Röportaj: Faruk Balıkçı
Fotoğraflar: Fatma Temel
2015 yılından beri Diyarbakır’da faaliyet gösteren Engelsiz Bileşenler Federasyonu Başkanı Abdulmecit Yılmaz ile 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerle ilgili engellilerin karşılaştıkları sorunları ve seçimden beklentilerini konuştuk. Seçimlerde şablon ile oy kullanacaklarını belirten Yılmaz, engellilere çağrıda bulunarak, “İradenizi sandığa yansıtın ki gücümüzü gösterelim. Çünkü engellilerin karar süreçlerine katılımı bizim için önemlidir” dedi. Yılmaz, engellilerin savaş ve afetin mağduru olduğunu ancak önleyici tedbirin de alınmadığının altını çizdi.
Engelsiz Bileşenler Federasyonu Başkanı Abdulmecit Yılmaz’a yönelttiğimiz sorular ve yanıtları şöyle:
“YSK’NIN KARARINDAN HABERİ OLMAYANLAR VAR”
*Oy kullanma süreçlerinde ne tür engellerle karşılaşıyorsunuz?
Biz aslında çok seçimler geçirdik. Bedensel, görme engelliler gerekse diğer engelli gruplar olarak seçimlerde fiziki olarak engellerle karşılaşıyoruz. Somut bir şey söylemek gerekirse 20 Mart ile 2 Nisan arasında YSK tarafından bir başvuru yayınlandı. Engelli olanların engel beyan formunu doldurarak seçimlerde engelsiz bir şekilde oy kullanabilecekleri söylendi. 12 günlük bir süre var. Uygulamadan haberi olmayan engelliler bu imkândan belki de faydalanamayacak. Şimdi bu sandığa tam olarak iradenin yansımamış hali olacak.
Biz görme engelliler normalde daha önceki seçimlerde muhakkak birinin yardımı ile oy kullanmamız gerekiyordu. Görme engelliler için seçimlerde şablon kullanılması için sivil toplum örgütleriyle birlikte büyük mücadele verdik. Kampanyalar başlattık. Seçim kanununda değişiklik yapılarak görme engelliler için şablon basılacak. Şablon görme engelliler için kullanılan bir yazı türüdür. Görme engelliler belki ilk defa kendi istekleriyle oyunu istediği partiye rahatlıkla verebilecek. Her sandığın başında bir şablon olacak. Bir çağrıda bulunmak istiyorum bütün engelli arkadaşlarımızdan ne olursa olsun bütün zorluklara rağmen oylarınızı kullanmaya gidin. Sandığa yansıtın ki gücümüzü gösterelim.
Çünkü engellilerin karar süreçlerine katılımı bizim için önemlidir. Oylarımızla kendimizi göstermeliyiz ki karar vericiler dikkate alsınlar.
“ENGELLİLER GÜNÜ DIŞINDA HATIRLANMIYORUZ”
*Engelliler ile ilgili alınan kararlarda sürece dahil ediliyor musunuz?
Bu noktada hiç iyimser değilim. Çünkü bugüne ne kadar Engelliler Günü haricinde hiç hatırlanmıyoruz. Maalesef ki oy deposu olarak da kullanılıyoruz. Kimsenin bizim adımıza biz olmadan karar vermesini önleyebilmek için sandıkta olmamız ve oylarımızı bağımsız bir şekilde kullanabiliyor olmamız gerekir. Biz kendimizi TBMM’den bir özgür bir şekilde savunabilmeliyiz ve bunu biz yapmalıyız. Temsilcilerimizin orada olması gerekiyor, engelliler adına söz kurabilecek insanların bu imkana kavuşması gerek
*Türkiye’de engelli sayısı hakkında bilgi verebilir misiniz?
