ÖZEL HABER/Güneş OCAĞA-Ceren AKYIL
Gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e konuşan Diyarbakır Fıstık Üreticileri Birliği Başkanı Celalettin Birtane, kentin bereketli topraklarında yetişen fıstıkta hasadın sona erdiğini söyledi. Birtane, bu yıl sıcaklık artışı ve don olayları nedeniyle rekoltenin düştüğünü, ancak fiyatların artması sayesinde üreticilerin zarar etmediğini belirtti.
FARKINDALIK ÇALIŞMALARI SONUÇ VERDİ
Yaklaşık beş yıldır Diyarbakır’da fıstık alanlarının artırılması için farkındalık çalışmaları yürüttüklerini belirten Birtane, "Bu çalışmalarımız sonuç verdi. Son iki üç yıldır da Fıstık Üreticileri Birliği olarak bu çalışmaları sürdürüyor, yeni bahçe kuran çiftçilerimize teknik bilgi desteği sağlıyoruz. Deneyimlerimizi paylaşıyor, bahçe kuruluşundan üretime kadar her aşamada çiftçilerimize rehberlik ediyoruz" dedi.
"DÜNYADA FISTIK ÜRETİMİNİN YÜZDE 95'İ BU ÜÇ ÜLKEDE"
Dünyada fıstık üretiminin yüzde 20'sinin Türkiye'de üretildiğini dile getiren Birtane, "Dünya fıstık üretiminin yüzde 95’i yalnızca ABD, Türkiye ve İran'da yapılıyor. Türkiye bu üretimin yüzde 20’sini karşılıyor ve ülkemizdeki üretimin yüzde 95’i Güneydoğu Anadolu’da gerçekleşiyor. Bu nedenle Diyarbakır’ın fıstık tarımında yükselmesi hem ulusal hem de küresel pazarda büyük önem taşıyor. Fıstığın dünya genelinde üretimi sınırlı olduğu için pazar sorunu bulunmuyor" diye konuştu.
"DİYARBAKIR FISTIK ÜRETİMİNDE HIZLA YÜKSELİYOR"
Diyarbakır'ın fıstık üretiminde hızla yükseldiğini vurgulayan Birtane, "Urfa’da bugün yaklaşık 44 milyon fıstık ağacı bulunurken, Diyarbakır’da düzenli bahçelerle birlikte 700 bini aşkın fıstık ağacı var. Bunların 600 bini 3-8 yaş arası genç ağaçlardan oluşuyor. Ayrıca 20-30 yıl önce dikilmiş yaklaşık 100 bin ağaç da mevcut. Diyarbakır’da yıllık fıstık üretimi 200 ila 300 ton arasında değişiyor. En büyük hedefimiz ise, önümüzdeki 10 yıl içinde 20 milyon fıstık fidanını toprakla buluşturmaktır" dedi.
"DİYARBAKIR ÇİFTÇİSİNİN FISTIK ÜRETİMİNE İLGİSİ ARTIYOR"
Son yıllarda Diyarbakır çiftçisinin fıstık üretimine ilgisinin hızla arttığını vurgulayan Birtane, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Geçen yıl teknik destek isteyen üreticiler bin dönümün üzerinde yeni fıstık bahçesi kurdu. Bu yıl ise 2-3 bin dönümlük yeni alanın ekilmesi bekleniyor. Ayrıca fıstık üretim çalışmaları kapsamında, Büyükşehir Belediyesi, Ticaret ve Sanayi Odası, İl Tarım Müdürlüğü ve Fıstık Üreticileri Birliği önümüzdeki yıl bu alanların genişlemesi için ciddi planlamalara gidecek. Çalışmalar çerçevesinde, talep toplanacak, dikimden önce çiftçiler eğitim alacak ve dikim sonrası denetimler yapılacak. Böylece üretici sürecin hiçbir aşamasında yalnız bırakılmayacak."
"FISTIK TARIMI BÖLGESEL İSTİHDAMA KATSI SAĞLAYACAK"
Fıstık üretiminin bölgesel istihdama da önemli bir katkı sunduğunu belirten Birtane, "Fıstık tarımı yalnızca üreticiye gelir sağlamıyor, aynı zamanda bölgesel istihdama da katkı sunuyor. Budama, aşı, çapa, yabancı ot temizliği ve hasat gibi süreçlerde çok sayıda işçiye ihtiyaç duyuluyor. Böylece mevsimlik işçilerin batıya gitmesine gerek kalmadan, bölgede sürekli bir gelir kapısı oluşuyor. 500 fıstık ağacı diken bir üretici, 10 kişilik bir aileyi yıl boyunca geçindirebiliyor" ifadesinde bulundu.
"FISTIK AĞAÇLARI ORMAN YANGINLARINI ÖNLÜYOR"
Fıstık ağaçlarının, orman yangınlarının önlenmesine de yardımcı olduğuna dikkat çeken Birtane, "Çünkü fıstık bahçelerinin altı yıl boyunca temiz ve ot barındırmayan toprak yapısına sahip. Bu da yangınların yayılmasını önlüyor. Önümüzdeki dönemde bu konuda pilot çalışmalar yapılacak. Ayrıca küresel ısınma ve kuraklık arttıkça, fıstık tarımı iklime en uyumlu ve sürdürülebilir tarım türlerinden biri haline geliyor. Diyarbakır toprağı, içerdiği zengin mineraller sayesinde bu tarım için son derece elverişli. Hatta bazı bölgelerde hiç sulama yapılmadan bile fıstık ağaçları sağlıklı şekilde büyüyor. Bu nedenle kuraklığa karşı en dayanıklı, en az maliyetli ve en karlı tarım ürünü fıstıktır" diye konuştu.
"BU YIL FISTIK ÜRETİCİSİ KAR ETTİ"
Bu yıl sıcaklık ve don nedeniyle rekolte düşse de fiyatların arttığını vurgulayan Birtane, son olarak şunları söyledi:
"Fiyat artışı üreticinin zarar etmesini önledi, hatta çoğu çiftçi kar etti. Örneğin, Çınar ilçesindeki bir üreticimiz pamuktan zarar ederken fıstıktan kazanç sağladı. Fıstık üreticisinin en büyük avantajı, rekolte düştüğünde fiyatın yükselmesi, yükseldiğinde ise üretimden kar sağlanmasıdır. Dolayısıyla fıstık üreticisi hiçbir zaman zararlı çıkmaz ve altın gibi kazandıran bira üründür."
BİRTANE’DEN TARIM BAKANLIĞI’NA ÇAĞRI
Birtane son olarak Tarım Bakanlığı ve ilgili kurumlara şu çağrıda bulundu:
“Yeni fıstık bahçeleri kuran üreticilere, yıllar itibarıyla yedi yıl süreyle ‘fıstık bakım kredisi’ verilmesi, bu kredinin geri ödemesinin ise faizsiz olarak, yedinci yılın sonunda başlatılması durumunda, Diyarbakır’da fıstık üretim alanları hızla gelişecektir. Bu uygulama, fıstık üreticilerinin bahçeler verim çağına ulaşıncaya kadar karşılaştıkları finansal zorlukları hafifletecek ve üreticilerin yeni bahçeler kurma motivasyonunu artıracaktır.”
