Hazro ilçe merkezinde, ilçeye hâkim bir noktada konumlanan Hazro Ulu Camii’nin ilk yapımı Eyyubiler dönemine, 13. yüzyıla dayanıyor. Ancak bugünkü mimari özelliklerinin büyük kısmı 16. yüzyılda Osmanlılara bağlı Tercil Beyleri tarafından gerçekleştirilen yeniden inşa sürecine ait.
FOTO HABER - Fuat BULUT
Diyarbakır’ın Hazro ilçesinde, 13. yüzyılda Eyyubiler döneminde inşa edilen Hazro Ulu Camii, geçirdiği onarımlar ve Osmanlı dönemine ait mimari izlerle günümüze ulaşan nadide yapılardan biri olarak dikkat çekiyor. Yapı, yalnızca bir ibadethane değil; Hazro’nun tarihsel belleğini yansıtan kültürel bir sembol olarak öne çıkıyor.
Kare planlı ve tek kubbeli olarak tasarlanan yapı, dönemin diğer önemli camileri olan Çermik Şah Ali Bey Camii (1517) ve Silvan Kara Behlül Bey Camii (1561-75) ile benzer plan şemasına sahip.
Hazro Ulu Camii, sade ama estetik taş işçiliğiyle dikkat çekiyor. Geometrik ve bitkisel motiflerden oluşan kabartma süslemeler, caminin dış cephesini süslüyor. Ayrıca mukarnas detaylar, caminin mimari zarafetini pekiştiriyor.
Yıllar içinde yapıya 1927-1930, 1947-1950 ve 1962 yıllarında çeşitli eklemeler yapıldı; bu değişikliklerle birlikte minare, yeni yapılan bölümlerin içinde kalmış durumda.
Caminin inşa edildiği dönemde Hazro, bir köy statüsündeyken; Tercil Beyliği’nin yönetim merkezi olan Tercil yerine burada böyle görkemli bir yapı yapılmış olması, dikkat çekici bir tercihti. Bu durum, Tercil Beyliği’nin Hazro’daki siyasi ve sosyal etkisini göstermesi açısından tarihçilerce önemli bulunuyor.
Hazro Ulu Camii, zamana direnen mimarisi ve taşıdığı tarihî kimlikle yalnızca Hazro’nun değil, Diyarbakır’ın da önemli kültürel mirasları arasında sayılıyor.
Yerel halk ve ilgili kurumlar, bu kadim yapının korunarak gelecek nesillere aktarılması için daha fazla ilgi ve restorasyon çağrısında bulunuyor.
