ÖZEL HABER/Güneş OCAĞA Mehmet Rumet SOYLU-Veli BALTACİ
Kentin sokaklarını dolaşarak vatandaşlarla bir araya gelen Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Doğan Hatun, gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e, belediyenin çalışmaları ve barış süreci hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Barışın Samsun’un da sokaklarına, Diyarbakır’ın Anzele Sokağı’na da geleceğini ifade eden Hatun, kentin en önemli projelerinden biri olan raylı sistemin hayata geçmesine çok az kaldığını da açıkladı.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Doğan Hatun'a yönelttiğimiz sorular ve yanıtları şöyle:
“KAPSAMLI PROJELER HAZIRLADIK”
*Göreve ilk geldiğiniz günden bugüne sorunları giderme konusunda ne kadar yol kat ettiniz?
Sorunların tamamını hem bize ulaşan başvurular hem de kendi tespitlerimiz doğrultusunda kapsamlı bir şekilde planladık. Elbette tüm sorunları tek seferde çözmemiz mümkün değil; böyle bir güce hiçbir yerde sahip olunamaz. Ancak tüm birimlerimiz, aynı anda kendi sorumluluk alanlarında sorunlarla mücadele etmeye ve çözüm üretmeye devam ediyor.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KONUSU
*Kentin en önemli sorunlarından biri kentsel dönüşüm, bu konuda nasıl bir süreç izliyorsunuz?
Büyük bir deprem yaşadık ve bu süreç, özellikle eski Bağlar bölgesinde daha çok ciddi bir dönüşüm ihtiyacını ortaya koydu. Teknik açıdan bu dönüşümü gerçekleştirme konusunda herhangi bir problemimiz yok. Bu süreci nasıl yönetmemiz gerektiğini biliyoruz.
Ancak bu dönüşüm, hem Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı düzeyinde yetki gerektiren hem de oldukça yüksek bütçeler isteyen bir süreçtir. Belediyemizin mevcut kaynakları bu ölçekte bir dönüşüm için yeterli değildir. Bu nedenle, süreci doğru bir temele oturtarak bakanlık düzeyinde çözümler üretmemiz, kentin en önemli kronik sorunlarından birini aşmamıza katkı sağlayacaktır. İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ile iş birliği içinde hareket edebilirsek, dönüşüme parça parça da olsa başlayabiliriz. Elbette bu sürecin sadece belediyenin talebiyle değil, karşılıklı bir anlayış ve iş birliğiyle ilerlemesi gerekir.
ESKİ BAĞLAR'DA YAPILARIN BÜYÜK BİR KISMI ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ
Eski Bağlar, yaklaşık 300-350 bin kişinin yaşadığı yoğun nüfuslu bir bölgemiz. Ne yazık ki bölgedeki yapıların büyük bir kısmı ömrünü tamamlamış, ciddi yapısal sorunlar barındırıyor. Bu nedenle, kapsamlı bir dönüşümün zorunlu olduğunu görüyoruz.
Depremin üzerinden iki buçuk yıl geçmiş olmasına rağmen, bölgede hâlâ ağır hasarlı binaların tamamı yıkılamamış durumda. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız bu süreci yürütüyor; ancak süreç ne yazık ki yavaş ilerliyor. Yetki devri bize yapılmış olsaydı, yerel yönetim olarak daha hızlı ve pratik yıkımlar gerçekleştirebilirdik. Binaların yıkılamamış olması, çevredeki altyapı ve üstyapı çalışmalarını da doğrudan etkiliyor. Ne kaldırım yapabiliyoruz ne altyapı sorunlarını tam olarak giderebiliyoruz. Çünkü bugün yapılan bir yatırım, birkaç gün sonra gerçekleşecek bir yıkımla heba olabilir. Bu da kamu kaynaklarının israfına neden olur.
