Sedat IRMAK
DİYARBAKIR’IN en çok dinlenen radyo istasyonu olan Doğan 21 Fm’de her hafta Perşembe ve Cuma günleri yayınlanan Güneydoğu Ekspres Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ercan Akkar ile TV 21 Genel Yayın Yönetmeni Taner Özbay’ın hazırlayıp sunduğu Soru-Cevap programının Cuma günkü konuğu (DTSO) Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya oldu.
Kent gündemi ve gelişimine ilişkin canlı yayında soruları cevaplayan Kaya, DTSO seçimlerinde Diyarbakır önemli bir seçim atlattı ve tarihinde olmayan bir başarıya imza atarak 16 grubun tamamında bizleri laik gördüğünü belirterek, “Yoğun bir ziyaretçi trafiği yaşıyoruz. Seçildiğimiz günden bu yana sürekli bir çalışma içerisindeyiz. İyi bir meclis ve yönetim kadrosu oluşturduk, buda zaten aldığımız oy ve takdirin altında yatan en temel nedendir. İyi bir kadro oluşturduğumuzdan dolayı da hem ziyaretçi, hem de icraatlarımızı birlikte götürebileceğimiz nitelikli kadromuz bulunmaktadır. Bu kentte ve bu kentin insanına hizmet etmeyi çabalıyoruz ”dedi.
“Kentte güzel ve geleneksel kültürlerimiz var”
Kent kültürü ve geleneksellerinden de söz eden Kaya, “Kentte güzel ve geleneksel kültürlerimiz var. Özellikle taziye evleri Diyarbakır için önemli bir kavramdır. Bazen de değişmesi gereken kültürlerimizde var, örneğin hayırlı olsun ile uğurlar olsun ağırlamaları gerçekten çok fazla zaman alan bir boyuta ulaştı. Bunun önüne geçmek için diğer STK’larada örnek olacak bir tavsiyede bulunduk. Bu ziyaretlerin yerine hemen bir ilan verip, ardından da bir buluşma toplantısı düzenleyip herkesi aynı çatıda toplayıp bu ziyaretlerin önüne geçmek için güzel bir düşünce olduğunu kanaatindeyim ve hayırlı olsun ziyaretlerini minimize yapmak lazım. Kültürümüzden bahse konu açılmışken buna da vurgu yapmak istiyorum. Düğünlerimizdeki ses kirliliğine de vurgu yapmak istiyorum. Hemen yanı başımızda oturan eşimizle, çocuğumuzla ve dostlarımızla konuşamaz duruma geliyoruz. Bu düğün olmuyor eziyete dönüşüyor. Bunlara müdahale etmek ve minimum seviyeye indirmek gerekiyor. Tabi ki yasaklama anlamına gelmesin söylediklerim ama bunu biraz gelenekleştirip toplumda bir akıl oluşturmak lazım” diye ifade etti.
“Havaalanına 100 milyon TL’ye ikinci pis yapılacak”
Finans ve taşımacılık sektörünün Diyarbakır’ın gelişimini engelleyecek faktörler haline dönüştüğüne işaret eden Kaya, “Bazı sektörler vardır, geliştikçe kentin önü açılır ve bunların gelişmesi gerekir. Burada taşımacılık ve finans sektörü kentin gelişiminin önünü engelleyecek bir faktör haline dönmüş, hem finans sektörü öyle, hem de ulaşım sektör şuanda bu durumdadırlar. Bizlerde bunların yaşanmaması için elimizden gelen birçok çabayı harcıyoruz ve harcamaya devam edeceğiz. Diyarbakır Havaalanında şuanda faal bir pistimiz bulunmaktadır. Her yıl Temmuz ve Ağustos aylarında havaalanımız kapatılıp, Batman ve Mardin’e yönlendirme yapılacak uçuşlar gerçekleşirdi. Bu artık olmayacak ve Sayın Valimiz Hasan Basri Güzeloğlu’nun desteği ile ikinci bir pist yapılmasına ilişkin havaalanını yapan şirketi 100 milyon Türk Lirası ihale bedeli ile bu ihaleyi aldı. İlgili şirket ikinci bir pist yapacak. Bunun devreye girmesiyle yurt içi ve yurtdışı uçuşlar daha rahat bir şekilde yapılacaktır. Erbil ve Kuzey Kıbrıs uçuşlarına ilişkinde girişimlerimiz devam ediyor. Erbil uçuşları ilgili havayolu şirketi erken başlatıp deneme uçuşu yapacak. Kuzey Kıbrıs uçuşları ilgili ise, yaptığımız görüşmelerde 2019 yılı içerisinde mutlaka uçuşlarının başlatılacağı belirtildi. Bunlar bizim için memnuniyet verici fakat yeterli değildir. Uçak seferleri arttıkça Diyarbakır’ın ekonomisi gelişecektir. Bununla ilgili hepimize görev düşüyor. Basın camiasına düşen görev kamuoyunun doğru uluşturulması, bizlere düşen görev bu işin lobisini doğru yapmak ve siyasilere düşen görev ise engelleri bertaraf etmektir” dedi.
