HABER-Güneş OCAĞA
CHP Diyarbakır Milletvekili Av. Dr. Sezgin Tanrıkulu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın yazılı olarak yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kapsamlı bir soru önergesi sundu.
Tanrıkulu, Bakan Bayraktar’ın TBMM Genel Kurulu’nda Bakanlığın 2026 yılı bütçe görüşmeleri sırasında Diyarbakır’da yatay sondaj yöntemiyle üretilebilecek önemli miktarda kaya petrolü rezervi bulunduğuna ilişkin açıklamalarını hatırlattı.
TANRIKULU: AYRINTILI BİÇİMDE AÇIKLAMA YAPILMALI
Tanrıkulu, söz konusu açıklamaların Türkiye’nin enerji bağımsızlığı açısından büyük önem taşıdığını vurgulayarak; petrol ve doğal gaz arama-üretim faaliyetleri, rezerv miktarları, üretim kapasiteleri, yerli katkı oranları, çevresel etkiler, rehabilitasyon çalışmaları ve nadir toprak elementleri gibi stratejik alanlara ilişkin güncel durumun ve gelecek planlarının kamuoyuna ayrıntılı biçimde açıklanması gerektiğini ifade etti.
CHP’Lİ TANRIKULU’NDAN 32 SORULU ÖNERGE
CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın yazılı olarak yanıtlaması istemiyle verdiği önergede şu 32 soruyu sordu:
1. Bakanlığın 2025 yılı içerisinde kara ve deniz sahalarında tamamladığı sondaj sayıları kaçtır ve bu sondajlar sonucunda tespit edilen yeni petrol rezervi miktarı ile ekonomik değeri nedir?
2. Diyarbakır'da yatay sondaj yöntemiyle üretilebilecek kaya petrolü (shale oil) rezervi potansiyeli hakkında yürütülen çalışmaların güncel durumu nedir ve bu rezervin tahmini miktarı ile üretime geçiş takvimi hakkında bilgi verebilir misiniz?
3. Gabar sahasındaki günlük petrol üretim miktarı şu anda kaç varildir ve Şırnak'ın Türkiye'nin en fazla petrol üreten ili haline gelmesinde katkı sağlayan faktörler nelerdir?
4. Türkiye'nin yurt içi ve yurt dışı toplam günlük petrol üretim miktarı kaç varildir ve bu üretimle günlük kaç aracın yakıt ihtiyacı karşılanabilmektedir?
5. Sakarya Gaz Sahası'nda günlük doğal gaz üretim miktarı son bir yılda ne kadar artırılmıştır ve 2026 yılında "Osman Gazi" platformu ile hedeflenen günlük üretim kapasitesi kaç milyon metreküptür?
6. 2028 yılında devreye alınacak ikinci yüzer üretim platformu ile Karadeniz doğal gaz üretim kapasitesinin kaç milyon metreküpe çıkarılması planlanmaktadır?
7. reküptür ve doğal gaz tüketiminin ne kadarlık kısmı LNG tedarikiyle karşılanabilmektedir?
8. Yeraltı doğal gaz depolama kapasitesi şu anda kaç milyar metreküptür ve kış mevsimine hazırlık kapsamında depoların doluluk oranı nedir?
9. Eskişehir Beylikova'daki nadir toprak elementleri rezervinin miktarı nedir ve endüstriyel tesisin temel atma tarihi ile yıllık üretim kapasitesi hedefi hakkında bilgi verebilir misiniz?
10. Madencilik faaliyetlerinde bugüne kadar rehabilite edilen alan büyüklüğü ile dikilen ağaç sayısı kaçtır ve çevreye duyarlı madencilik anlayışının denetim mekanizmaları nasıl işlemektedir?
11. Arama ve üretim filosundaki gemilerde yerli personel oranı ve yerlilik oranı şu anda yüzde kaçtır?
12. 2025 yılında doğal gaz keşiflerinin toplam miktarı ve güncel ekonomik değeri nedir?
13. Elektrik üretiminde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payı yüzde kaçtır ve son bir yıldaki kurulu güç artışı kaç megavattır?
14. Diyarbakır kaya petrolü projesinde uluslararası ortaklıklar (örneğin Continental Resources ile) kapsamında planlanan sondaj sayısı ve zaman çizelgesi nedir?
