ÖZEL HABER/Mehmet TÜRK
Türkiye genelinde tekstil sektöründe yaşanan kriz, Diyarbakır'da fabrikaların kapanmasına yol açtı. Sadece Diyarbakır Tekstil İhtisas OSB'de 15 fabrika kapanırken, resmi verilere göre 3 bin kişi işsiz kaldı. Onlarca fabrika üretime ara verirken, onlarcası kademeli olarak üretim kapasitesini düşürdü.
Gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e konuşan Diyarbakır Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Sezai Ayas, ülke genelinde tekstil sektöründe yaşanan ve giderek derinleşen krizin nedenlerini ve sonuçları ile çözüm önerilerini anlattı.
"SANAYİCİLERİMİZ 1-0 GERİDEN BAŞLIYOR"
Tekstil sektöründeki sorunun genel olduğuna dikkat çeken Ayas, Diyarbakır'a yansımasının çok ürkütücü olduğunu söyledi. Batıdaki sanayici ve sektör çalışanının bölgedekine göre daha tecrübeli olduğunu belirten Ayas, "Evet tekstil sektöründeki kriz Türkiye'nin genel bir sorunu. Ama şunu da göz ardı etmemek lazım. Bölgemizde 20 yıl önce fabrika kurup üretime başlayan bir sanayici ile yeni üretime başlayan bir sanayiciyi kıyaslamak aynı kefeye koymak doğru olmaz. Diyarbakır'da daha kurduğu fabrikanın karşılığını alamadan kendini ekonomik krizin içerisinde buldu. Yani daha sektörü öğrenmeden, büyük emeklerle kurduğu fabrikadan kazanç sağlamadan krizin içerisinde kendini bulan sanayicilerimiz, otomatik olarak 1-0 geriden başlamış oldu. Bazı girişimcilerimiz, fabrikasını tamamladı, makinelerini de getirdi ama kriz nedeniyle üretime başlamadı. Burada tekstil sektöründe çalışan personel de batıdaki çalışanlar kadar tecrübeli değil" dedi.
"BANKA FAİZ ORANLARI ÇOK YÜKSEK"
Tekstil sektöründeki krizin dışında banka faizlerinin krizi derinleştirdiğini savunan Ayas, şöyle devam etti:
"Tekstil krizinden sonra biliyorsunuz ki banka faizleri de krizin derinleşmesinde etkili oldu. Nefes alacak, can simidi olacak bir yol bulamıyor sanayici. Banka faiz oranları eskisi gibi olsaydı belki, 1-2 yıl idare eder ve sanayicinin önü açılırdı. İki yıl sanayici kendine bir yol seçer o yolda ilerlerdi. Ama mevcut faiz oranlarıyla kredi çekmek, iflası hazırlamakla eş değer bir dereceye geldi. Tekstilin durumuna baktığımızda ciddi anlamda istihdam sağlayan, emek gücü olan bir sektör. Devlet, krizi çözmek için dövizi çift haneli rakamlara çıkarabilirdi. Devlet desteği oldu ama çok düşük, 0.2 puan civarında" diye konuştu.
"FABRİKALARIN KAPANMASI BÜYÜK ACI VERİYOR"
Türkiye'de ilk olma özelliği olan Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi'ndeki fabrikaların günden güne eridiğini görmenin çok acı bir durum olduğunu kaydeden Ayas, "Gözlerimizin önünde şahit olduğumuz ve bize acı veren gelişmeler yaşıyoruz. Büyük umutlarla, alın teri ve büyük bir sermaye ile kurulan yatırımla tamamladığımız fabrikaların gözümüzün önünde erimeleri, kapanması, küçülmeye gitmesi bize acı veriyor. Sanayicilerimizin büyük emeklerle yaptıkları fabrikaların günden güne erimesi, bize büyük acı veriyor. Milli servet heba oluyor" şeklinde konuştu.
