HABER/Fuat Bulut
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, kentte başta ekonomi alanında olmak üzere yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.
Gazetecilerle kahvaltılı basın toplantısında bir araya gelen Kaya, geçen yıl DTSO seçimi sonrasında planladıkları basınla buluşma toplantısını gecikmeli olsa da gerçekleştirdiklerini ifade etti. Diyarbakır’da ve bölgede basının saygın bir yeri olduğunu belirten Kaya, her türlü işbirliğine açık olduklarını kaydetti.
DTSO’nun 140 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu anlatan Kaya, yıldönümü nedeniyle bu yıl Oda’nın Cumhuriyet öncesi ve sonrası faaliyetlerine dair etkinlikler yapacaklarını kaydetti.
DTSO, 140’INCI YILDÖNÜMÜ NEDENİYLE ETKİNLİKLER YAPACAK
Konuşmasında 2022’yi değerlendiren Kaya, “Diyarbakır’ın 2022 ihracatı, tam istediğimiz rakam olmasa bile %27’lik bir artış yakaladı. Şu an ihracatımızın neredeyse %60’a yakını Güney komşularımızla. Ve bu bölgede hâlen ticaretin önünde çatışmalı bir sürecin olması, Türkiye'yle Irak ve Kürdistan bölgesi arasında halen istenilen diyalogların oluşmaması en çok bizim ihracatımızı engelliyor” dedi.
2023 yılının aynı zamanda DTSO’nun 140’ncı kuruluş yıldönümü olduğunu hatırlatan Kaya, şöyle devam etti:
“Türkiye’de ilk kurulan odalardan biriyiz. Bu nedenle bir dizi çalışma başlatıyoruz. 140 yılımızla birlikte aynı zamanda kentimizin geçmişten gelen özellikle 2018’deki seçimimizle birlikte temel hedefimize koyduğumuz sanayi altyapısının güçlendirilmesi çalışmasını daha da hızlandıracağız. Her ne kadar Organize Sanayi Bölgelerinin yapımının hayata geçirilmesinde önemli bir mesafe kat etsek bile henüz yeterli değil. Burada iki temel nüansı göz önüne almamız lazım. Birincisi Türkiye'de OSB’lerin dağılımına baktığımızda iki şeyi kıstas almamız lazım. Bir illerde OSB’lerin büyüklükleri, yeterlilikleri anlamında. Diyarbakır şu an 23. sırada. Toprak büyüklüğünde ise 12’deyiz. Henüz yeterli değil. Tabii sadece toprak büyüklüğü değil aynı zamanda OSB’lerdeki istihdam sayısının nüfusa oranı da önemli. Bizim en önemli hedefimiz öncelikle OSB’deki istihdam sayısını kent nüfusunun % 5 ve 10’una çekmektir. Seviye bu rakama gelirse kent çok önemli bir süreci atlatmış olur. Bunu aşarken de sürekli kentimizi yoksulluk, açlık sınırında tarif ettiğimiz noktadan tam başka bir boyuta geçeceğiz. En önemlisi de her yıl Akdeniz'e turizm göçü, Karadeniz'e fındık göçü gibi insana yakışmayan, insanımızın hak etmediği bir iş arayışına gönderiyoruz. Onun da önüne geçmiş olacağız.”
“KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ TEK ÇATI ALTINDA BİR ARAYA GELECEK”
Silvan’da yapılan OSB’de bu yıl arsa tahsislerinin yapılacağı bilgisini de veren DTSO Başkanı Kaya, kent merkezinde trafiği ve yaşamı olumsuz etkileyen 1, 2 ve 3. Küçük Sanayi Sitelerinin tek çatı altında daha modern bir görünüme kavuşması için yönetimlerle istişare halinde olduklarını ve en kısa sürede bu projenin hayata geçeceğini söyledi.
“GENÇ NÜFUSUMUZ EN ÖNEMLİ SERMAYEMİZ”
Diyarbakır’daki genç nüfusun kentin en önemli beşeri sermayesi olduğunun altını çizen Kaya, “Küçük sanayi siteleri için bu çalışmayı yaparken beşeri sermayemizi de eşgüdümlü olarak eğitmek durumundayız. Organize ve küçük sanayilerde çalışabilecek gençlerimize eğitimi vermediğimiz takdirde sadece yeri yapmak yetmiyor. Şu an batının yaşadığı en büyük sorun beşeri sermaye eksikliği. Onu bir an önce çözemezsek sadece yatırım getirmekle olmaz. İnsanlar buranın genç sermayesine güvenerek geliyor” diye konuştu.
Göreve geldikten sonra 4 çağrı merkezinin açılması için Yönetim ile yoğun gayret gösterdiklerini ve bu işyerlerinin açıldığını ifade eden Kaya, yakın zamanda bir Fransız firmasının bin 20 kişiyi istihdam edeceği bir çağrı merkezinin daha açılacağını söyledi.
“HER AY BİR FUAR HEDEFİMİZ VAR”
DTSO’nun en önemli faaliyetlerinden birinin de yerele özgü ürünlere Türk Patent Kurumu’ndan alınan marka tescilleri olduğunu vurgulayan Mehmet Kaya, “Son olarak Diyarbakır’ın Medeniyetler Kenti olarak tescili, aslında çalışmalarımızın temel özünü oluşturuyor. Yani burada tespit edilen 33 medeniyeti ifade ederken teşkil ettiğimiz ürünlerin tamamına yakını her biri farklı bir medeniyetin ürünü” dedi. Kaya, 2023’te fuar sayılarını artıracaklarını ve her aya bir fuar düzenlemeyi planladıklarını vurguladı.
