyle hapsedildiğine dikkat çekildi.
Endekste çalışanlar için en iyi koşulları bulunan 1'inci grupta Almanya, Avusturya, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, İrlanda, İtalya, Norveç, İsveç bulunuyor.
En kötü 5+ grubunda hangi ülkeler var?
Hukukun üstünlüğü ilkesi bulunmadığından işçi haklarının garanti altına alınamadığı 5+ grubunda ise Afganistan, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyet, Haiti, Libya, Myanmar, Filistin, Somali, Güney Sudan, Suriye ve Yemen yer aldı.
ITUC endeksi hakkında
Endeks, ülkeleri 1,2,3,4,5 ve 5+ olarak gruplara ayırıyor. İşçi hakları açısından en iyi grup 1, en kötü grup ise 5 numara. 5+ ise hukukun üstünlüğü ilkesi bulunmadığından işçi haklarının garanti altına alınamadığı ülkeleri gösteriyor.
5'inci grup "işçi haklarının garanti altında olmaması" anlamına geliyor. 4'üncü grup hakların sistematik ihlalini; 3'üncü grup hakların düzenli ihlalini, 2'nci grup hakların ihlalinin tekrar edilmesini ve 1'inci grup ise ara sıra hak ihlalini gösteriyor.
