ÖZEL HABER-Sertaç KAYAR
Binlerce yıllık geçmişiyle birçok medeniyete ev sahipliği yapan Diyarbakır’ın Sur İlçesi, tarihi yapılarıyla dikkat çekmeye devam ediyor. İlçede yer alan hamamlar, sadece mimari özellikleriyle değil, geçmişteki sosyal yaşamın merkezlerinden biri olmasıyla da önem taşıyor.
30 HAMAMDAN 14’Ü AYAKTA KALDI
Tarihi kaynaklara göre Diyarbakır’da ve çevresinde varlığı bilinen 30 hamam bulunuyor. Ancak bu yapılardan yalnızca 14’ü günümüze ulaşabilmiş durumda. Yüzyıllar boyunca birçok medeniyetin izlerini taşıyan bu yapılar, kentin zengin kültürel mirasının sessiz tanıkları arasında yer alıyor.
Günümüze ayakta kalarak gelen hamamlar ise şöyle:
Çemşid Ağa (Cıngıllı) Hamamı, Paşa Hamamı, Cincıklı Hamamı, Ali Paşa Hamamı, Kürtler Hamamı, Küçük Hamam, Çardaklı Hamamı, Deva Hamamı, Yıkıkkaya Hamamı, Kadı Hamamı, Melek Ahmed Paşa Hamamı, Vahap Ağa Hamamı, Saray Hamamı (Çermik), Çüngüş Hamamı (Çüngüş)
SALGIN RİSKİNE KARŞI DEVREYE KONULDU
Diyarbakır, ipekçiliğin çok geliştiği, Ortadoğu’nun büyük ticaret kentlerinden biri olması nedeniyle özellikle Osmanlı döneminde kente çok sayıda ziyaretçi gelirdi. Ticaretin sürekli canlı olduğu kent, hizmet verecek yapıların da inşasını zorunlu kıldı. Ziyaretçi fazlalığı aynı zamanda salgın tehlikesini de neden oluyordu. Bu nedene Sur’un giriş kapılarına yakın noktalarda hamamlar yapıldı.
SURUN DÖRT ANA KAPISINDA BULUNUYOR
Diyarbakır'ın kuzeyinde Dağkapı, batısında Urfakapı, Doğusunda Yenikapı ve Güneyinde de Mardinkapı adı verilen dört ana kapısı yer alıyor. 4 girişinde de hamam, han ve cami yer alıyordu. O zamanlar, güneş battıktan sonra da kente girişler yasaklanıyor ve kente giremeyenler, sabahı bekliyordu. Diyarbakır ile ilgili çeşitli kaynaklarda yer alan bilgilere göre, şehre girenler hamamlara sokulur ve buralarda yıkanıp paklandıktan sonra kente girmelerine izin veriliyordu.
ŞEHRİN ÇÖPÜYLE ISITILIYORDU
16. yy’da Diyarbakır’ı ziyaret eden Evliya Çelebi, seyahatnamesinde şehirde var olan 13 hamamdan söz ediyor. Evliya Çelebi, önemli bir bilgiye de yer vererek, hamamların kentin çöpleriyle ısıtıldığını söylüyor.
ŞİFA VERİCİ
Sıcacık bir atmosfere sahip olan hamamlar aynı zamanda şifa olarak da görülüyor. Yoğun ve stresli hayatın tüm yorgunluğunu atmasının yanı sıra arındırıcı, rahatlatıcı ve şifa verici olmasıyla da biliniyor.
