ÖZEL HABER/Güneş OCAĞA
Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi (DİSKİ) Genel Müdürlüğü dünyada bir ilke imza atarak, Diyarbakır'da saniyede 400 litre içme suyu üreten modüler sistemini kurdu. Sadece Almanya ve Japonya'da olan bu sistem genellikle atık su arıtımında kullanılıyor.
DÜNYADA ÖRNEĞİ NADİR GÖRÜLEN BİR MODEL
"Sıra dışı bir ilke imza atan DİSKİ Genel Müdürlüğü, projeye dair gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e şu bilgileri verdi:
Diyarbakır’da hayata geçirilen Şilbe Paket Arıtma Tesisi, sahip olduğu yüksek kapasite ve kent merkezi içme suyu şebekesi entegrasyonuyla, Türkiye’de ve dünyada benzerine az rastlanan yenilikçi bir uygulama olarak dikkat çekiyor. Geleneksel paket arıtma sistemlerinden önemli ölçüde farklılaşan bu tesis, hem ölçeği hem de stratejik işlevi bakımından örnek bir model niteliği taşıyor.
GÜNDE 35 BİN METREKÜP ARITMA KAPASİTESİ
Genellikle küçük yerleşim yerlerinin içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanılan paket arıtma sistemleri, saniyede 1 ila 50 litre arası debilere hitap ediyor. Ancak Şilbe’de kurulan sistem, saniyede 400 litre (l/s) kapasiteyle çalışarak bu sınırları aşıyor. Bu da günlük yaklaşık 35.000 metreküp arıtma kapasitesine denk geliyor.
Bu düzeyde bir sistem, klasik anlamda 'paket' sistem kategorisinin ötesine geçerek, büyükşehir ölçeğinde içme suyu ihtiyacına yönelik modüler ve esnek bir çözüm sunuyor. Uzmanlar, bu ölçekte bir modüler içme suyu arıtma sistemine dünya genelinde oldukça nadir rastlandığını vurguluyor.
KENT ANA ŞEBEKESİNE DOĞRUDAN ENTEGRASYON
Tesisin dikkat çeken bir diğer özelliği ise doğrudan Diyarbakır’ın merkezi içme suyu şebekesine entegre edilmesi. Oysa benzer sistemler genellikle yerel dağıtım hatlarına bağlı kalıyor ve lokal çözümler üretmekle sınırlı oluyor. Şilbe’deki uygulama ise, şehrin geneline hizmet vererek su arz güvenliğini artırıyor.
Ayrıca sistem, yeraltı su kaynaklarını tüketmek yerine, Kralkızı Barajı’ndan gelen Dicle Sulama Kanalı gibi yüzey suyu kaynaklarını kullanıyor. Bu yaklaşım, hidrolojik sürdürülebilirlik açısından da örnek teşkil ediyor.
DÜNYA UYGULAMALARIYLA KIYASLANIYOR
Benzer modüler sistemlerin Almanya ve Japonya gibi ülkelerde de denendiği biliniyor. Ancak bu uygulamaların büyük çoğunluğu atıksu arıtımına yönelik. İçme suyu arıtımında bu kapasitede bir modüler sistemin şehir şebekesine kalıcı olarak entegre edilmesi, dünya genelinde oldukça sıra dışı kabul ediliyor.
ÖNCÜ VE MELEZ BİR MODEL
Uzmanlar, Şilbe Paket Arıtma Tesisi’ni klasik paket sistemlerden ayıran bu özelliklerin, uygulamayı literatürde “melez model” olarak tanımlanabilecek öncü bir örnek haline getirdiğini belirtiyor. Tesis, büyük altyapı yatırımları tamamlanana kadar metropol ölçeğinde geçici ancak stratejik bir çözüm sunarak, su yönetiminde yeni bir yaklaşımın kapılarını aralıyor."
