Savaş, çatışma ve yoksulluk nedeniyle her yıl milyonlarca kişi ülkelerini terk etmek zorunda kalarak, göç yollarına düşüyor. ABD'nin Taliban yönetimine bıraktığı Afganistan, son yıllarda en çok göç veren ülkelerin başında geliyor. Afganistan'da binlerce kişi, her yıl sınır kenti Van'a gelerek, buradan Avrupa ülkelerine geçiş yolları arıyor. Mülteciler, bu zorlu süreçte birçok hak ihlaline maruz kalıyor. Hem sınır hattındaki askerler hem de insan kaçakçıları tarafından işkenceye, tecavüze ve tacize maruz kalıyor. Ayrıca gasp ediliyor. Birçok mülteci sınırda gördüğü işkenceden kaynaklı yaşamını yitirirken, kış aylarında sınırdan geçmeye çalışırken donanların sayısı da az değil.
Mültecilerin sorunlarına dair konuştuğumuz Van Barosu Başkanı Sinan Özaraz'a göre bu cezasızlık nedeniyle yeni suçların önü açılıyor.
Mültecilere yönelik suç işleyenlerin cezalandırılmadığını söyleyen Özaraz, "Mülteciler özellikle Van üzerinden geçiyorlar. Son dönemde çekilen sınır duvarlarıyla birlikte geçiş güzergahları değişti. Bununla birlikte göçmenler coğrafik koşullar anlamında daha zorlu yollardan geçerek, birçok sorun yaşıyorlar. Buraya ulaştıklarında ve tespit edildiklerinde ise Geri Gönderme Merkezlerine (GGM) gönderilmek üzere işlemler yapılıyor. Bu işlemler sırasında tecavüz, öldürme vakaları da yaşanıyor. Bu vakalar için açılan soruşturmalar yavaş yürütülüyor, verilen cezalar basit cezalar oluyor” diye konuştu.
Mülteci ve göçmenlerin insanlık onuruna uygun bir muamele görmesi gerektiğini vurgulayan Özaraz, "Mülteciler GGM’lerde bazı işlemlere tabi tutuluyor. Dil bilmedikleri için hukuki yardım alamıyorlar. Etkili ve süresinde hukuk yardımından yararlanamıyorlar” şeklinde konuştu.
Özaraz, 2 mültecinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan olayda da iddiaları yerinde incelemek için olay yerine gittiklerini ancak olaya dair net bilgilere ulaşamadıklarını aktardı. Özaraz, "Olay yerine gidip incelemelerde bulunduk ama biz gittiğimizde mültecileri oradan götürmüşlerdi. Fakat 2 tane cenaze uzun saatlerce orada bekletilmişti. Araç üzerinden inceleme yaptıktan sonra yetkililerle konuştuk. Silah kullanıldığına dair bir tespit yapamadık. Açılan soruşturma dosyasında eksikler olduğu için olayın aslını netleştiremedik” bilgilerini paylaştı.
Mültecilerin "ikinci sınıf vatandaş" muamelesi gördüğünü ifade eden Özaraz, “Onlara yardımcı olmak zorundayız. Ülke olarak da mültecilere yaklaşımımız ikinci sınıf muamele şeklinde olmamalı. Onların bir insan olduğu ve birey olduğu mantığıyla yaklaşmalıyız” diye konuştu. (M.A)
