ÖZEL HABER-Güneş OCAĞA
2025 yılı, Diyarbakır açısından barış süreci umutları, siyasi temaslar, kültür-sanat etkinlikleri, toplumsal olaylar ve ekonomik tartışmaların iç içe geçtiği hareketli bir yıl olarak kayda geçti.
BARIŞ SÜRECİ, SİYASİ ZİYARETLER VE DİYALOGLAR
Kürt meselesi, barış ve çözüm tartışmaları 2025’te yeniden Türkiye gündeminin merkezine yerleşti. 27 Şubat 2025’te DEM Parti tarafından Diyarbakır Dağkapı Meydanı’na kurulan dev ekranlarda, İmralı Cezaevi’nde tutuklu bulunan Abdullah Öcalan’ın kamuoyuna iletilen mesajı canlı olarak izlendi. Öcalan’ın PKK’ye silah bırakma ve örgütü feshetme çağrısı yaptığı açıklama, meydanda toplanan yurttaşlar arasında duygusal anlara neden oldu. Öcalan’ın çağrısı sonrası 11 Temmuz’da Irak’ın Federal Kürdistan Bölgesi’ndeki Süleymaniye’de PKK’ye bağlı 30 militan silahlarını bir törenle yaktı.
DİYARBAKIR'DA ÖNEMLİ ZİYARETLER
Bu gelişmenin ardından Diyarbakır, barış çağrıları, mitingler ve sivil toplum girişimleriyle sürecin öncü kentlerinden biri oldu. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un Diyarbakır ziyareti ve ‘birlik, kardeşlik ve barış’ vurgusu yaptığı konuşmalar, sürecin siyasi boyutunu güçlendirdi. Kurtulmuş’un Kürtçe mesajlar vermesi de kentte dikkat çekti. 2025 sonbaharında ise yüksek yargı mensupları Diyarbakır’a resmi ziyaretler gerçekleştirdi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya ve Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez’in katıldığı toplantılarda bireysel başvuru hakları ve temel hakların uygulanması gibi hukuki başlıklar Diyarbakır’da ele alındı.
2025’TE DİYARBAKIR KÜLTÜR VE SANAT KENDİNE DÖNÜŞTÜ
Barış sürecine dair tartışmalar, kültür ve sanat alanına da yansıdı. 1980’ler ve 1990’lar boyunca Kürt müzik sahnesinin en etkili topluluklarından biri olarak tanınan, ancak siyasi baskılar nedeniyle Avrupa’ya gitmek zorunda kalan Koma Amed Grubu, 30 yıl aradan sonra 25 Ekim 2025’te Diyarbakır Newroz Alanı’nda sahneye çıktı. Koma Amed’in konseri kültür ve sanat gündeminde geniş yankı buldu.
DİYARBAKIR BİRÇOK ETKİNLİĞE EV SAHİPLİĞİ YAPTI
2025 yılında Diyarbakır, yerel yönetimlerin öncülüğünde çok sayıda etkinliğe de ev sahipliği yaptı. Kültür ve Turizm Bakanlığınca düzenlenen Türkiye Kültür Rota Festivali kapsamında müzik, tiyatro, sergi ve atölye çalışmaları düzenlenirken, tarihi mekanlar sanat programlarıyla yeniden canlandırıldı.
AMED ULUSLARARASI FİLM FESTİVALİ DAMGA VURDU
Yılın en kapsamlı kültür etkinliklerinden biri, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde Ortadoğu Sinema Akademisi ve Sinebîr iş birliğiyle düzenlenen Amed Uluslararası Film Festivali oldu. Festivalde uzun metraj, belgesel, kurmaca ve deneysel türlerde toplam 84 film izleyiciyle buluştu. Sekiz yıllık aranın ardından düzenlenen bu festival, Diyarbakır’ın sinema alanındaki en kapsamlı etkinliklerinden biri olarak 2025 kültür takvimine damga vurdu.
GURME VE KİTAP FUARLARI YOĞUN İLGİ GÖRDÜ
Mezopotamya Gurme Fuarı, Diyarbakır mutfağının tanıtımına önemli katkı sundu. Yıl boyunca düzenlenen etkinlikler arasında en fazla ziyaretçi çeken organizasyon ise Diyarbakır Kitap Fuarı oldu.
TURİZMDE GÜÇLÜ BİR YIL OLDU
Diyarbakır, 2025’te güçlü bir turizm sezonu geçirdi. Yılın ilk 9 ayında kentte 1,3 milyon ziyaretçi ağırlanırken, konaklamalı turist sayısında bir önceki yıla göre yüzde 21 artış kaydedildi. Yetkililer, yıl sonunda ziyaretçi sayısının 2-3 milyon bandına ulaşmasını beklediklerini açıkladı.
EN ÇOK KONUŞULAN PROJE: TRAMVAY
Yıllardır gündemde olan hafif raylı sistem (tramvay) projesi 2025’te yeniden somutlaştı. Dağkapı-Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi hattı için 14,1 kilometrelik, 20 istasyonlu bir güzergah planlandı. Proje, Diyarbakır’ın ulaşım sorunlarına çözüm getirmesi beklenen önemli bir altyapı yatırımı olarak değerlendiriliyor.
