ÖZEL HABER – Ceren AKYIL
Diyarbakır’ın en kalabalık ilçelerinden biri olan 1537 metre yüksekliğindeki Zülküf Dağı'nın güney eteğine kurulan Ergani uygarlıkların izini taşıyor.
UYGARLIK TARİHİNE IŞIK TUTUYOR
Ergani, Mezopotamya’nın sayılı yerleşim birimlerinden biri olup, Akranya, Erkenin, Erkanikana, Yanari, Zülkarneyn , Arsania, Urhana, Aşat isimleri ile anılmıştır. İlçenin 7 km. güneybatısındaki Sesverenpınar (Hılar) Köyü’ndeki Çayönü’nde yapılan araştırmalar yöredeki yerleşimin MÖ.7250-6750 yılları arasında başladığını göstermiştir. Burası insanın yerleşik düzene geçiş sürecini en iyi yansıtan bir arkeoloji merkezidir. Özellikle arkeoloji ve tarih meraklıları için adeta bir açık hava laboratuvarı olan ve ilçenin yakınlarında bulunan Çayönü Tepesi, insanlık tarihinin en önemli keşiflerinden birine ev sahipliği yapıyor. Bu yerleşim yeri, insanlığın avcı-toplayıcılıktan yerleşik hayata geçişinin en eski ve en somut örneklerinden biri olarak gösterilir. Sadece tarım ve hayvancılıkta değil mimarı olarak kültürel mirası güçlendiren buluntular ile kazı yapıldıkça 12 bin yıllık yaşamın izlerine ulaşılıyor.
TARIM VE EKONOMİ KAVŞAĞI
Yetiştirilen başlıca ürünler, buğday, arpa, mercimek, nohut, pamuk, ayçiçeği, sebzecilik ve meyveciliktir. Ayrıca ilçede şaraplık üzüm yetiştirilir ve bunlar Diyarbakır ve Elazığ’daki fabrikalara yollanır. Hayvancılıkta koyun, kıl keçisi yetiştirilir. Sığır besiciliği pek fazla gelişmemiştir. Sanayi kuruluşları arasında çimento ve un fabrikaları bulunmaktadır. Taşımacılığın oldukça geliştiği ilçede madencilik de yapılmaktadır.
HİLAR MAĞARALARI
M.Ö. 8 binlere tarihlenen, Neolitik döneme ait bu kaya oyma mezarlar ve yerleşimler, insanlığın tarıma geçtiği döneme ışık tutuyor. Arkeoloji tutkunları için adeta açık hava müzesi.
ÇAYÖNÜ HÖYÜĞÜ
Dünya tarihinin ilk köy yerleşimlerinden biridir. Yapılan kazılarda tarımın ilk izleri, taş döşemeli meydanlar ve dönemin sosyal hayatına dair çarpıcı bulgular ortaya çıktı.
ERGANİ KALESİ
Ergani Kalesi zamanında Makam Dağı’nın batı tarafından başlayarak güneyini geçip, doğusuna uzanan büyük bir kaleymiş.Evliya Çelebi ,Seyahatnamesinde Ergani kalesini ve bu kaleye gelişini anlatır.
MERYEM ANA KİLİSESİ
İlçenin çok kültürlü geçmişinin sessiz tanığı. Restore edilen kilise, hem yerel halkın hem de turistlerin uğrak noktası.
ENÜŞ YA DA ABBAS PEYGAMBER TÜRBESŞ
Ergani’den yaklaşık 12-13 km uzaklıkta, Otluca köyünde bulunmaktadır. Burada yatan zatın kim olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bazıları Enüş Peygamber olduğunu, bazıları da Abbas Peygamber olduğunu söylemektedir. Hz. Enüş, dini kaynaklara göre Hz. Adem’in torunu ve Hz. Şit’in oğludur. İlgili isim hakkında bazı rivayetler, Hz. Enüş’ün peygamber olarak görevlendirildiğini ve babasının vefatıyla birlikte halkını yönetmeye başladığını belirtmektedir.
SULUKLAR
Makam bulunan iki sarnıca Zülküf sulukları denilmektedir. Çok Eski zamanlarda yapılmış olan bu suluklar kale halkının su ihtiyacını karşılıyordu.
GİRİKHACİYAN TEPESİ
Bu tepe uzun yıllar önce keşfedilmiş ve uzun yıllar önce burada yerleşimler başlamıştır. Bu tepe yaklaşık 7 bin yıl öncesinde yerleşmenin meydana gelmiş olduğu bir tepedir.