“HEDEFİMİZ KENTTE KALICI AKLI OLUŞTURMAK”
Kent aklı ile ekonomik aklı kayyum uygulamalarından dolayı buluşturmadıklarını ifade eden Kaya, “Bir türlü bu oluşturulamadı. Bizler için önemli bir sorundur. Kalıcı aklı oluşturmak için kent paydaşlarının orada yaşananlardan kentin yönetiminde görüşlerinin alınması ve birlikte yönetim oluşması çok önemlidir. Biz geçen yılın sonunda 81 STK ve sendika ile birlikte böyle bir yapının kurulması çalışması başlattık. Geçici yürütme kurulu oluşturduk. Temel hedefimiz kentin yönetim aklını ve yönetişimi sağlamak, siyasi görüşüne bakılmaksızın, sivil toplum, sendika iş camiası ve kamu ile yerel ile birlikte kentin daha iyi yönetimi için neler yapılabileceğini söyleyeceğiz” dedi.
KÜRTÇE SEÇMELİ DERSİ SEÇENLERE İKİNCİ TABLET KAMPANYASI
Okullarda Kürtçe seçmeli ders tercihinin 10 Şubat’a kadar uzatıldığını hatırlatan Kaya, şöyle devam etti:
“Geçen yıl biliyorsunuz Kürtçe seçmeli ders ile ilgili bir kampanya başlatılmıştı. Biz de Kürtçe seçmeli dil dersi seçen çocuklarımıza Kürtçe en iyi kompozisyon yazan öğrencilerimize tablet hediye ederek bu kampanyaya destek olduk. Bu sürece destek olarak ikinci bir adım daha atıyoruz. Buradan hem velilerimize, hem çocuklarımıza seçmeli dersi seçmeleri ile ilgili sizler aracılığıyla duyuru yapmak istiyoruz. Dilimizi unutmamak, dilimizi konuşmak ülkedeki demokratik taleplerimizin en önde gelen maddelerinden bir tanesi. Bunun oluşması için de dilimizi unutmamamız ve dilimizi kullanmamız gerekiyor. DTSO olarak geçen yıl dağıttığımız tablet hediyelerinin en az 2 katı bir artışla buradan Kürtçe’den yana tercihini yapan çocuklarımız arasında yapacağımız küçük yarışmayla ödüllendireceğiz, Bu konuda işverenlerimize de tabet kampanyasına destek çağrısı yapıyorum.”
“BU KENTTE AĞAÇ DİKMEYE ARA VERİLDİ…”
“Diyarbakır Valiliği ve belediyelerle DTSO arasında işbirliği ve diyalog anlamında ile ilgili bir sorun var mı? sorusuna Kaya, “Doğrusu bizim hiçbir sorunumuz yok. Tüm çalışmalarımızda belediye ve diğer kurumları davet ederek bir çalışma yürütmek istiyoruz ve bunu çok önemsiyoruz. Bir kente ortak aklı hakim kılmazsanız, ne sanayi altyapısı anlamında gelişebiliriz ne kentte yaşam koşullarının iyileştirilmesinde gelişebiliriz. Diyarbakır'da aslında son 2 yılı çıkarırsak böyle bir akıl oluşmuştu. Sürdürülebilir bir ortam yaratmak için ağaç dikmek gerekir. Eğer ağaç dikmeye ara verirseniz o meyveyi bu kentin sürekli yeme şansını ortadan kaldırırsınız. Evet bugünlerde ağaç dikmemeye başlandı. Sorunumuz bu” yanıtını verdi.
“ÜRETİMDE DARALMA, İŞÇİ ÇIKARMALAR YAŞANIYOR”
DTSO Başkanı Mehmet Kaya, geçen yıl enerji maliyetlerinin artması ve son olarak asgari ücretin vergi yükünün işverene bırakılması nedeniyle üretimde daralma ve işçi çıkarmaların yaşandığını vurgulayarak, hükümete çağrı yaptı. Kaya, şöyle devam etti: “Bir işçi çıkarma süreci var maalesef. Asgari ücret hak edilen bir ücret. Bunu da görmemiz gerekiyor. Bu enflasyon ortamında daha düşük bir ücretin olabilme şansı yoktu. Maliyetlerin artması nedeniyle özellikle tekstilde yerli firmaların üretimlerini Pakistan, Hindistan, Bangladeş ve Mısır gibi ülkelere kaydırdığını görüyoruz. Devletin bu teşvik sistemini hızla bir an önce gözden geçirmesi gerekiyor. Bu tip durumlarda hükümetin çok hızlı kararlar alması gerekiyor. Burada üretim maliyetini düşürecek, vergide bazı muafiyetler getirecek ve enerjide de bazı teşvikler getirilecek adımların atılması gerekiyor.”
“HABUR’DA FİZİK DÜZENLEME YAPILMALI”
Bir soru üzerine Diyarbakır ve bölge illerinin en büyük ihracatının Irak ve Kürdistan Bölgesi’ne olduğunu hatırlatan Kaya, Habur Sınır Kapısı’nın fiziki olarak yetersiz olduğunu, günlük 4 bin olan araç geçiş sayısının 15 bine yükselmesi için yeni düzenlemenin bir an evvel yapılması gerektiğini kaydetti.
