Bol baharat ve et çeşitlerinin kullanıldığı Diyarbakır’ın yöresel yemekleri kenti ziyaret edenlerin de takdirini topluyor. Şehirde tarihi kervansaraylar ve hanların içerisinde yer alan restoran işletmelerinde bu leziz yemeklerin tadına keyifle bakabilirsiniz. Sizleri, karnınızı acıktıran nefis Diyarbakır mutfağı ile tanıştıralım.
1- Meftune
Diyarbakır’ın en meşhur lezzetlerinden birisidir. Yemeğin ekşi tadı, sumak baharatından geliyor. Tercihe göre etli olarak da hazırlanabilmektedir. Kurutulmuş sebzelerle hazırlanan meftune, zengin aromalı Güneydoğu Anadolu yemeklerinden biri olarak gösterilmektedir.
2- Pıçık
Değişik bir tada sahip olan Pıçık yemeğinin ana malzemesi bulgur ve yoğurttur. Ev yapımı yoğurt ile servis edilmesi lezzet kalitesini artırmaktadır.
3- Duvaklı Pilav
Hazırlanışı oldukça meşakkatli olan duvaklı pilav, içerisinde badem ve kıyma kullanılmaktadır. Restoranlarda yayık ayranı ile birlikte sipariş edilmesinin yanı sıra düğün ve bayram gibi özel günlerinin vazgeçilmez tatlarından biri.
4- Nardanaşı
Diyarbakır’da ekşili et yemekleri sıklıkla tüketilen, bölge halkının da çoğunlukla pişirdiği ana yemekler içerisinde yer alıyor. Nardanaşı da bu yemeklerden biri… Büyükçe yuvarlanmış köfteler biraz nohut ve bol nar ile birlikte pişiriliyor. Yemeğin son hali ise parmak ısırtan cinsten.
5- Mahlepli Diyarbakır Çöreği
Mahlep aromasıyla hazırlanan bir çörektir. Ekmek niyetine kullanılan bu lezzet, kahvaltıların en çok aranan unsuru. Kent pastahanelerinde günlük olarak pişirilen hamur işi lezzeti denemenizi tavsiye ederiz.
6- Ayvalı Kavurma
Diyarbakır’ın meşhur lezzetlerinden biri olan ayvalı kavurma, şehirde tadabileceğiniz nefis tatlardan biri. Yumuşacık kıvamdaki kuş başı kuzu etleri, dilimlenmiş ayva ile birlikte pişiriliyor. Ortaya ise Osmanlı mutfağında da sıklıkla rastladığımız o leziz mayhoş et kavurması çıkıyor. Denemenizi tavsiye ederiz.
7- Mumbar Dolması
Diyarbakır’a sırf bu lezzeti tatmak için gidenler var. Mumbar dolması, Doğu illerimizin simgesi haline gelmiş, karşı koyulamayan bir lezzet. Koyun kalın bağırsağının iç harçla doldurulmasından hazırlanan mumbar dolmasına, Diyarbakır restoranlarında sıklıkla rastlayacağınızdan emin olabilirsiniz.
8- Patlıcan Dizme
Özellikle yaz aylarında kentte bolca tüketilen patlıcan yemeklerinden biri olan patlıcan dizme, Diyarbakır mutfağının ana besin maddelerinden hazırlanan nefis bir yemek. Yaz sebzelerinden hazırlanan patlıcan dizme içerisinde; kıyma, patlıcan, biber, domates ve çeşitli baharatlar yer alıyor.
9- Cartlak Kebabı
Diyarbakır’ın yöresel yemekleri listesinde olmazsa olmaz bir lezzet olan cartlak kebabı, pek çok et çeşidini bünyesinde barındıran bambaşka bir yemek. İçerisinde kuzu ciğeri, dalağı, böbreği ve gömlek yağıyla hazırlanan etler şişe geçirilip kömür ateşinde ağır ağır pişiriliyor. Diyarbakır kebapçılarında sıklıkla rastlayacağınız cartlak kebabının tadına bakmanızı şiddetle tavsiye ederiz.
10- Sıkma
Diyarbakır’da bir nevi sulu köfte olarak tarif edebileceğimiz tarzda yapılan sıkma, yağsız kıyma, çeşitli baharatlar ve nar suyu kullanılarak pişirilen leziz bir yemek.
11- Kaburga Dolması
Pek çok yörenin meşhur yemekleri arasında yer alan kaburga dolması, Diyarbakır halkının da yöresel yemekler listesine aldığı muazzam yemeklerden biri. Kaburga dolmasının hazırlanışı epey zahmetli olsa da tadı bu zahmete değecek güzellikte. Bayram ve düğün gibi özel günlerde sıklıkla hazırlanan lezzet tadına bakmanızı tavsiye edeceğimiz yemekler arasında.
