ÖZEL HABER / Jan BELEK
Onlarca medeniyetin izlerini taşıyan Diyarbakır, aynı zamanda birçok tarihi çeşmeye de ev sahipliği yapıyor. Ancak bu çeşmelerin büyük bölümü artık kullanılmaz halde. Sur ilçesinde bulunan Arbedaş Çeşmesi de bu ilgisizlikten nasibini aldı.
Turistlerin sıkça geçtiği Nasuh Paşa Meydanı’nda, Saray Kapısı yolunun Sur duvarlarıyla birleştiği noktada yer alan çeşme, bugün kurumuş, bakımsızlıktan çöplüğe dönmüş halde.
VATANDAŞLARDAN YETKİLİLERE ÇAĞRI
Tarihi çeşmeye olan ilgisizliğe isyan eden vatandaşlar, “Çeşme her gün yüzlerce kişinin gezdiği bir yerde. Bu tarihi çeşmede turistlerin güzergâhı üzerinde bulunuyor. Oysa bu çeşme restore edilirse insanların mola verecekleri yerlerde olur. Saraykapı’yı turladığımızda bu çeşmede serinlemiş oluruz. Yetkililerin ilk önce bu çeşmeyi ardından da sokaklarda bulunan diğer tarihi çeşmeleri onarmasını istiyoruz. Çeşmelerin bakımsızlığı, tarihin bize bıraktığı mirasın önemsenmediğini gösteriyor” dediler.
1526’DA ONARILDI, 1997’DE YENİLENDİ
Çeşmenin ilk onarımı 1526’da dönemin Diyarbakır Valisi Hüsrev Paşa tarafından yaptırıldı. Kitabelerde yazılı bu bilgiye göre Arbedaş, o dönem yeniden hayat bulmuştu. Son onarımı ise 1997’de Sur Belediyesi tarafından gerçekleştirildi. Ancak aradan geçen yıllarda çeşme yine kaderine terk edildi.
TÜRKÜLERE KONU OLMUŞTU
Arbedaş Çeşmesi, yıllar önce yakılan türkülere de konu oldu. Türkünün dizeleri bugün yaşanan tabloyu adeta özetliyor:
"Arbedaş direkhana
Ortası kumarhana
Bu iş böyle giderse
Sonumuz tımarhana."