ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Beyaz Saray'daki görüşmesi sona erdi.
Görüşme devam ederken Beyaz Saray Trump'ın 20 maddelik Gazze barış planını açıkladı. Ardından iki lider basın toplantısı düzenledi.
Trump basın toplantısında "Bugün barış için tarihi bir gün" dedi ve Netanyahu'ya "planı kabul ettiği" için teşekkür etti.
Barış planıyla ilgili Suudi Arabistan, Ürdün, Türkiye, Mısır, Pakistan, Katar ve BAE liderleri de dahil olmak üzere birçok ülkeyle öneriyi görüştüğünü söyledi. Avrupalı müttefiklerinin yanı sıra Arap ve Müslüman ülke liderlerine teşekkür etti.
Trump, Arap ve Müslüman ülkelerin Hamas'la temasta olacağını da belirtti. Eğer Hamas'la anlaşamazlarsa, ABD'nin İsrail'e "Hamas tehdidini yok etme işini tamamlamak için" tam destek vereceğini açıkladı.
Bir barış anlaşmasının çok yakın olduğunu ifade eden Trump plan Hamas tarafından da kabul edilirse rehinelerin en geç 72 saat içinde serbest bırakılacağını, hayatını kaybeden rehinelerin naaşlarının derhal iade edileceğini belirtti.
Bunun aynı zamanda "savaşın derhal sona ermesi" anlamına geleceğini de söyledi. Askeri operasyonların kesileceğini ifade etti.
Arap ve Müslüman ülkelerin, planın bir parçası olarak Gazze'nin hızla "askerden arındırılması" taahhüdünde bulunduğunu ekledi.
Trump, plan kapsamında Hamas tünellerinin ve üretim tesislerinin imha edileceğini söyledi. İsrail ordusunun Gazze'den aşamalı olarak çekilmesi de buna dahil.
Rehinelerin serbest bırakılmasıyla plana göre İsrail de tutuklu yüzlerde Gazzeliyi serbest bırakacak.
Her iki tarafın da öneriyi kabul etmesi durumunda Gazze'ye derhal yardım gönderileceğini de belirtti.
GAZZE YÖNETİMİ KONUSUNDA NASIL BİR ÖNGÖRÜ VAR?
ABD ayrıca Gazze'nin gelecekteki yönetimine ilişkin planı da paylaştı. Trump'ın aktardığına göre, "teknokrat, apolitik Filistin komitesi" Gazze'yi geçici olarak Barış Kurulu başkanlığındaki yeni bir uluslararası geçiş organının gözetimi ve denetimi altında yönetecek.
Hamas'ın yönetimde "doğrudan, dolaylı veya herhangi bir şekilde" hiçbir rolü olmayacak.
Planın büyük bir kısmı, ABD'nin Gazze'yi yeniden inşa etmek için öngörülen "ekonomik kalkınma planına" odaklanıyor.
Ayrıca, "İsrail'in Gazze'yi işgal etmeyeceği veya ilhak etmeyeceği" ve İsrail güçlerinin zaman içinde aşamalı olarak bölgeden çekileceği belirtildi.
Plan ayrıca, nihai bir Filistin devletinin kurulmasına da kapı aralıyor.
NETANYAHU: PLANINIZI DESTEKLİYORUM
Trump'ın ardından Netanyahu basına konuştu.
Netanyahu, bugünkü toplantının sadece Gazze'deki savaşı sona erdirmek için değil, aynı zamanda Ortadoğu genelinde barışın zeminini hazırlamak için de kritik bir adım olduğunu söyledi.
Trump'ın 20 maddelik barış planına atıfta bulunarak "Gazze'deki savaşı sona erdirme planınızı destekliyorum" dedi.
Netenyahu, anlaşmaya göre canlı ve ölü tüm rehinelerin 72 saat içinde iade edilmesi gerektiğini söyledi.
Gazze'nin silahsızlandırılması vurgusu yapan Netanyahu, Hamas'ın bu planı kabul etmemesi üzerine bunun "zor yoldan yapılacağını" söyledi.