15. Petrol ve doğal gaz üretim artışlarının cari açığa yıllık katkı miktarı yaklaşık ne kadardır?
16. Bakanlığın 2026 yılı için kara ve deniz sondaj hedefleri toplam kaç adettir ve bu çalışmaların odak bölgeleri hangileridir?
17. Diyarbakır'da yatay sondaj yöntemiyle üretilebilecek kaya petrolü rezervinin tahmini miktarı kaç milyar varildir ve bu rezervin büyük kısmı hangi formasyon (örneğin Dadaş Formasyonu) ve ilçelerde (örneğin Bismil, Silvan, Çınar) yoğunlaşmaktadır?
18. Kaya petrolü rezerv alanı tam olarak hangi koordinatlar veya ruhsat sahalarını kapsamakta olup, bu alanın toplam yüzölçümü kaç kilometrekaredir?
19. ABD'li Continental Resources şirketinin Diyarbakır Havzası için tahmin ettiği 6,1 milyar varillik kaya petrolü rezervi potansiyeli güncel çalışmalarla ne ölçüde doğrulanmıştır?
20. Kaya petrolü üretiminde kullanılacak hidrolik çatlatma (fracking) ve yatay sondaj yöntemlerinin teknik detayları nelerdir ve bu yöntemlerin Türkiye'deki ilk uygulama takvimi nasıldır?
21. Diyarbakır kaya petrolü projesinde TPAO ile Continental Resources arasındaki ortak girişim anlaşmasının kapsamı, paylaşım oranları ve teknoloji transferi hükümleri nelerdir?
22. Projenin arama ve üretim aşamalarında kısa vadede (2026-2028) kaç sondaj kuyusu açılması planlanmakta olup, uzun vadede yüzlerce kuyu hedefi doğrultusunda toplam kuyu sayısı tahmini nedir?
23. Kaya petrolü üretiminin tam kapasiteye ulaşması halinde günlük veya yıllık üretim miktarı kaç varil olarak öngörülmekte ve bu üretimle Türkiye'nin petrol ithalatının ne kadarlık kısmı karşılanabilecektir?
24. Projenin istihdama etkisi nedir; Gabar sahasında 3.500'den fazla kişiye sağlanan istihdam benzeri şekilde Diyarbakır'da kaç kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam yaratılması beklenmektedir?
25. Bölgesel kalkınma açısından kaya petrolü faaliyetlerinin Diyarbakır ve çevre illere yol altyapısı, yerel tedarik zinciri ve ekonomik hareketlilik yönünden katkıları neler olacaktır?
26. Kaya petrolü üretiminin cari açığa yıllık katkı miktarı yaklaşık ne kadar olup, rezervin toplam ekonomik değeri (örneğin 350 milyar dolar civarı tahminler doğrultusunda) nasıl hesaplanmaktadır?
27. Hidrolik çatlatma yöntemi nedeniyle oluşabilecek su kaynakları kirliliği, deprem riski ve diğer çevresel etkilere karşı alınacak önlemler ve denetim mekanizmaları nelerdir?
28. Kaya petrolü sahasındaki faaliyetler kapsamında bugüne kadar rehabilite edilen alanlar ve çevre koruma yatırımları hakkında bilgi verebilir misiniz?
29. Proje kapsamında yerli personel ve mühendis oranı yüzde kaçtır ve uluslararası ortaklıkla sağlanan eğitim programları nelerdir?
30. Diyarbakır kaya petrolü projesinin Gabar sahası üretimine kıyasla potansiyel üstünlükleri (örneğin daha büyük rezerv) ve riskleri nelerdir?
31. Kaya petrolü üretiminin başlaması halinde yerel halka sosyal sorumluluk projeleri (eğitim, sağlık, altyapı) kapsamında ne tür katkılar sağlanması planlanmaktadır?
32. Bakanlığın 2026 ve sonrası için Diyarbakır kaya petrolü odaklı sondaj ve üretim hedefleri nelerdir; ayrıca Güneydoğu Anadolu Havzası'ndaki diğer potansiyel kaya gazı/ petrolü alanları için planlar var mıdır?”