Bazı kesimlerden bölgenin kaderine terk edildiği yönünde eleştiriler geliyor. Ancak durum kesinlikle böyle değil. Benim de kendi evim bu süreçte yıkıldı. Bu sorunu sadece uzaktan izleyen değil, bizzat yaşayan biriyim. Bölgeyi ihmal etmiyoruz; ama kalıcı bir çözüm için önce yıkım ve dönüşüm sürecinin tamamlanması gerekiyor.
Tüm ilgili kurumlarla iş birliği içinde, eski Bağlar’ın yeniden sağlıklı, güvenli ve yaşanabilir bir yer haline gelmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
“VALİLİK DE SORUNU ÇÖZMEYE ÇALIŞIYOR”
Valilik üzerinden bu sorunu çözmeye çalışıyoruz. Onlar da kendi imkanları dahilinde bu konuda çaba gösteriyor. Bugün karşı karşıya olduğumuz en önemli mesele, barınma sorunudur. Seçim beyannamemizde bu konuya özel olarak yer verdik ve bir sosyal konut projesi geliştirdik. Projenin çizimlerini tamamladık, ancak ne yazık ki elimizde arsa kalmadı. Kayyumlar döneminde bu arsaların tamamı satılmış durumda.
“SOSYAL KONUT PROJESİ YAPMAK İSTİYORUZ”
Şimdi sosyal konut inşa edebileceğimiz Hazine arazileri üzerine, kentin tüm bileşenleriyle birlikte değerlendirme yapıyoruz. Nerelere konut yapılabileceğinin yanı sıra, nasıl bir sosyal konut modeli geliştirilmesi gerektiğini de tartışıyoruz. Daha önce bu kentte akademisyenlik yapmış, şu an farklı üniversitelerde görev yapan değerli bilim insanlarıyla da görüşüyoruz. Örneğin biri şu an Oxford Üniversitesi’nde görev yapan, diğeri ise Dicle Üniversitesi’nden bir inşaat mühendisi profesörü geçtiğimiz hafta bizi ziyaret etti. Kendisinden çok değerli görüşler aldık. Bu görüşmelerde, farklı ülkelerde uygulanmış başarılı sosyal konut modelleri de masaya yatırıldı ve birkaç model önerildi. Biz de Diyarbakır’ın tarihi dokusuna, toplumsal yapısına ve ihtiyaçlarına uygun, halkımıza yakışır bir proje hayata geçirmek istiyoruz. Hedefimiz, hem mimari hem de teknik açıdan daha nitelikli, insan onuruna yakışır yaşam alanları oluşturmak. Çünkü halkımız her şeyin en iyisini hak ediyor.
ODTÜ'DEN DİYARBAKIR'A GELECEKLER
Diyarbakır’ın kent planlaması için önemli bir adım atıyoruz. 8 yıllık kayıp süreçten sonra, kentin mevcut mastır planı bir miktar eski durumda kalmış. Bu sebeple, ODTÜ Şehir Planlama Bölümü ile görüşmeler yaptık. 3 kez Serra Başkan ile birlikte Ankara'da bu konuda toplantılar gerçekleştirdik. ODTÜ'nün, her yıl 4. sınıf öğrencileriyle bir şehir belirleyip, o şehirle ilgili planlama çalışmaları yapma uygulaması var. Biz de onlardan, 2025-2026 öğretim yılı için Diyarbakır'ı seçmelerini talep ettik ve bu konuda anlaşma sağladık.
Bu süreçte, yaklaşık 70 4. sınıf öğrencisi ve akademisyenlerden oluşan bir ekip, Diyarbakır’ın 17 ilçesinin imar planlarından ekonomik gelişim ve ulaşım gibi pek çok konuda kapsamlı bir planlama yapacak. Ayrıca, yapılan planlar hem akademik bir perspektiften hem de yerel idareciler için uygulanabilir şekilde sunulacak. Çalışmanın sonucunda, kentle ilgili çözüm önerileri ortaya çıkacak.
STK VE İŞ DÜNYASI DA YER ALACAK
Daha önce yapılmış planlar var, ancak bunlar zaman içinde tahrip olmuş ve mevcut durumda uygulanabilirlikleri azalmış. Dicle Üniversitesi’ndeki akademisyenlerden tutun da kentteki STK ve iş dünyasını da bu sürece dahil edeceğiz.
