Fuat Bulut/Diyarbakır
Siyasette “Kürtlerin kalesi” olarak kabul edilen Diyarbakır, dün yapılan Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde şaşırtan sonuçlarla Türkiye’nin gündeminde.
SEÇİME KATILIM ORANI 1-2 PUAN DÜŞTÜ
Diyarbakır’da merkez, ilçe, kırsal mahalle ve beldelerde toplam 1 milyon 143 bin 887 seçmen, 3 bin 675 sandıkta oy kullandı. Diyarbakır ili seçim çevresinde 19 siyasi parti ve 1 bağımsız aday seçimlerde yarıştı. Seçimlere katılım 2018’de %83 iken bu oran dün Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde %82’ye, Milletvekili seçimlerinde ise %81’e geriledi.
OY TORBALARI SAATLERCE ADLİYE ÖNÜNDE BEKLETİLDİ
Oy kullanma işlemleri gün içerisinde sorunsuz geçerken, akşam saatlerinde sandık kurulu başkanlarının sayımı yapılan oyların veri girişi için torbaları YSK İl Müdürlüğü’ne teslim etmeleri sırasında gecikme yaşanması dikkat çekti. Bu nedenle Adliye içerisinde yer alan YSK önünde uzun kuyrukların görüntüleri sosyal medyada gündem oldu.
CHP 21 ARADAN SONRA MECLİS’E VEKİL GÖNDERDİ
Resmi olmayan sonuçlara göre Yeşil Sol Parti 8, AK Parti 3, CHP ise 21 yıl aradan sonra Diyarbakır’dan Meclis’e vekil gönderdi. Seçime Emek ve Özgürlük İttifakı olarak giren YSP, yüzde 61.19 oranında oy alarak rakiplerine fark attı. 2018’de HDP 558 bin oy alırken, dünkü seçimde ise oylarını 561 bin 454’e yükseltti.
AK Parti ise Cumhur İttifakı bileşenleri olan MHP, Yeniden Refah Partisi ve HÜDAPAR’ın desteğiyle %26.33 oranında oy aldı. 2018’de 180 bin oy alan AK Parti, ittifak desteği ile oy sayısını 210 bine çıkardı. En büyük başarıyı ise CHP yaptı. Diyarbakır eski Baro Başkanı olan ve üç dönemdir CHP’nin batıdan aday gösterip vekil seçilen Sezgin Tanrıkulu, kentte en büyük sürprizi yapan isim oldu. Millet İttifakı’ndan DEVA ve Saadet Partisi’nden güçlü isimlerle liste başı olan Tanrıkulu, 21 yıl sonra kentin CHP adına Meclis’e giden vekili unvanı sıfatını kazandı. Diyarbakır’da 3 Kasım 2002 seçimlerinde siyasetçi Mesut Değer, CHP’den seçilerek parlamentoya girmişti. CHP, 2018’de İYİ Parti ve SP desteğiyle 57 bin 536 oyla %6.82 olan oranını 74 bin 237 oyla %8.09’a yükseltti.
Diyarbakır’ı Meclis’te temsil edecek olan vekillerin isimleri şöyle:
YSP: Berdan Öztürk, Halide Türkoğlu, Osman Cengiz Çandar, Adalet Kaya, Serhat Eren, Sevilay Çelenk Özen, Mehmet Kamaç, Ceylan Akça Cupolo.
AK Parti: Mehmet Galip Ensarioğlu, Mehmet Sait Yaz, Suna Kepolu Ataman.
CHP: Sezgin Tanrıkulu
KILIÇDAROĞLU’NA DESTEKTE İZMİR’İ SOLLADI
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise HDP tabanı, Yeşil Sol Parti’nin kararı doğrultusunda Millet İttifakı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na tam destek verdi. Seçimde “CHP’nin kalesi” olan İzmir’de Kılıçdaroğlu’na %63 oy çıkarken, Diyarbakır’da ise bu oran %71.96’ya yükseldi. Kılıçdaroğlu’na 651 bin 793 oy çıkarken, Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan ise 239 bin 827’de kaldı. Erdoğan’ın oy oranı %26.48 olarak kayda geçti.
YSP ŞAŞKIN, TABAN ÖZELEŞTİRİ BEKLİYOR
Diyarbakır’da son 24 yılda yapılan tüm seçimlerin ezeli galibi olan HDP tabanı, bu seçime Yeşil Sol Parti adı altında giren parti yönetiminden özeleştiri bekliyor. Kayyum atamaları, pandemi, deprem ve ekonomik krizler nedeniyle toplumun yoksullaştığını ve bunun da tek sorumlusunun AK Parti iktidarı olduğunu belirten taban, Meclis’te ve sahada etkili siyasetin yürütülmediğini, adayların kent kriterine çok uzak olduğunu dile getiriyor.
“GÜÇLÜ ADAY ÇIKARAMADIK” ELEŞTİRİSİ
Partide görev yapan bir siyasetçi de, yönetime aday belirleme süreci, il teşkilatının programları, adayların sahada etkili propaganda yapamaması konusunda eleştiriler yöneltti. “Listemizin Diyarbakır’la alakası yoktu” diyen YSP’li siyasetçi, kaybettiren bir diğer unsurun ise Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday çıkarmamak olduğunu söyledi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na Cumhurbaşkanlığı seçiminde alınan destek kararının tabanın bir kesiminde “CHP’ye destek” olarak algılandığını ifade eden YSP’li, Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı ve YSP 1. Sıra Adayı Berdan Öztürk’ün final mitinginde yaptığı konuşmanın tabanda tepkiye ve oyların bir kısmının CHP’ye kayarak, 1. Sıra Milletvekili Adayı Sezgin Tanrıkulu’na kazandırdığını söyledi.
CHP adaylarının kafa karışıklığından faydalanarak “Her evde bir kişi CHP’ye destek kararı var” dediğini de öne süren YSP’li siyasetçi, bir diğer önemli faktörün de bir ay gibi kısa sürede kurulan partinin halka anlatılamadığı ve tanıtılamadığı yönünde.
“AK PARTİ PROFİLİ GÜÇLÜYDÜ, YSP TABANI OKUYAMADI”
Diyarbakır’daki seçim sonuçlarını değerlendiren Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) eski Başkanı Mehmet Vural, yaşanan ekonomik kriz ve depreme rağmen AK Parti’nin güçlü aday profili ile oy kaybetmediğini söyledi. Diyarbakır’da kaybeden tarafın ise Yeşil Sol olduğunu belirten Vural, şöyle devam etti:
“Beklenen bir sonuç çıktı benim için. Toplumun takdiri de aynı şekilde oldu. AK Parti başarılı oldu. Çok güçlü bir aday profili ile sahaya çıktılar. Galip Ensarioğlu’nun liste başı olması büyük bir avantaj sağladı ve 3 vekili de çıkardılar.
HDP’nin kaybı var. Kamuoyu desteğini alamadı. Aday tespitinde başına buyruk davrandı, kamuoyu ile paylaşmadı. Atadığım atadığımdır dedi, demokrasinin zerresini uygulamadı. Demokratik bir tespit yapamadı. Sahada kamuoyu desteği rejimden, mağduriyetten dolayı vardı ancak bu seçimin organizatörleri sahayı, tabanı okuyamadı.”
