Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yılın ilk enflasyon verisini açıkladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 48,69, aylık yüzde 11,10 arttı.
Böylelikle enflasyonda Aralık ayında görülen 19 yılın zirve seviyesi yenilenmiş oldu.
TÜFE'de (2003=100) 2022 yılı ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 11,10, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 11,10, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 48,69 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 22,58 artış gerçekleşti.
ÜİK’in enflasyon verileri açıklaması öncesinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye’de enflasyonunun nisan ayında yüzde 50’nin altında bir seviyede zirve yapacağını ve TL’nin bu yıl istikrara kavuşmasını beklediğini söyledi. Nebati, Japon haber ajansı Nikkei Asia ile yaptığı özel röportajda, “Yüzde 50’yi göreceğimizi sanmıyorum. Umarım yanılmıyorumdur” diye konuştu.
Türkiye’nin “önümüzde ciddi bir enflasyon sorunu” olduğunu söyleyen Nebati, "Enflasyonun ocakta yüksek olmasını bekliyoruz. Sonrasında bir süre daha seviyesini koruyacak. Yaz aylarında toparlanmaya başlayacak ve aralıkta baz etkisiyle radikal bir düşüş gösterecek” dedi.
Döviz piyasasına dönük müdahale iddialarıyla ilgili de konuşan Nebati, “Kur korumalı mevduat sistemi tanıtıldıktan sonra büyük müdahale olmadı, olduysa da küçük miktarda oldu” diye konuştu. Nabeti, TL’deki değer kaybı ile ilgili de, “Türk Lirası geçen yıl yüzde 45 civarında değer kaybettiği için lirada daha fazla olumsuz gelişme, dolayısıyla daha fazla değer kaybı beklemiyoruz” dedi.
Yıllık TÜFE'ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi: Yıllık en düşük artış yüzde 10,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 18,67 ile eğitim, yüzde 25,32 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 28,63 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 68,89 ile ulaştırma, yüzde 55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 54,53 ile ev eşyası oldu.
Aylık TÜFE'ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi: Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı ocak ayında aylık düşüş gösteren ana grup yüzde 0,24 ile giyim ve ayakkabı oldu. En az artış gösteren ana gruplar ise yüzde 1,19 ile eğitim, yüzde 2,16 ile haberleşme ve yüzde 8,09 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu. Buna karşılık, 2022 yılı ocak ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 21,90 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,91 ile konut, yüzde 12,82 ile ev eşyası oldu.
Ocak 2022'de, endekste kapsanan 409 maddeden, 38 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 17 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 354 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık yüzde 42,66, aylık yüzde 7,49 arttı: İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2022 yılı ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 7,49, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 7,49, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,66 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 21,91 artış gerçekleşti.
YABAMCI KURUMLAR YÜZDE 48'İN ÜZERİNİ ÖNGÖRMÜŞTÜ
Yurtiçinde kurumlar yüzde 46,5 seviyesini dile getirirken yabancı kurumların analizinde Ocak için yüzde 48,2 beklentisi öne çıkmıştı.
Unicredit, müşterileriyle paylaştığı bir notta ocak ayında enflasyonun aylık bazda yüzde 10,7 artarak yıllık yüzde 48,2’ye çıkmasını beklediklerini söylemişti.
Manşet enflasyondaki yükselişin üçte birinin artan elektrik ve doğalgaz fiyatlarından geleceğini belirten banka, alkol ve tütünün ise enflasyona 1,1 yüzde puan ekleyebileceğini belirtmişti.
Çekirdek enflasyonda ise aylık yüzde 7 yükseliş bekleyen banka, yıllık çekirdek enflasyonun yüzde 39,5’e ulaşmasını beklediklerini ifade etmişti. Unicredit, belirli ürünlerden oluşturdukları sepetteki değişime göre, ocak ayında gıda fiyatlarındaki artışın yüzde 8,5 olacağını düşündüklerini vurgulamıştı.
Enflasyon açısından öncü göstergeler olarak kabul edilen Türk-İş ve İstanbul Ticaret Odası'nın ilgili endeksleri de fiyat artışlarının Ocak ayında hızlandığına işaret etmişti.
İstanbul Ticaret Odası’nın hesapladığı, perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 13,78; bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 50,91 arttı.
Böylelikle 2002 yılından bu yana en yüksek yıllık enflasyon kaydedildi.
Türk-İş'in hesapladığı gıda enflasyonu ise konfederasyonun verileri tuttuğu dönemin en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 3,71, son 12 ay itibariyle yüzde 59,67 oranında bir artış hesaplandığı belirtilmişti.
Bu oran araştırma tarihinin en yüksek yıllık gıda enflasyonu olarak kaydedilmişti.
Konfederasyonun açıklamasında, "Döviz kurlarının son büyük zirvesinden sonra geçen ay yüzde 25’e yakın bir artış gören gıda fiyatlarında, yeniden değer kazanan Türk Lirası'nın olumlu etkisi market ve pazarlara neredeyse hiç yansımadı" ifadeleri kullanılmıştı.