“KAMU KURUMLARIYLA GÜÇLÜ BİR İŞ BİRLİĞİ İÇİNDEYİZ”
*Kamu kurumlarıyla ilişkileriniz nasıl?
Artık kamu kurumlarıyla da yakın iş birlikleri kurmaya başladık. Bu kapsamda çok olumlu ilişkiler geliştirdik. Geçtiğimiz hafta Dicle Üniversitesi Rektörlüğü ile bir görüşme gerçekleştirdik. Bu vesileyle, sayın rektöre bir kez daha sizin aracılığınızla teşekkür etmek isterim. Dicle Üniversitesi ile birlikte hasta yakınlarına yönelik ortak bir misafirhane projesini de hayata geçireceğiz. Bu proje, kentimiz için önemli bir ihtiyaca karşılık verecek.
"HEP BİRLİKTE KOORDİNELİ ÇALIŞMALIYIZ"
Belediye olarak şunu çok net bir şekilde ifade etmek isteriz; hiçbir kamu kurumu tek başına anlamlı bir hizmet üretemez. Ancak ortak ve koordineli çalışmalarla kentimize değer katabiliriz. Bu bilinçle hareket ediyor ve hiçbir kamu kurumunu göz ardı etmiyoruz. Aynı zamanda sivil toplum kuruluşlarının da bu süreçte önemli bir paydaş olduğunu unutmuyoruz. Bugüne kadar kapısını çaldığımız hiçbir kurumdan olumsuz bir yanıt almadık. Her zaman ilk adımı atan taraf biz olduk.
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ İÇİN VALİLİĞE SESLENDİ
Sadece Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ile henüz sağlıklı bir iş birliği ortamı oluşturamadık. Bu nedenle, Sayın Valimize buradan çağrıda bulunmak istiyoruz; Çevre, Şehircilik İl Müdürlüğü ile verimli bir çalışma zemini yakalayamıyoruz. Kentimizin menfaatleri doğrultusunda bu konuda gerekli adımların atılmasını bekliyoruz.
CUMHURBAŞKANILIĞI İLE RAYLI SİSTEM GÖRÜŞMESİ
*Kentin en çok beklenen raylı sistem projesi ne aşamada?
Raylı sistem projemiz, daha önce Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın yatırım programında yer almış, bu kapsamda projeye bir kaynak da tahsis edilmişti. Ancak, ayrılan bu kaynak sahaya ulaşmadan önce iptal edilerek süreç sekteye uğradı. Buna rağmen biz süreci sahiplenerek duraksamadık. Uluslararası fon kuruluşlarıyla yürüttüğümüz temaslar neticesinde önemli bir ilerleme kaydettik. Geldiğimiz noktada, projemiz bu kuruluşlar nezdinde olumlu değerlendirme aşamasına gelmiş durumda. Geçtiğimiz hafta bürokratlarımız, Cumhurbaşkanlığı Stratejik ve Bütçe Başkanlığı ile bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmede proje olumlu karşılandı. Bu da devletin projeye desteğinin sürdüğünü ve yeniden sahiplenildiğini gösteriyor.
"TRAMVAY İÇİN BİR TEK İMZALAR KALDI"
Uluslararası kuruluşların prosedürleri oldukça detaylı ve titizlik gerektiriyor. Yüzlerce sayfalık dokümantasyonu eksiksiz şekilde yerine getirmek zorundayız. Ancak tüm bu yükümlülükleri büyük oranda tamamladık. Artık sürecin sonuna yaklaştık. Tramvay hattı için tüm teknik altyapı hazır durumda. Sadece resmi imzaların atılması kaldı. İmzaların ardından hemen ihaleye çıkacağız. İhale süreci yaklaşık bir ay sürecek ve ardından saha çalışmaları başlayacak. Projemizi en geç 3 yıl içinde tamamlayarak halkımızın hizmetine sunacağız.
