ÖZEL HABER/Ceren AKYIL
Diyarbakır Bahçeşehir Koleji’nde okuyan 3 öğrenci, 2 yıl önce başladıkları projeyi tamamlayarak, önemli bir imza attı. 17 yaşındaki lise öğrencisi Cemre Oruç, projenin başlangıcından ve şampiyonluğa uzanan hikayeyi gazetemiz Güneydoğu Ekspres’e anlattı.
“TÜBİTAK’TA ELENSEK DE UNICEF DÜNYA ŞAMPİYONU OLDUK”
Oruç, iki yıl önce kimya öğretmeni ve arkadaşı ile birlikte TÜBİTAK’a bir proje sunma kararı aldıklarını belirterek, bu sürecin başladığını söyledi. Oruç, projeye dair şunları anlattı:
“Projemiz, midye kabuklarıyla su arıtımı üzerineydi. Ancak ne yazık ki TÜBİTAK’ta ilk aşamada elendik. Sınıfın sonlarına doğru UNICEF tarafından düzenlenen bir yarışmadan haberdar olduk. Yarışma önce çeşitli dünya şehirlerinde düzenlenen fikir maratonlarıyla başlıyordu, ardından ülke finalleri ve son olarak dünya finali aşamaları vardı. Biz de ilk adım olarak Diyarbakır’da gerçekleştirilen fikir maratonuna katıldık fakat orada da elendik. Daha sonra yarışmanın Türkiye finali online yapılma kararı alındı. Bu kez yeniden midye kabuğuyla su arıtımı projemizi sunmaya karar verdik. Her ne kadar TÜBİTAK’ta elenmiş olsak da projemizin potansiyeline inanıyorduk. Bölgesel aşamayı geçerek Türkiye finaline yükseldik. Türkiye finalinde ise UNICEF adına yarışmayı yürüten Habitat Derneği, finale kalan en iyi iki takımı dünya finaline gönderecekti. Biz de bu iki takımdan biri olduk ve dünya finalisti olmaya hak kazandık. Sonrasında gerçekleşen dünya finalinin ardından, 2025 yılı Şubat ayında büyük bir gurur yaşayarak dünya şampiyonu olduk.”
“NANO GÖZENEKLER TEKSTİL ALANINDAKİ BOYALARI ARITIYOR”
Bu fikrin amacını atık midye kabuklarından “güçlü ve daha az maliyetli su filtresi” elde etmek olduğunu vurgulayan Oruç, “Midyelerde olan bizim gözle göremediğimiz nano gözenekler var. Biz bunları magnezyum oksit ile laboratuvar ortamında genişlettik. Çünkü bu gözenekler arıtma özelliğine sahip. Bu şekilde de birçok test gerçekleştirmiş olduk. Özellikle nano gözeneklerin tekstil alanında boyaları arıtmada çok iyi olduğunu gördük. Mesela boya karışmış olan bir suda boyayı nano gözenekler içine çekebiliyor ve içilebilir su da dışarda kalmış oluyor. Bizim sistemiz şu an tozdan oluşuyor. Yani bizim magnezyum oksit yüklü çar ile büyüttüğümüz nano gözenekli midye kabuğu tozlarını suyun içine attığımızda yaklaşık 1-2 dakika sonra suyu tamamen içilebilir şekilde arıtıyor” diye konuştu.
“GURURLU VE MUTLUYUZ”
Son olarak şampiyonluk sonrası duygularını aktaran Oruç, şunları kaydetti:
“Dünya şampiyonu olmak bize sürpriz oldu. Dünya şampiyonu olduğumuzu bilmeden Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’na gittik ve orada açıklandı. Çok mutlu hissetmiştik ve şaşırmıştık. Dünya finalisti olmayı bekliyorduk fakat şampiyonluk bizim için çok daha büyük bir şeydi. Hala gururlu ve mutluyuz.”