ULUSLARARASI ALANDA İLK KARDEŞ ŞEHİR
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile Fransa’nın Rennes Belediyesi arasında 12 Aralık 2025’te kardeş şehir protokolü imzalandı. Bu protokol, Diyarbakır’ın uluslararası alandaki ilk resmi kardeş şehir anlaşması olarak kayda geçti ve kültürel, çevresel ve teknik iş birliklerini kapsadı.
İŞSİZLİK VE YOKSULLUK GÜNDEMİN ÜST SIRALARINDA
2025’te Diyarbakır’ın en önemli sorunlarından biri işsizlik ve yoksulluk oldu. Büyükşehir Belediyesi ile ILO iş birliğinde düzenlenen toplantılarda, kentteki kayıt dışı istihdam oranının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu vurgulandı. İŞKUR’a yapılan işsizlik ödeneği başvurularındaki artış, ekonomik sıkıntının boyutunu ortaya koydu. Diyarbakır’da ayrıca ücretsiz avukat hizmeti için yoksulluk belgesi talep edenlerin sayısındaki artış da dikkat çekti. Bu tablo, yerel siyasetçiler ve sivil toplum örgütleri tarafından sıkça gündeme taşındı.
KADIN CİNAYETLERİ VE TOPLUMSAL TEPKİLER
Diyarbakır, 2025 yılında kadın cinayetlerinin en fazla yaşandığı ilk beş il arasında yer aldı. Sivil toplum örgütlerinin raporlarına göre, yılın ilk dokuz ayında kentte en az 18 kadın öldürüldü. Bu vakalar arasında kamuoyunda en fazla tepki uyandıranlar; Sur ilçesinde 19 yaşındaki üç aylık hamile Helin Eren’in birlikte yaşadığı erkek tarafından silahla öldürüldü. Yenişehir ilçesinde 18 yaşındaki Sümeyye D.’nin cansız bedeninin bir binada çöp poşeti içinde bulundu. Cezaevinden izinli çıkan Okay Gür, üç çocuk annesi Rojda Yakışıklı’yı öldürdü. Bu olaylar, Diyarbakır’da kadına yönelik şiddetin boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi.
NARİN GÜRAN DAVASI KARARA BAĞLANDI
Diyarbakır’da 21 Ağustos 2024’te kaybolan ve cansız bedeni bir dere kenarında bulunan 8 yaşındaki Narin Güran’ın davası, uzun süre kamuoyunu en çok meşgul eden davalardan biri oldu. Narin Güran’ın ölümüyle ilgili davada Yargıtay 1. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin anne Yüksel Güran, ağabey Enes Güran ve amca Salim Güran hakkında verdiği ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarını onadı. Bu cezalar kesinleşti. Diğer sanık Nevzat Bahtiyar hakkında ise önceki mahkemece verilen “suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme” suçuna ilişkin karar Yargıtay tarafından bozuldu. Bahtiyar’ın “öldürmeye yardım etmek” suçundan yeniden yargılanmasına karar verildi.
ROJİN KABAİŞ UNUTULMADI!
Kent, Diyarbakırlı Rojin Kabaiş’in ölümünü de unutmadı. Kabaiş’in cansız bedeni 15 Ekim 2024’te Van Gölü kıyısında bulundu ve olayla ilgili soruşturma 2025 yılı boyunca devam etti. Kızının ölümünün aydınlatılması için uzun süre kamuoyu önünde adalet mücadelesi yürüten baba Nizamettin Kabaş’ın girişimleri sonucunda dosyada önemli bir gelişme yaşandı. Soruşturma kapsamında hazırlanan raporlarda, Rojin Kabaiş’in bedeninde tespit edilen iki farklı erkeğe ait DNA örneğinin çevresel bulaş olmadığı kesinleşti. Bu tespit, soruşturmanın seyrini etkileyen kritik bir bulgu olarak kayıtlara geçti.
AMEDSPOR'UN LEYLA ZANA KARARI
Somaspor–Bursaspor maçında Leyla Zana’ya yönelik cinsiyetçi ve ırkçı tezahüratlar kamuoyunda büyük tepki topladı. Bu gelişmelerin ardından Amedspor’un kadın taraftarlara ücretsiz bilet kararı, toplumsal duyarlılık açısından takdir topladı.
AYŞE ŞAN'IN VASİYETİ YERİNE GETİRİLDİ
18 Haziran 2025’te, 29 yıl sonra Ayşe Şan’ın naaşı İzmir’den Diyarbakır’a getirildi. Sanatçının vasiyeti doğrultusunda Yeniköy Mezarlığı’nda defnedilmesi, kentte duygusal anlara sahne oldu.
KENTTEKİ ACI OLAYLAR YILI GÖLGELEDİ
2025’te yaşanan bazı toplumsal olaylar Diyarbakır’ı derinden sarstı. Kayapınar ilçesi Fırat Mahallesi’ndeki “Rojava Sitesi”ndeki yangında anne Tuba Bircan Çavdar ile çocukları Yunus Emre, Elif ve Zeynep Çavdar yaşamını yitirmesi, Kulp’ta viyadük inşaatında meydana gelen iş kazasında dört işçinin hayatını kaybetmesi ve yıl sonunda bir kadının 3 aylık bebeğini yüksekten atması sonucu bebeğin ölmesi kentte büyük üzüntü yarattı.