"VATANDAŞLAR DİYARKART'INI HAZIRDA TUTSUN"
Sürecin sağlıklı ilerleyebilmesi adına diplomatik ilişkilerimizi en üst düzeyde yürütmeye özen gösteriyoruz. Büyükelçilikler ve konsolosluklar düzeyinde temaslarımızı sürdürüyor, bu ilişkileri titizlikle koruyoruz. Bu konuda oldukça hassasız ve hiçbir taviz vermiyoruz. Tramvay projemiz, sadece bir ulaşım yatırımı değil; kentimizin geleceğine yapılan stratejik bir adımdır. Bu vesileyle vatandaşlarımıza sesleniyoruz: Diyarkartlarınızı hazır edin. Tramvay sistemi yakında günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası olacak.
YENİ OTOBÜSLER YARIN HİZMETE GİRİYOR
*Yeni otobüsler ne zaman hizmete girecek?
Yeni belediye otobüslerimiz de geldi. Toplam 65 adet yeni otobüs satın aldık. Bunlardan 49’unun plaka işlemleri tamamlandı ve yarından itibaren hizmete başlayacaklar. Lansmanını yaparak şehir turu attıracağız ve ardından vatandaşlarımızın kullanımına sunacağız.
"EĞİTİMLİ VE UZMAN İTFAİYE ERLERİ SAHADA OLACAK"
*İtfaiye konusunda bazı yetersizlikler vardı, bu sorunu çözdüm mü?
İtfaiye teşkilatımızla ilgili önemli bir sorunu da çözmüş bulunuyoruz. Göreve geldiğimizde, daha önce bu alanda eğitimi olmayan, mesleki yeterliliğe sahip olmayan kişilerin itfaiye eri olarak alındığını gördük. Oysa itfaiyecilik ciddi bir uzmanlık alanıdır. Dünyanın birçok yerinde bu meslek için üniversiteler kurulmuşken, bizde bu alanda eğitimi olmayan kişilerin görevlendirilmesi büyük bir sorun oluşturuyordu. Bu durum, hem itfaiye personelinin hem de halkımızın can ve mal güvenliğini tehlikeye atıyordu.
Geçtiğimiz yıl yaşanan acı bir olayda iki itfaiye erimizi bir yangın sırasında kaybettik. Bu olay, işin ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi.
Bu nedenle göreve gelir gelmez bu sorunla ilgilendik ve 20 yeni, eğitimli itfaiye eri alımını gerçekleştirdik. Kısa süre içinde bu sayı 75’e ulaşacak. Artık itfaiyemizde yalnızca bu alanda eğitimli, görev bilinci yüksek ve mesleki yeterliliğe sahip personel çalışacak.
Halkımızın güvenliği, sağlığı ve konforu için çalışmaya devam ediyoruz.
KENTTE 3 MİLYONA HİTAP EDECEK YENİ SU ARITMA TESİSİ
*Hizmet anlamında yeni projeler için müjdeleriniz var mı?
Bazı projelerimiz için hibe aldık, bunlardan biri de ikinci bir su arıtma tesisi projesi. Bu tesis, kentin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde inşa edilecek. İhalemizi tamamladık ve ilk tesis 1 milyon 160 bin kişiye yönelik olarak yapılmıştı. Ancak, nüfus artışı nedeniyle mevcut tesisin kapasitesi artık yetersiz kalıyor. Yeni tesisle birlikte kapasite, yaklaşık 2,5-3 milyon kişiye hitap edecek.
ATIK ARITMA TESİSİNİN KAPASİTESİ ARTIRILDI
Ayrıca, atık arıtma tesisimizde bazı sorunlar vardı, ancak bu sorunları çözerek kapasitesini artırdık. Kendi öz kaynaklarımızla, tesisin kapasitesini en az 450 bin kişilik bir artışla geliştirdik. Şu an, bizim diskli atık arıtma suyu tesisimiz, kanaldan gelen suyu %98 oranında temizleyebilecek kapasiteyle çalışıyor.
