HABER - Sertaç KAYAR
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi (SAMER), Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yer alan 16 kentte, barış ve müzakere sürecine ilişkin toplumsal algı, hükûmet politikalarına yönelik değerlendirmeler ve mevcut siyasi gündeme dair eğilimleri tespit etmek amacıyla yaptığı saha araştırmasının sonuçlarını açıkladı. 10-15 Ekim 2025 tarihleri arasında Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Şırnak, Siirt, Bitlis, Bingöl, Ağrı, Dersim, Muş, Adıyaman, Van, Iğdır, Hakkari ve Kars’ta yapılan saha araştırması bin 543 kişi ile yüz yüze yapıldı.
“BARIŞ SÜRECİNE YÖNELİK TEMKİNLİ UMUT”
Araştırmanın açıklama bölümünde “Araştırma bulguları, Türkiye kamuoyunda ekonomi merkezli kaygı, siyasal temsil eksikliği ve barış sürecine yönelik temkinli umut arasında salınan bir dengeyi ortaya koymaktadır. Araştırmaya göre AKP ve MHP seçmenlerinde güvenlik ve istikrar temaları baskınken; CHP seçmenlerinde hukuk, adalet ve demokrasi vurgusu; DEM seçmenlerinde eşitlik, diyalog ve yasal güvence beklentisi öne çıkmaktadır” ifadeleri yer aldı.
TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ SORUNU
Açıklamaya devamla şu veriler paylaşıldı: “Araştırmaya göre katılımcıların yüzde 59,7’si Türkiye’nin birinci önemli sorunu olarak ekonomik kriz ve işsizlik, yüzde 21,2’si Kürt Sorunu, yüzde 6,4’ü Hukuk Sistemi, %5,3’ü Eğitim Sistemi olduğunu belirtti. Katılımcıların toplamda yüzde 25,6’sı hükümetin son bir yıldaki söylem ve uygulamalarını barış süreciyle uyumlu bulurken, yüzde 47,7’si olumsuz bulmaktadır. Görüşmecilerin %23,3’ü sürecin olumlu sonuçlanabileceğini düşünürken, yüzde 24,8’i ‘Hayır Olumlu Sonuçlanmayacak’, yüzde 28’i Kısmen, yüzde 17’si ‘Kararsızım’ dedi. Tablodan anlaşılacağı üzere sürecin sağlıklı yürümesi için katılımcıların %70 ve üzeri; İnfaz kanununda değişikliğin yapılmasını, Kayyum uygulamalarına son verilmesini, süreci yürütenlere yasal güvenceler sağlanmasını, Hasta ve süreci dolmuş mahpusların koşulsuz serbest bırakılmasını ve Umut hakkının tanınmasını önermektedir.”
KURUMLARIN ROLLERİNE YÖNELİK ALGILAR
Araştırma değerlendirmesinde, barış sürecinde kurumların rollerine yönelik algılarda genel eğilim olumsuz olduğu belirtilerek şu veriler paylaşıldı: “Katılımcıların yüzde 55’i hükümeti, yüzde 57,4’ü muhalefeti, yüzde 53,2’si meclisi yetersiz bulmuştur. Hükûmeti yeterli görme oranı sadece %24,8’dir. Buna karşın, Abdullah Öcalan’ın sürece katkısı/rolü yüzde 42,9, PKK’nin rolü yüzde 40,5 oranında yeterli olarak görülmektedir. Abdullah Öcalan’a yönelik yetersiz görme oranı da toplamda yüzde 23.4…”
“KOMİSYON ÇALIŞMALARI İLE SÜRECİN İLERLEMESİNE OLAN İNANÇ ZAYIF”
Araştırmanın paylaşılan veriler ve değerlendirme şöyle: “Araştırmaya göre Mecliste Kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun çalışmalarının sürecin ilerlemesine dönük etkisi konusunda inanç zayıflığı bulunmaktadır.
Görüşmecilerin toplamda yüzde 29,4’ü komisyonun etki edeceğini, yüzde 30,1’i Kararsız olduğunu, toplamda yüzde 40,5’i ise etkisinin sınırlı olacağını düşündüklerini bildirmiştir.
Sürecin önemli parametrelerinden biri de Türkiye’nin Suriye politikasıdır. Araştırmaya göre Katılımcıların yalnızca yüzde 26,9’u Türkiye’nin mevcut Suriye politikasını olumlu bulmaktadır. Yüzde 30,3 kararsız, yüzde 42,8 olumsuz görüş bildirmiştir. Kuzey ve Doğu Suriye yönetimiyle ilişkilerde toplumun %34,5’i “Samimi ve Yapıcı İlişki” %23,3’ü Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile İşbirliği Yapılsın vurgusu yapmıştır.
SEÇMEN DAVRANIŞLARI
Seçmen davranışlarına bakıldığında ise bir önceki genel seçime göre çok büyük değişiklikler gözlenmese de; AKP’nin 1,8 puanlık bir düşüş sergilediği, MHP’nin tabanını koruduğu DEM Partinin de 3.3 puanlık bir artış sağladığı görülmüştür. CHP’nin ise 3,1’lik bir düşüş içinde olduğu ölçülmüştür.”
