Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) 2020 Yılı Türkiye İnsan Hakları Raporu’nu yayınladı. TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin hazırladığı raporun önsözünde, 2020 yılı için “18 Temmuz 2018 tarihinde kâğıt üstünde kaldırılan Olağanüstü hâlin fiiliyatta yapılan düzenlemelerle kalıcı hâle getirildiği tespitimizin hâlen geçerli olduğu bir yıl oldu” ifadeleri kullanıldı.
Yaşam hakkı ihlallerinde en başı, işçi cinayetleri çekti. Rapora göre, geçtiğimiz yıl 68’i çocuk en az 2 bin 427 kişi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.
Türkiye’de mülteci, sığınmacı ya da göçmen statüsünde en az 101 kişinin iş cinayetlerinde can verdiği aktarıldı.
37’Sİ SİVİL 492 KİŞİ
2020 yılında 37’si sivil toplam en az 492 kişi ölürken, en 189 kişide yaralandı. Rapora göre, ölümlerin 237’si Türkiye sınırlarında gerçekleşirken, 174 kişi Federe Kürdistan’da, 81 kişi de Suriye sınırları içerisinde hayatını kaybetti.
Raporda, kadın cinayetleri de yaşam hakkı ihlallerinde başı çekiyor. 2020 yılında en az 284 kadın, erkekler tarafından öldürüldü.
Raporda yer alan iddiaya göre, yargısız infaz, dur ihtarı, rastgele ateş açma, cinsel saldırı sonucu intihara sürükleme ve polis baskınları sonucu 3’ü çocuk en az 15 kişi yaşamını yitirdi, 13 kişi ise yaralandı.
23 ŞÜPHELİ ASKER ÖLÜMÜ
Geçtiğimiz yıl en az 23 kişi askerlik hizmetini yaparken şüpheli bir şekilde hayatını kaybettiği yer alan raporda, en az 27 asker ise şüpheli bir şekilde yaralandı.
Rapora göre, 2020 yılında 3’ü çocuk en az 7 kişi ırkçı saldırılar sonucu öldü. Yıl içinde tespit edilebilen toplam 13 ırkçı saldırının 8’i mültecileri hedef aldı. Giresun, Yozgat, Sakarya ve Afyon’da Kürt işçilere yönelik ırkçı saldırılar gerçekleştirildi.
KOVİD ÖLÜMLERİ
Raporda, Kovid-19 salgınında yaşanan kayıplar da hatırlatıldı. Resmi verilere göre 2020 yılında 20 bin 881 kişinin Kovid-19 salgını nedeniyle yitirildiği hatırlatılan raporda, bunlardan en az 322’sinin sağlık emekçisi olduğu kaydedildi.
Raporda öne çıkan veriler şöyle:
"2020 yılı içinde tespit edilen en az 140 ayrı olayda en az 404 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalmış ve en az 86 kişi yaralanmıştır. Tespit edilen bu 139 olayın 22’si ev baskınları sırasında, 86’sı açık alanlarda ve 31’i resmi gözaltı merkezlerinde meydana gelmiştir.
1 olayda ise zorunlu askerlik görevini yapan 1 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalmıştır.
2020 yılı içinde 10 ayrı olayda 10 kişinin kaçırıldığı ve aynı gün veya takip eden gün içinde serbest bırakıldığı tespit edilmiştir.
2020 yılında siyasi partilerin üye ve yöneticisi olan en az 513 kişi gözaltına alındı, 141 kişi tutuklanırken 144 kişi adli kontrol, 3 kişi ev hapsi ve 1 kişi yurtdışı yasağı şartıyla serbest bırakıldı. 2020 yılında dernek, vakıf, sendika ve meslek örgütleri ile çeşitli platformlar ve inisiyatiflerin üye ve yöneticisi olan en az 299 kişi gözaltına alındı, 90 kişi tutuklanırken 127 kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.” (M.A)