“Farklı kentler Diyarbakır gibi travmalar yaşasaydı şimdi bomboştular”
Diyarbakır’ın Ticaret ve Sanayisine ilişkinde değerlendirmelerde bulunan Kaya şunları söyledi:
“Kentimizi geçmişinden arındıramayız. Bölgemiz 1990’lı yıllardan başlayan bir çatışmalı süreç yaşıyor, bir olağanüstü hal ile yönetilen ve önceliği tamamen güvenlik politikalarının aldığı bir anlayışla yönetiliyor ve de halende bundan çok uzaklaşmış değil. Ama şimdi daha sağduyulu ve doğru adımlar atılmaya başlandı. Bu kentimizin yaşandığı bir travmaydı. Farklı kentlerle bu travmaları yaşanmış bir kenti aynı ölçekte değerlendiremez. Travma yaşayan bir kentte özel bir rehabilitasyon ve pozitif ayrımcılık yapmak zorunluluğu vardır. Fakat bu sağlıklı bir şekilde yapılamıyor. Bu travma ve çatışmaları hangi kent yaşarsa yaşasın, şuanda bomboş kalırdı. Ama dönüp Diyarbakır’a baktığımızda hem nüfus anlamında, hem de yarattığı değerler anlamında çokta bu travmaları yaşamış gibi durmuyor. Bu kent iş adamları ile yaşayanlarıyla siyasetin ilerisindedir. Diyarbakır çözüm sürecinde yeni bir ivme yakalamıştı. Çözüm sürecinin bitmesi kentimizde karamsar bir algı yarattı ve sermaye göçü oluştu. Bu kentte beyin ve sermaye göçü uluşur ise, siz hangi teşvik sistemini getirirseniz getirin batıdan yatırımcı buraya getiremezsiniz. Bizler bununla ilgili pozitif çalışmalar yürütüyoruz. 2019 yılı içerisinde Tekstil Organize Sanayi Bölgesi’nde büyük bir yatırım projeleri art arda gerçekleşmektedir. Büyük bir yatırım talebi gelişiyor. Buda bölge insanının elini taşın altına koyduğunun göstergesidir. Bu bizim için yeterli değil, kesinlikle kamuoyu oluşturarak bu göçün önüne geçmemiz gerekir.”
