ÖZEL HABER/Ceren AKYIL
Doğu ve Güneydoğu Ağaç ve Orman Ürünleri Üreticileri Derneği (DOGAD), Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ne kentteki ağaçlandırma politikalarının revize edilmesi için kapsamlı bir rapor sundu. Resmi yazıyla belediyeye iletilen değerlendirme dosyasında, iklim değişikliği nedeniyle şehirde yaz sıcaklıklarının 45–50 dereceye kadar yükseldiği, mevcut ağaçlandırma uygulamalarının bu sıcaklığı engellemede yetersiz kaldığı ve yanlış uygulamaların ağaç kayıplarına neden olduğu vurgulanarak, “Büyükşehir Belediyesi Meclisi karar alarak şehrin tüm yaya kaldırımlarında kesintisiz çınar ağacı gölgesinde yaya geçişi sağlamaya çalışılmalıdır. Buna uymayan projeleri onaylanmamalı ve önceki projeleri revize etmelidir” denildi.
PARK VE REFÜJLER İÇİN AĞAÇ LİSTESİ SIRALANDI
Derneğin sunduğu metinde, özellikle orta refüjlerde kullanılacak ağaç türleri dört ana başlık altında şöyle önerildi:
“Orta refüjde 1. Çınar Ağacı 2. Dağ Kavağı (Hevre Bej) 3. Kırmızı Söğüt 4. Çam Ağacı öncelikli tercih edilmeli; araya Oya, Leylak, Zekum gibi süs bitkileri serpiştirilmelidir. Yapılan parklarda Çınar, Dağ Kavağı, Çam çeşitleri, Kırmızı Söğüt, Meşe Ağacı (palamut veren) yanında, bölgemizde Kulp bölgesinde yetişen kestane ağacı, diğer bölgelerde yetişen Ceviz, Badem, Kiraz, Fındık, Kinner (kirazın aşılanmamış–Doğal Parfüm Kokulu), Sincî, Doğdoğan (Teev), Alıc (Gûhij), Dağ Armudu gibi ağaçlar, dadayık veya selû, soğuk parklarda Yabanî Şeftali, Yabanî Elma yer verilmelidir. Bunlara yer verilmediği için kuş çeşitliliği az. Sincap gibi hayvanlar hiç yok. Böğürtlen, Mor Yaban Mersini mini adacıkları parklarda yer bulmalı. Yurtdışı gezilerimizde Çin’in başkenti Beijing (Pekin) ağaçlandırmada Kavak ağacı, Şangay Ticari Başkenti’nde ağaçlandırmada Çınar Ağacı, Kavak, Kazakistan’da Almata’da (eski başkent) Kavak Ağacı, Japonya’da Tokyo’da Kiraz Ağacı parkların ana ağacı, Fransa Başkenti Paris’te Çınar Ağacı öncelenen ağaçlar olarak öne çıkmaktadır.”
ÇALIŞMALARDAN VAZGEÇİLMESİ GEREKTİĞİ ÇAĞRISI
Belediyenin son 5-6 ayda yaptığı ağaçsız ve ağaç yeri bırakılmayan kaldırım çalışmalarına dikkat çekilen açıklamada, şöyle devam edildi: “Mevcut ağaçların etrafının kaldırımların çalışmalarında 1–1,5 el arabası çimento karışımlı harç artığı acilen çıkarılmadığı takdirde mevcut kaldırımdaki ağaçların çoğunu kurutacağından temizlenmesi ve ilave toprak takviyesi yapılmalıdır. 2025 yılında kaldırımların sulanamamasından kaynaklı kurumaların önüne geçmek için 2026 yılında ağaçların sulanması için şimdiden bütçe ayrılmalı, sulama yapılmalıdır. Bağlar bölgesinde yeni kullanılmaya başlanan orta refüj çalışmalarında Dolamit Taşı kullanılmakta, park ve villa peyzajlarında kullanılan Doramit Taşı orta refüjde veya kaldırım süslemelerinde kullanımında ciddi riskler mevcuttur. Bu taşlar yaya veya çocuklar tarafından yola düşürüldüğünde, yoldan geçen araçların lastikleri bunları mermi gibi işyeri camlarına ve kaldırımdaki yayalara zarar verebilir, ciddi yaralanmalara sebebiyet vereceğinden acilen bu çalışmadan vazgeçilmeli; insanların ve doğadaki kuşların toprakla teması kesilmemelidir. Orta refüjlerde çimlendirme ve çiçeklendirme çalışması şehir sakinlerinin toprak kokusunu, çimin kokusunu, gülün kokusunu solabilmelidir.”