12- Serbizer
Mercimekli bulgur çorbası olarak tarif edebileceğimiz serbizer, özellikle kış aylarında çoğunlukla pişirilen sulu yemeklerden biri. Bu yemekte et yok ama kentte etsiz yemek neredeyse yok demiştik. Serbizer’in içerisine et suyu eklenerek pişiriliyor. Tadı ise nefis.
13- Sumak Suyu
Parçalara ayrılmış yağlı ve kemikli kuzu eti tencerede bir süre pişirildikten sonra patlıcan ve domates gibi sebzelerle sentezleniyor. Son olarak da sumak suyu eklenince tadından yenmeyen bir lezzet ortaya çıkıyor. Kent mutfağında pişen pek çok yemeğe eklenen sumak suyu, leziz bir aroma katmasıyla ünlü.
14- Tırşık
Pek çok sebzenin karşımından elde edilen tırşık yemeğinin, Diyarbakır usulünde çarliston biber, patlıcan, domates ve kuru soğan gibi pek çok malzeme yer alıyor. Özellikle evlerde pişirilen lezzeli yemek, hem doyurucu hem de yararlı bir öğün için tercih sebebi.
15- Kibe Bumbar
Hepimizin bildiği mumbar dolmasından biraz farklı bir usul göreceğiniz kibe bumbar, işkembe dolması olarak tarif edebileceğimiz kibe ve bumbar sucuklarının birleşiminden oluşan bir yemek. Çoğu kişinin ön yargıyla yaklaştığı ancak tadanların da müdavimi olduğu kibe mumbar, Diyarbakır mutfağının yapı taşları arasında gösteriliyor.
16- Habenisk
Kemikli koyun kol eti, aşurelik buğday, yeşil mercimek ve nohut gibi oldukça zengin ve faydalı besinlerle hazırlanan habenisk, Diyarbakır yöresine has lezzetler arasındadır. Yapılışı zahmetli tadı ise parmak ısırtan cinsten olan bu lezzeti özellikle düğün yemeklerinde sıklıkla görebilirsiniz.
17- Lebeni
Diyarbakır’ın yaz sıcaklarında serinletici lezzetler aramamak mümkün değil. Özellikle yaz aylarında hazırlanan bir soğuk çorba olan lebeni, buğday, nohut ve yoğurt gibi oldukça kolay bulunan malzemelerden oluşuyor. Lebeni çorbasına son olarak sarımsak ve tuz da eklendi mi tadından yenmiyor.
18- Hillorik
Hillorik, tat olarak meftune yemeğine benzeyen ancak yapılışı daha az zahmetli bir Diyarbakır yemeği… Köftelik kıyma, ince bulgur, maydanoz ve yumurta kullanılarak pişirilen yemek, kent halkının da evlerinde sıklıkla pişirdiği yemeklerden.
19- Bostana
Diyarbakır’daki kebapçıların olmazsa olmazı bir salata bostana… Tadı nefis, yapımı ise oldukça basit olan leziz salata, incecik kıyılan domates, demet maydanoz, taze soğan, sivri biber ve kuru soğan gibi malzemelerle hazırlanıyor. Salataya lezzet katan vazgeçilmezler ise bolca kullanılan baharatlar!
Tatlılar
20- Elma Düzmesi
Elma düzmesi, kuşbaşı etlerin içerisine ortadan ikiye kesilmiş elmaların dizilmesi ile hazırlanıyor. Diyarbakır’ın meşhur yemekleri arasında yer alan elma düzmesi, Doğu bölgesinde sıklıkla pişirilen leziz bir ana yemek.
21- Paluze Tatlısı
Diyarbakır’a has bir yöresel lezzet olan paluze tatlısı, ismi farklı tadı ise pek çok damağa hitap eden geleneksel bir tatlı. Osmanlı mutfağından günümüze kadar gelen tatlı içerisinde ceviz, üzüm ve pekmez yer alıyor.
22- Karpuz
Diyarbakır’ın tescillenmiş lezzetlerinden ilki olarak kayıtlara geçen Diyarbakır karpuzu, şehirde 13 bin yıllık geçmişe sahip bir lezzet. Tarlalarda pek çok şekil ve boyutta yetiştirilen karpuzların tatsız çıkması gibi bir ihtimal halka göre yok. Bugüne kadar Diyarbakır tarlalarından toplanan en büyük karpuz 52 kilogram ağırlığında. Türkiye’nin pek çok şehrine dağıtımı yapılan karpuzun tadına ana vatanında bakmanızı elbette ki tavsiye ediyoruz.
23- Burma Kadayıf
Diyarbakır’ın tescillenmiş lezzetlerinden biri olarak listelerde yerini alan burma kadayıf, tatlı ihtiyacınızı dindirmekle kalmayıp, damaklarda lezzet şöleni yaratan nefis bir tatlı. Kentte yüz yıla aşkın süredir titizlikle pişirilen burma kadayıf, fıstıksız ve kaymaksız katiyen servis edilmiyor. Diyarbakır’ın karpuzu ve örgü peynirinden sonra kadayıfın da Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenmesi, bölge halkını da sevindiren gelişmelerden biri oldu.