"YOKSUL AİLELERİ TEK TEK TESPİT EDİP, YARDIMDA BULUNUYORUZ"
*Kentteki yoksulluk ve işsizlik sorununa dair ne gibi çalışmalarınız var?
Bütün halk toplantılarına katılıyorum. Kentimizde çok ciddi bir yoksulluk sorunu bulunuyor ve Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığımız bünyesinde, amacımız amansız fakatsız insanların ihtiyaçlarını karşılamak. Bu doğrultuda, daire başkanlığımızın bütçesini artırarak daha fazla kişiye hizmet verebilmek için gerekli adımları atıyoruz. Daha önce kentimizde Sarmaşık Derneği vardı. Ne yazık ki, terörize edilerek kapatıldı. Ancak ben iddia ediyorum ki, her ne kadar bu dernek terörize edilse de, Sarmaşık Derneği bu kentin en etkili sosyal yardım sistemlerinden biriydi. Biz de şu an, ona denk gelecek şekilde bir çalışıyoruz. Tüm verilerimizi sıfırdan güncelledik. Eğer 10 bin kişi başvurmuşsa, hepsinin evine tek tek gidiyoruz.
BÜYÜK ADIM, VATANDAŞLARA 1 TL'LİK SU FATURASI
DİSKİ üzerinden de vatandaşlara destek olacağız. Faturaya giden ekiplerimiz üzerinden gerçekten yoksul olan ailelerin evlerini tespit etmeye çalışıyoruz. Büyük ihtimalle, Haziran ayında ilk etapta 3 bin veya 4 bin aileye sembolik olarak 1 TL su faturası yazacağız. Hedefimiz, 2025 Aralık ayında 10 bin yoksul haneye ulaşarak, sembolik 1 TL’lik su faturası borcu yazmak. Bu proje, DİSKİ ve Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığımızın ortak çalışmasıdır ve şu ana kadar 4 bin hane tespit ettik.
HEDEF 15 BİN KADINA ÜCRETSİZ ULAŞIM
Kadınlara ücretsiz ulaşım sağlamak için yeni bir JINKART süreci başlatıyoruz. Şu an 7 bin kadın bu kartlardan yararlanıyor, ancak yeni bir süreç başlatacağız. Hedefimiz, 2025 yılı sonuna kadar 15 bin kadına bu kartı vermek.
"GEZİN GENÇLİK YAZ KAMPINI GERİ İSTİYORUZ"
*Gezin Gençlik Yaz Kampı ve Deve Geçidi Sosyal Tesis Alanları’nı geri alabilecek misiniz?
Hazar Gölü’nün bulunduğu Gezin Gençlik Yaz Kampı, hala bizim mülkiyetimizde olsa da, Diyarbakır İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü’ne tahsis edilmiştir. Ancak, tahsis edildikten sonra bugüne kadar hiçbir etkinlik yapılmamıştır. Göreve geldiğimiz günden itibaren bu durumu düzeltmek için resmi işlemleri başlatmış bulunmaktayız. Ancak, sürecin mahkemelerde biraz ağır işlemesi nedeniyle ilerleme kaydedemiyoruz.
Yaklaşık 46 taşınmazımız, farklı kurumlara devredilmiş durumda. Bunlar arasında yaz aylarında en çok ihtiyaç duyduğumuz ve halkımıza en faydalı olacak yer, elbette Gezin Gençlik Yaz Kampı’dır. Yazın, çocuklarımıza yönelik sosyal etkinlikler düzenlediğimiz bu alan, Diyarbakırlı çocukların tatil yapabileceği ve çeşitli aktivitelerle zaman geçirebileceği bir yerdi. Her yıl binlerce çocuk burada sosyal etkinlikler gerçekleştiriyordu.
