FATMA TEMEL - ÖZEL
Kürt Amazonu olarak bilinen Fata Reş’in doğum yılı tam olarak bilinmese de 1880’lerin başında Federal Irak Kürdistan Bölgesel yönetimindeki Revanduz İlçesi’nde doğduğu tahmin ediliyor. Önde gelen Kürt kadınları arasında en tanınanlarından biri olup; cesaretiyle, yiğitliğiyle, otoritesiyle ve duruşu ile İngiliz, Fransız, Alman ve Osmanlı medyalarında konu olmuş; herkes tarafından övgüyle methedilmiştir. Kürt kadın tarihinde önemli bir yer tutan Fata Reş, Revanduz’da yaşayan Maraşlı aşiret reisi olup, l9. Yüzyılda Kırım Savaşı dolayısıyla 300 süvarinin başında İstanbul’a gidip Sarayla görüşmeler yapmış ve Ruslara karşı savaşmaya hazır olduklarını belirtmiştir.
GEZGİNCİLERİN İLGİSİNİ ÇEKTİ
Osmanlı bir kadın askeri komutanın, süvarileriyle birlikte sarayda padişah tarafından karşılanması o güne kadar görülmüş bir durum olmadığından Fata Reş’e olan ilgiyi de arttırmıştır. Fata Reş’ın İstanbul’a süvarileriyle birlikte gelmesi dünyada da geniş yer edinir. Kırım Savaşı’na kısa bir süre kala İstanbul’a gelen Amerikan, Fransız, İngiliz yazar, gazeteci, gezginlerin ilgilisini savaşın gidişatından çok Fata Reş çeker. Kendisiyle birlikte Osmanlı da birçok tabuyu yıkan Fata Reş, batılıların romantizm ve kadına bakış açısını ters yüz eder.
SÜVARİLERİYLE İSTANBUL’A GELİŞİ RESMEDİLİR
Fata Reş'in cesaret ve kahramanlığından etkilenen sayısızca sanatçıdan biri de Ayasofya’nın o dönemde tamiratını yapan ünlü Fransız Sanat Tarihçisi Gusieppe Fossati dir. Fossati, Fata Reş'in İstanbul’a süvarileriyle birlikte gelişinin bir gravürle resmeder ve bu gravür 15 Nisan 1854 tarihli "L'lustration Journal Universel Dergisi" yoluyla Fransa'da yayınlanır. Gravürün altında "Kara Fatima, l'héroine du Kürdistan, a' Constantinople" yani "Kürdistan kahramanı Kara Fatma İstanbul’da" notu düşülmektedir.
Fata Reş’ın doğumu gibi ne zaman öldüğü de tam olarak bilinmese de 1800’lerin başından öldüğü tahmin edilmektedir.