“OSB’nin arıtma tesisi sorunu çözüldü”
Organize Sanayi Bölgesi’nde arıtma tesissilerine yönelik çalışmaları tamamladıklarını belirten Kaya, “Seçildiğimiz günden bu yana Diyarbakır’da Ticaret Borası, Esnaf Sanatkarlar Birliği ve Organize Sanayi Bölgesi ile iyi bir diyalog ortamı ve kamuoyu yarattık. Bununla birlikte yeni yeni çalışma ortamları yaratıyoruz. Her ay İl Valimiz Hasan Basri Güzeloğlu’nun Başkanlığında toplantılar düzenliyoruz. Kentle ilgili bütün konuları masaya yatırıp değerlendiriyoruz. Ben buradan Sayın Valimize teşekkür ediyorum ve sürekli kendisiyle birlikte kentin sorunlarının çözümüne ilişkin ismini saydığımız STK’larla sürekli toplantılar yaparak mesafe kat etmeye çalıştık. Özellikle ekonomik anlamda son 6 ay içerisinde çok önemli gelişler yaşandı. 17 yıldır OSB’nin bir arıtma tesisi yoktu ve arıtma olmadığı birçok sektörler buraya gelmiyordu. Şu anda sadece iplik sektöründeki bir fabrika 3 bin kişi çalışıyor ve arıtmayı bekliyor. Fakat buradan şu müjdeyi vermek istiyorum. Arıtma tesisin ihalesi yapıldı ve 6 ay içerisinde bütün alt yapı ihalesi biterek hazır hale gelecektir. Lojistiğe yönelik ise fizibilite çalışmalarını başlattık onunla ilgilide sorunun çözümüne ilişkin çalışmalarımız sürüyor. Yaptığımız bu çalışmalar bir arada durduğumuz zaman birçok sorunu çözdüğümüzün göstergesidir. Sur’daki yapılaşmalara yönelikte, yapılan yeni yerleşim yerlerinin bu kentin tarihi ile ilgili olmadığını yaptığımız toplantılarda görüşlerimizi belirttik. Görüşlerimiz dikkate alınarak birçok değişiklik yapıldı ve buda kent dinamiklerinin bir araya gelmesinin başarısıdır”
“Fuarcılık şirketi kuruyoruz”
Kuzey Irak’a yaptıkları ziyarete ilişkinde değerlendirmelerde bulunan Kaya sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yaptığımız ziyaretin başlıca ana nedenleri, bölge ticareti ile Kuzey Irak bölgesi arasındaki ticaret sorunlarını minimize edip nasıl geliştirebiliriz konusun da bir girişimdir. Fakat biz bunları 2008 yılında karşılıklı protokol yaparak yapmıştık, ama bölgemiz kurumsal ilişkiler açısında biraz zayıf olduğundan bunlar sağlıklı yürütülmedi. Bu ziyaretimizde hedefimiz bu sorunları ortadan kaldırmaktı. Kuzey Irak’da birçok oda ile işbirliği anlaşmaları yaptık ve orda çok iyi bir hava yaratıldı. Neçirvan Barzani’de bizlerle görüştü, sorunlarımız hakkında bizleri dinledi ve hepsine sahip çıktı ve kendisiyle yapığımız görüşmede orada ortak bir ticaret merkezi projesinin yapılması için fikrimizi paylaştık, şuanda onunla ilgili bizlerde çalışma başlattık. Yapacağımız çalışmada işin medya boyutunun da içerisinde yer alacağı modern bir ticaret merkezi oluşturacağız orada ve bunun yapılmasıyla bu bölgede üretilenin Kuzey Irak’ta bir şekilde sergilenmesi açısına çok iyi bir yol kat edeceğimize inanıyorum. Çok yakın zamanda Kuzey Irak’tan 3 Başkan kentimize gelecek ve bölge toplantısı yapacağız. Şuanda içerisinde yerel yönetimlerinin de olacağı bir fuarcılık şirketi kurma çalışmalarımız devam ediyor. Yapacağımız bu çalışma ile bunu uluslararası boyuta taşıyarak, fuarları ihraç etmeyi hedefliyoruz. Diyarbakır’da yakın bir zamanda da yeni bir fuar alanı kurmayı hedefliyoruz. Bunun da müjdesinin burada sizler aracılığıyla kent kamuoyuna duyurmak istiyorum.”
“İranlı iş insanları ve turizmciler Diyarbakır’a gelecek”
İran’a yapılan karşılık ticaret ile ilgilide bilgi veren Kaya, “7-20 Ocak 2019 tarihinde 50 İranlı tur operatörünü 3 gün boyunca kentimizde ağırlayacağız. İran ile ticaretin gelişmesi gelecek tur operatörlerine tanıtımımızı yapacağız ve İran ile ticareti başlatacağız. Geçmişte söylediğimiz gibi Diyarbakır’ı Ortadoğu’nun ticaret merkezi yapmaktır. Bunu yapmak içinde demokrasi var ise bunu yapabilirsiniz ya da yapamazsınız. Diyarbakır’da da bu çok kültürlük ve demokraside vardır. Bunun gayretleri içerisindeyiz” diye konuştu.
