Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın, COVID-19 salgınının etkisini yitirdiğini söyleyip, bazı uygulamaların kaldırıldığını açıklamasının ardından yaklaşık bir buçuk ay geçti.
Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu ve Dr. Ümit Yaşar Öztoprak bu bir buçuk ayı, maske kullanım alışkanlıkları, aşılanma ve test yaptırma oranları açısından değerlendirdi.
Bir buçuk aydır kapalı ortamlarda mesafe kuralına uyum gösteriliyorsa maske şart değil ve HES kodu uygulaması da yok.
Bu açıklamanın ardından insanların özellikle toplu taşımalarda maske kullanımının azaldığı gözlemlenirken, hekimler de aşılama ve test yaptırma sayısının da azaldığını söylüyor.
Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu, "Her rahatlamadan sonra yeni bir atak görülür" diyerek uyarıyor.
"Hastane başvurularında ciddi bir azalma var, bunda tabii ki hastalığın doğal seyri de etkili. Uzun zamandan beri yüksek seyreden hasta sayısı son bir aydan beri önemli bir düşüş içinde. Bunun yanında özellikle virüsün varyant özelliği olabileceği gibi aşılar ve doğal enfeksiyonun sağladığı bir bağışıklık nedeniyle de daha hafif geçtiğini de görüyoruz. Ama bunun yanında kırılgan nüfus diyebileceğimiz ileri yaş ve hatırlatma dozu yaptırmamış, aşısı eksik olan kişilerde hâlâ hastane yatışları ve ölüm vakaları görüyoruz."
"Yeni bir varyantla, yeni bir pik yaşayabiliriz"
"Buna dayanarak da yine de kapalı ve kalabalık ortamlarda maske takılmaya devam edilmesinin doğru olduğunu da düşünüyoruz.
Bir de tabii ki bir rehavet durumu da var. İnsanlara semptom olsa bile test daha az yaptırıyorlar ve daha az dikkat ediyorlar. Bu tabii ki
Çok da kestiremeyebiliyoruz ama yeni bir varyantla yeni bir pik yaşayabiliriz. Bu nedenle tedbirleri bırakmamak gerektiğini düşünüyoruz.
"Şu anda gördüğümüz hastane başvuru ve yatışlarda bir azalma olduğunu söylemek mümkün. Bakanlık verilerini bir yana bıraksak bile ağır hastaların azaldığını bir gözlem olarak söyleyebiliriz. Başvuru azaldı ama bunun yanında COVID'li sayısını takip etmek de zorlaştı. Test yaptırma sayısı da azaldı. Semptomu olan, ağır, hastane yatışı gereken hasta da bir şekilde hastaneye başvurur. Hastalıktan dolayı ağır tablolar seyrettiğini biliyoruz. Oksijen ihtiyacı, öksürük, yüksek ateş bulgularıyla. Bu hastalığın yayılmasını kolaylaştıran bir faktör. Hafif semptom ve semptomsuz hastalar da ortada geziyor."
"Ama tabii Bakanlığın kuralları anlamsızca azaltması da bu sayının azalma nedeni. Yasaklar ve kurallar kalkınca insanların kendi inisiyatifine bırakıldığın görüyoruz. Bu da salgın yönetimiyle pek uyuşan bir durum değil. Ama bu epeydir böyle.
"İnsanlar rahatlamak istiyor ama her rahatlamadan sonra da yeni bir atak görülüyor. Önemli olan iyi takip etmek ve topluma güven vermek."
İki farklı yaklaşım
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi, Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Ümit Yaşar Öztoprak, HES kodu takibinin kalkmasından sonra Aile Sağlığı Merkezlerinde aşılamanın azaldığının altını çiziyor.
"İleriye dönük olarak kimse önünü göremiyor. Bakanlık bakış açısı da yayılarak Omicron gibi veya ondan daha iyi huylu mutasyonla COVID'i bitireceğiz gibi bir yaklaşım. Ülkeler de ikiye bölünmüş durumda. Bu yaklaşımın riskli ve daha iyi olduğuna yönelik iki farklı bakış açısı var. Ama her iki durumda da kapalı alanda maske takmak önemli oranda yayılımı azaltıyor."
"Maske ve aşının önemi hâlâ geçerli. Aile Sağlığı Merkezinde çalışıyorum, aşılama maalesef çok düştü. HES kodunun ortadan kalkmasından sonra özellikle. Aşı oldun, olmadın yönünde önemli bir takip sistemiydi HES kodu. Çok az sayıda insan artık aşı yaptırıyor. Çok az sayıda aşı olmaya geliyor.
"Yayılım artacaktır"
"Aşının önemini görenler geliyor sadece diyebilirim. Kayıpları olduktan sonra ya da 'eşim yoğun bakımda aşı olmaya geldim' diyenler var maalesef. Aşının önemini görüp de gelenler var. Zorunluluk olarak mesela 'okula gitmem lazım' deyip geliyorlardı aşı olmaya. Ama artık o da yok. Biz ulaşmaya çalışıyoruz insanlara... Maske takılmaması üzerine aşılama da azalınca, evde, işteki diğer bireylere yayılımı da artacaktır."
"Maske takmak önemli. Bunun sağlanması önemli. Maskenin önemine inanmak lazım... Öte yandan sayılar düşmüş durumda çünkü teste giden sayısı azaldı. Kayıt altındaki sayılar düşmüş durumda.
"Tedavi olarak da bir şey yok artık. 65 yaş üstüne ilaç temini vardı, o da bitti. Şu an sadece aşılama devam ediyor." (BİANET)
