Projenin ilk aşaması İstanbul’da hayata geçirilecek. İlk etapta 15 bin kiralık sosyal konutun inşasına başlanacak. Bu konutların kira bedelleri, bulundukları semtlerin rayiç değerinin yarısı kadar olacak. Böylece kiracılar, piyasa koşullarının oldukça altında bir bedelle ev sahibi olma olanağına kavuşacak. Projenin İstanbul’daki uygulaması, diğer iller için de model niteliği taşıyacak. Başvuruların TOKİ üzerinden yapılması bekleniyor. İstanbul’daki yoğun talep nedeniyle kura sistemiyle dağıtım yapılacağı belirtiliyor.
Kimler Yararlanabilecek?
Bu sosyal konut projesinden belirli gelir düzeyindeki vatandaşlar yararlanabilecek. Başvuru hakkı; işçiler, memurlar, asgari ücretliler, genç çiftler ve kentsel dönüşüm sürecinde evini kaybeden vatandaşlara tanınacak. Başvuru sahiplerinin belirli bir gelir sınırının altında olması şartı aranacak. Amaç, projenin doğrudan ihtiyaç sahibi vatandaşlara ulaşmasını sağlamak. Ayrıca kiracı statüsündeki kişilerin öncelikli olarak değerlendirileceği ifade ediliyor. Böylece hem konut arzı artacak hem de düşük gelirli kesimlerin büyük şehirlerde tutunma imkânı genişleyecek.
Kira Sözleşmelerinde Yeni Dönem
TOKİ’nin yöneteceği sistemde kira sözleşmeleri 3 yıl süreyle geçerli olacak. Bu süre boyunca kira bedellerine hiçbir zam yapılmayacak. Vatandaşlar, kira ödemelerini sabit bir şekilde sürdürerek uzun vadeli barınma güvencesi elde edecek. Sözleşme süresi sonunda isteyen kiracılar, devletin belirleyeceği yeni oranlar üzerinden yeniden sözleşme yapabilecek. Bu modelle hem kiracı hem de devlet açısından sürdürülebilir bir denge hedefleniyor. Böylece yıllık kira artışlarının oluşturduğu ekonomik baskı azaltılacak.
Devlet Denetiminde Konut Yönetimi
Proje tamamen devlet denetiminde yürütülecek. TOKİ, konutların inşası, dağıtımı ve yönetimi sürecinde tek yetkili kurum olacak. Kiralama, bakım ve sözleşme süreçleri kamu kurumları tarafından kontrol edilecek. Her ilde oluşturulacak TOKİ denetim birimleri, kira işlemlerinin adil şekilde yürütülmesini sağlayacak. Ayrıca haksız kazanç veya kiralık konutun üçüncü kişilere devri gibi durumlar engellenecek. Devlet, bu sistemi kalıcı bir kira yönetim modeli haline getirmeyi planlıyor.
81 İlde 500 Bin Konut Hedefi
İstanbul’da başlatılan proje, kısa sürede 81 ile yaygınlaştırılacak. Türkiye genelinde toplam 500 bin sosyal konut üretimi hedefleniyor. Bu konutların büyük kısmı, büyükşehirlerde ve nüfusu hızla artan bölgelerde inşa edilecek. Böylece kira piyasasındaki dengesizliklerin azaltılması hedefleniyor. TOKİ, projeyi kademeli olarak uygulayacak ve her yıl belirli bir sayıda konut teslim etmeyi planlıyor. Uzmanlar, bu büyüklükteki bir sosyal konut programının uzun vadede piyasadaki kira seviyelerini aşağı çekeceğini belirtiyor.