Türkiye’nin yüzde on nüfusuna tekabül edecek bir şekilde engelli sayısı var. Biz bunun daha fazla olduğunu düşünüyoruz. Bu bölgede nerdeyse 40 yıldır yaşanan çatışmalı ortam zaten kendi başına engellilik yaratıyor. Çünkü insanlar çeşitli uzvunu kaybediyor ve engelli duruma düşüyor. Ya da psikolojik engelli duruma düşüyor. Her zaman savaşta yaralananlar, hayatını kaybedenler açıklanır. Ama hiçbir zaman kaç kişi engelli kaldığı araştırılmaz. Mesela iki tane çok şiddetli deprem oldu. eminim ki bu deprem de de hayatını kaybeden insan sayısı ve yaralıların dışında binlerce insan uzvunu kaybederek engelli oldu. Depremde 50 bin insan yaşamını yitirmişse çok daha fazlası engelli kalmıştır. Ancak bizler bu sayıyı bilemiyoruz. Savaşlarda, afetlerde engelliler yine bu durumun mağduru oluyor ve maalesef ki önleyici tedbirler de alınmıyor. Birleşmiş Milletler engelli hakları sözleşmesinde, ‘Engelliler afet durumlarında ve savaşlarda’ özel tedbirlerle korunurlar. Anayasasının 10 ve 50. Maddeleriyle de garanti altına alınan bir husustur. Maalesef bunun karşılığını göremiyoruz.
MECLİS’TE SEMBOLİK OLARAK TEMSİL EDİLİYORUZ”
*TBMM’de temsili düzeyde temsil ediliyor musunuz?
Semboliktir. Çünkü partilerin bir engelli politikası olmamasından kaynaklıdır. Bir şekilde kendilerini orada temsil etmeyi başaran arkadaşlarımız var açıkçası yeterli görmüyoruz. Kontenjan var engelli milletvekili de var ama yetersiz. Yeterli olması için alan da engellilik çalışması yürütmüş insanların gidip orada kendilerini aday göstermeleri gerekiyor. Siyasi partilerde, engellilere bu şansı vererek bu noktada aday seçerken alanı örgütleme çalışmalarını bilen sivil toplum örgütleri ile koordineli bir şekilde çalışabilen insanlara orada yer vermelidir. Belki birkaç kişi girer Meclis’e, saygıda duyuyoruz. Ellerinden geleni de yapıyorlardır. Ama yerel sahada kopuk olduğu sürece bir sonuç alamıyoruz.
Düşünün erişilebilirlik yasası çıkarıldı. Bu yasada kamu kurumları, umumi yerler binalar, otobüsler engellilerin kullanımına uygun bir şekilde dizayn edilmesi zorunluluğu var. Ancak, eksiklikler bir türlü tamamlanmıyor. En basiti sarı çizgiler, görme engellileri için bazı yerlerde yapılmıyor. Neden yapılmıyor diyoruz. ‘Zorunlu değil’ diyorlar. Halbuki böyle bir şey yok masraftan kaçmaları ya da engellilere yönelik ayırmaları gereken bütçeyi başka bir yere harcamak istediklerinden dolayı yapmıyorlar
*Engelliler adına siyasetin engeller olmadan yapılması sizde nasıl duygu yaratıyor?
Avrupalıların bir sloganı var; ‘Bize rağmen bizim için asla’ buda onun gibi bir şey. Engellilikle ilgili siyaset yapılacaksa engelliler bu işin öznesi olmalı. Sadece siyasi partiler ya da toplumu suçlamıyorum biraz da iğneyi kendimize batırmamız gerekiyor. Sanki biz dört dörtlük bir şey yapıyoruz da insanlar bizi dikkate almıyor. Bizde de eksiklikler var maalesef. Dolayısıyla burada engellilerin de sadece seçimlerde değil kamuyu, bürokrasiyi zorlamamız lazım. Konuları müzakere ederken hakkımızsa o zaman biz bu hakkı istiyoruz diyebiliyor olmamız lazım.
“KARAR ALMA SÜREÇLERİNE BİZİ DAHİL ETSİNLER”
*Seçimlerle ilgili ne diyorsunuz?
Siyasi partiler şayet engellilerden oy talep ediyorlarsa öncelikle engellilerin temel taleplerini dikkate alabiliyor olmaları gerekiyor. Engelliler için plan ve projeleri nedir bunları açık bir şekilde gerek seçim beyannamesinde, gerek yapılacak toplantılarda dile getirebilirler bunları engelliler önemseyecektir. Kamuoyuna engelli haklarıyla ilgili insanları duyarlı olması çağrısında bulunuyoruz. Engellilerin karar süreçlerin katılımının teşvik edilmesi noktasında bütün siyasi partilere çağrıda bulunuyorum.