KATAR'I ARADILAR
Basın toplantısı öncesi Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, Netanyahu 29 Eylül'de erken saatlerde Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'yi aradı ve İsrail'in bu ayın başlarında Doha'ya düzenlediği saldırı için "derin üzüntü duyduğunu" söyledi.
İsrail liderinin ayrıca İsrail'in gelecekte bir daha böyle saldırılar düzenlemeyeceğine dair güvence verdiği ifade edildi.
Trump da Netanyahu'yla yaptığı görüşme sonrası düzenlenen basın toplantısında bu görüşmeyi doğruladı ve Katarlı liderle çok samimi bir konuşma gerçekleştirdiklerini belirtti.
TRUMP: BARIŞ OLACAĞINDAN EMİNİM
Trump, İsrail başbakanını karşılarken gazetecilerin Gazze'de bir barış olacağından emin olup olmadığı sorusunu yanıtladı.
ABD Başkanı, "Eminim, çok eminim" dedi.
Trump görüşme öncesinde de Gazze'de savaşı bitirme konusunda iyimser bir mesaj paylaştı.
Trump, sahip olduğu Truth Social adlı sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, Ortadoğu'da barış için "gerçek bir şans" olduğunu söyledi.
ABD Başkanı, "İlk kez, herkes özel bir şey için aynı gemide. Başaracağız" diye ekledi.
28 Eylül'de Reuters haber ajansına konuşan Trump, İsrailli ve Arap liderlerin barış planına olumlu tepki verdiğini söyledi.
ABD Başkanı'nın 21 maddelik Ortadoğu barış planı, tüm İsrailli rehinelerin, ölü veya diri olarak iadesini, Katar'a yönelik İsrail saldırılarının durdurulmasını ve İsrail ile Filistinliler arasında "barışçıl bir arada yaşama" için yeni bir diyalog başlatılmasını öngörüyor.
HAMAS NE YANIT VERDİ?
Ancak BBC'ye konuşan Hamas sözcüsü Velid Kilani, bu tür önerilerin dünyanın dikkatini Gazze'de yaşanan katliamlardan uzaklaştırmayı amaçladığını söyledi.
Kilani, Hamas'ın ağustos ortasında ABD Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff tarafından önerilen anlaşmayı kabul ettiğini ancak İsrail'in buna Katar'daki Hamas karargahını bombalayarak karşılık verdiğini belirtti.
Kilani, Filistinlilerin onlarca yıldır İsrail ile müzakere girişimlerinin Filistin halkına istikrar veya güvenlik getirmediğini de ekledi.
Reuters'ın haberine göre, Hamas'ın askeri kanadı El-Kassam Tugayları, Gazze'deki rehineleri kurtarabilmek için İsrail'e askerlerini geri çekmesi ve Gazze Şehri'ne yönelik hava saldırılarını 24 saatliğine durdurması çağrısında bulundu.
İsrail son haftalarda Gazze'ye yeni bir kara harekatı başlattı. İsrail ordusu Gazze Şehri'ni ele geçirme harekatında birçok bölgeyi tamamen yerle bir etti ve yüzbinlerce Filistinliye tahliye emri verdi.
Netanyahu, 28 Eylül'de Amerikan Fox News TV kanalına verdiği röportajda, Hamas liderleri için Gazze'den çıkarılmalarını da içeren bir ateşkes anlaşması kapsamında af çıkarılmasının mümkün olduğunu söyledi.
Hamas şimdiye kadar, Filistinliler bir devlet için mücadele ettiği sürece silahlarından asla vazgeçmeyeceğini söyledi. Örgüt, liderlerinin Gazze'den sınır dışı edilmesini reddediyor.
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas öncülüğünde İsrail'in güneyine düzenlenen ve yaklaşık 1.200 kişinin öldüğü, 251 kişinin de rehin alındığı saldırıya karşılık olarak Gazze'ye bir harekât başlattı.
Bölgenin Hamas tarafından yönetilen Sağlık Bakanlığı'na göre o tarihten bu yana Gazze'deki İsrail saldırılarında en az 66 bin kişi hayatını kaybetti.
