Kronik bir akciğer hastalığı olan KOAH, 40 yaş üstü yetişkinlerde yüzde 15-20 düzeyinde göründüğünü belirten Sınır, her 5 kişiden birinin KOAH hastası olduğunu söyledi. Sınır, “Küresel Hastalık Yükü Çalışması verilerine göre günümüzde tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de yüzde 5.5’inden sorumludur. Türkiye’de solunum sistemi hastalıkları en sık görülen 3. ölüm nedenidir ve bu ölümlerin de yüzde 61.5’i KOAH nedeniyledir” dedi.
Özel BowerHospitaldoktorlarından Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı Uzm. Dr. Cebrail Sınır KOAH’la ilgili şu bilgileri verdi:
KOAH Nedir?
KOAH, Kronik (müzmin), Obstrüktif (tıkayıcı), akciğer hastalığı kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılan kronik bir akciğer hastalığıdır. Akciğerde bulunan ve bronş dediğimiz hava keseciklerinin tıkanması nedeniyle solunum güçlüğü ve öksürük ile karşımıza çıkar. Bronşların görevi hava yoluyla aldığımız oksijeni vücut dokularına taşımaktır. Bronşlar çeşitli sebeplerle tıkandığında alınan oksijen dokulara taşınamaz.
KOAH’ın nedenleri nedir?
KOAH’ın en belirgin nedeni sigara kullanımıdır. Ne yazık ki, son yıllarda artan sigara kullanımı beraberinde bu hastalığın da daha yaygın olmasını getirmiştir.
Sigara dışında;
* Kimi meslek dallarında solunan gazlar, toz ve dumanlı ortamlar KOAH için yüksek risk faktörü oluşturur. Özellikle maden ve metal işçiliği, çimento, kağıtüretimi gibi sektörler KOAH oluşumuna zemin hazırlıyor.
* Kimi genetik hastalıklar (örneğin alfa 1 antitripsin yetmezliği) KOAH için risk oluşturur.
* Kirli hava, evlerde ısınma ve yemek pişirme amaçlı kullanılan yakıtlar, özellikle köylerde kullanılan tezek dumanı da KOAH’a yol açabilir.
Belirtileri nedir?
En sık karşımıza çıkan belirtileri nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. KOAH yavaş ilerleyen bir hastalık olduğu için hastalar genelde bu ilk belirtilerle doktora gelmiyorlar. Bu da hastalığın daha ağırlaşmasına neden oluyor. İleri evrelerde oksijenin dokulara taşınamaması nedeniyle dil ve dudaklarda, parmak uçlarında morarmalar başlar. Kişi kendini halsiz ve yorgun hisseder.
Nasıl tanı konur?
KOAH tanısı, basiz ve ağrısız bir test olan solunum fonksiyon testi ile konur. Bu testi, gerekli gördüğümüz hastalarda akciğer röntgeni, biyokimya ve kan sayımı testleri, atar damarda oksijen ve karbondioksit ölçümü için arter kan gazı çalışması gibi tetkiklerle destekliyoruz.
KOAH tedavisi nasıl yapılır
Her hastalıkta olduğu gibi KOAH’ta da erken teşhis tedavinin başarısı için çok önemli bir unsur. KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşın önlenebilir ve tedavi edilebilir. İlk iş olarak sigaranın bırakılması, zararlı toz ve dumandan uzaklaşılması sağlanır. KOAH’ın evresine göre uygun tedavi planlanır.
KOAH’tan korunmak için neler yapılmalı?
Kesinlikle sigara içilmemeli. Özellikle riskli meslek dallarında çalışan kişiler sigaradan uzak durmalı. Bu meslek dallarında koruyucu maske kullanımı mutlaka uygulanmalı. Yeterli fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme, kilo kontrolü gibi faktörler de KOAH riskini azaltır.