"HALKIN OLAN DEVE GEÇİDİ MAALESEF Kİ ŞUAN ÜCRETLİ"
Ayrıca, Deve Geçidi Piknik Alanımız da önemli bir kamp alanıydı ve büyük bir alana sahipti. Ancak, bu alan da İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne devredilmiş ve onlar, ne yapacaklarını bilmedikleri için alanı kiraya vermişler. Sonuç olarak, belediye ve halkın malı olan bu alan, şu an ücretli bir hale getirilmiştir. Bu konuda da resmi işlemleri başlatmış bulunuyoruz.
Bunun yanı sıra, kapalı spor salonlarımız ve yüzme havuzlarımız da başka kurumlara devredilmiş. Kamusal alanlar azaldıkça, halkımıza hizmet üretmek daha da zorlaşmakta. Şu an yalnızca Yenişehir Fidanlık Piknik Alanı halkımızın kullanımına sunulmuş durumdadır.
Bir kez daha seslenmek istiyoruz; lütfen, belediyemize ve halkımıza ait olan devredilen taşınmazlarımızı geri verin. Çünkü bu alanlar halkın malıdır ve halk, bu konuda bizden hizmet beklemektedir.
YENİ PARK VE SPOR ALANLARI GELİYOR
*Genç ve çocukların sosyal aktivitelerden mahrum kalmaması çalışmalarınız var mı?
Yakın zamanda billboardlarda duyurulacak birkaç heyecan verici projemiz var. Hazineden aldığımız yeşil alanlarda yürüttüğümüz park projelerini tamamladık. Şu anda bu alanlarda buğday ekilmiş olup, hasat dönemi bekleniyor. Ayrıca, büyük bir spor parkı projesine başlıyoruz. Yaklaşık 110 dönümlük bir alan üzerinde yapılacak bu spor parkının ihalesi yakında gerçekleştirilecek.
Bunun yanı sıra, 200 dönümlük bir kent meydanı projemiz de var. Bu alan, Mezopotamya Bulvarı üzerinde yer alacak ve karışık bir park tasarımı olacak. Bir diğer önemli projemiz ise, kentin ilk kütüphanesinden daha büyük bir kütüphane inşası.
100 BİN EKMEK URETİM KAPASİTELİ FABRİKA GELİYOR
*Ekmek fabrikası projesi hangi aşamada?
Ayrıca, günlük 100 bin ekmek üretim kapasitesine sahip bir Halk Ekmek Fabrikası kuruyoruz. Projesi tamamlandı ve şu an arkadaşlarımız üzerinde çalışıyor. Fabrika, Nevruz Parkı'nın hemen yanında yer alacak. Yoksul mahalleler başta olmak üzere, çeşitli noktalarda satış büfeleri kuracağız. Halk Ekmek Fabrikamız, 2025 yılının sonuna kadar tamamlanacak ve faaliyete geçecek.
"BARIŞ SAMSUN'A DA DİYARBAKIR'A DA YANSIYACAK"
*Barış sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz, Diyarbakır'a yansıması ne olur?
Barış, ekmek ve su kadar önemlidir. Devlet Bahçeli'nin Meclis açılışında elini uzatması ve 27 Şubat'ta Abdullah Öcalan'ın önemli çağrı deklarasyonu ile bir süreç başladı ve şuan süreç değerli bir aşamaya geldi. 50 yıllık bir hikaye var. Türk halkından da Kürt halkından da çok ciddi kayıplar yaşandı. Hem ekonomik hem de can kayıpları yaşandı.
İşin en önemli ve umutlandırıcı noktası, devletin ve PKK’nin ilk defa karşılıklı olarak bu süreci desteklemeye başlamasıdır. Yeni bir yaşamı örgütleyeceğiz. En temel mesele, Türkiye’nin demokratikleşmesi ve Kürt halkının tüm haklarının verilmesidir. Bu süreci büyük bir önemle destekliyoruz. Barış geldiğinde, Samsun’un bir sokağına, bizim Anzele’nin sokağına da yansıyacaktır. Barışın herkesin hayatına dokunması, toplumun her kesimi için büyük bir umut kaynağı olacaktır.