"15 FABRİKA KAPANDI, 3 BİN KİŞİ İŞSİZ KALDI"
Diyarbakır Tekstil İhtisas Organize Sanayi Bölgesi'nde 73 parselde tahsisli 93 fabrika olduğunu belirten Tekstil İhtisas OSB Yönetim Kurulu Başkanı Sezai Ayas, bazı fabrikaların inşaatının halen devam ettiğini, üretimdeki 15 fabrikanın da kapandığına dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Organize sanayi bölgemizde; 73 parselimiz vardı. Bu parsellerde tahsisi yapılan 93 fabrikamız vardı. Bugün 20-25 fabrikamız ancak faal olarak çalışıyor. 5 bin kişi istihdam ediliyor. 93 fabrikanın tamamının yüzde 100 kapasite ile çalışması halinde 20 bin kişiyi istihdam etmeyi hedeflemiştik. Ancak şimdi yaklaşık 5 bin kişi çalışıyor. Son ekonomik kriz nedeniyle 15 fabrika kapandı, onlarca üretim kapasitesini kademeli olarak düşürdü, onlarcası da üretime ara verdi. Bu yüzden sadece bizim OSB'de yaklaşık 3 bin kişi işsiz kaldı."
"PAZAR ÜSTÜNLÜĞÜ VE REKABET ŞANSINI KAYBETTİK"
Büyük markaların yüksek maliyetler nedeniyle Türkiye yerine Mısır başta olmak üzere Afrika ülkelerini tercih ettiğinin altını çizen Ayas, şöyle devam etti:
"Global markalar, yüksek maliyetler nedeniyle Türkiye yerine Afrika ülkelerini tercih etme kararı aldı. Türkiye'de bir işçi maliyeti 1200 dolara ulaşırken, Mısır ve diğer ülkelerde bu maliyet 200 ila 400 dolar arasında değişiyor. Tabi maliyet düşük olunca parça başı çalışan markalar tercihlerini de bu ülkelerden yana kullanmaya başladı. Türkiye'de bizim gibi tekstil üretimi yapan firmalar, dünya firmalar ile rekabet şansımızı ve dolayısıyla pazar üstünlüğümüzü de kaybettik. Bırakın global markaları, Türk yatırımcıların çoğu da düşük maliyetler nedeniyle söz konusu ülkelerde yatırım yapmaya başladı. Yani büyük markalar, her parçada bir cent bile düşük maliyette ürün aldığında ve milyonlarca adet alım yaptığını düşünürsek, alımlarda küçük bir indirim bile milyonlarca dolara tekabül ediyor."
"DEVLET ACİL ÇÖZÜM BULMALI"
Daha önce de Türkiye'de krizlerin yaşandığını hatırlatan Tekstil İhtisas OSB Başkanı Sezai Ayas, "İlk kez kriz yaşamadık. Ancak daha önce yaşanan krizlerde kısa süre içerisinde toparlayabiliyorduk kendimizi. Ancak son krizde yaklaşık 2 yıldan beri önümüzü göremez bir hale geldik. Türkiye'de bizler çok kaliteli bir üretim yapıyoruz. Müşteri taleplerini de hızlı bir şekilde karşılıyorduk. Ancak rakip ülkelerle rekabet edemez duruma geldik. Çünkü teknoloji hızla gelişiyor ve yeni teknolojik aletlerle hızlı ve seri üretime geçen ülkeler, üretim maliyetini daha da düşürdü. İşte dünya tekstil pazarında üstünlüğümüzü tamamen kaptırmanın en büyük nedenlerinden biri de bu oldu. Son 2 yıldır başlayan kriz, gittikçe daha da derinleşiyor. Devletin bu konuya ciddi şekilde acil bir çözüm bulması gerekir. Aksini düşünemiyorum. Diyarbakır başta olmak üzere bölgedeki atölye ve fabrikalar bir bir kapanacak, milyonlarca kişi işsiz kalacak" şeklinde konuştu.
