ÖZEL HABER/Güneş OCAĞA-Mehmet Rumet SOYLU-Veli BALTACİ
Bayram tatilinde artan kalabalıklar ve turistik hareketlilik, Diyarbakır’da salgın benzeri bir tabloya yol açtı. Acil servislerdeki hasta yoğunluğu dikkat çekerken, her gün onlarca kişinin yüksek ateş, kusma ve ishal gibi şikayetlerle hastanelere başvurduğu bildirildi.
Diyarbakır’da görev yapan acil servis hekimi Dr. Faraç Başak, gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e mevcut tabloya ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Bayramlaşma ve turistik seyahatlerin virüslerin yayılmasını kolaylaştırdığını vurgulayan Dr. Başak, vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu.
YAZIN SOĞUK ALGINLIĞI RİSKİ DAHA FAZLA
Yazın soğuk algınlığı riskinin daha fazla olduğunu belirten Dr. Başak, "Her ne kadar yaz mevsiminde insanlar soğuk algınlığına yakalanmaz sanılsa da, aslında yazın soğuk algınlığı riski kışa göre daha yüksek olabilir. Çünkü kışın insanlar genellikle önlemlerini alır; kalın giyinir, sıcak ortamlarda bulunur ve soğuğa karşı daha dikkatli olur. Oysa yazın bu tür önlemler çoğu zaman ihmal edilir. Sıcak havalarda soğuk içecekler, buzlu meyve suları ve dondurma gibi ürünler sıkça tüketilir. Ayrıca terlemeyle birlikte vücut sıvı kaybeder, bu da kişiyi daha fazla soğuk içeceğe yönlendirir. Tüm bu etkenler, yaz aylarında soğuk algınlığına yakalanma riskini artırabilir" dedi.
DİYARBAKIR'DA SALGIN DALGASI VAR
Salgın dalgasının olduğuna dikkat çeken Dr. Başak, şöyle devam etti: "Bugünlerde, mevsim normallerinin üzerinde seyreden bir salgın dalgasıyla karşı karşıyayız. Bunun başlıca nedenlerinden biri, bayram nedeniyle insanların kalabalık ortamlarda bir araya gelmesi ve turistik seyahatlerin artmasıdır. İnsanlar şehirler arasında sıkça yer değiştiriyor ve bu da virüslerin yayılımını kolaylaştırıyor. Örneğin, benim vücudumda bulunan bazı virüsler bağışıklık sistemim sayesinde bana zarar vermeyebilir ya da aile bireylerime bulaşsa bile etkili olmayabilir. Ancak bu virüsler, başka bir kişinin bağışıklık sistemiyle karşılaştığında hastalığa yol açabilir. Bu durum, virüslerin farklı bireylerde farklı etkiler yaratmasına neden olur. Ayrıca bu dolaşım sırasında virüsler değişime uğrayabilir, yani yeni varyantlar oluşabilir.”
“COVID-19 TAMAMEN ORTADAN KALKMADI”
COVID-19'un tamamen ortadan kalkmadığına işaret eden Dr. Başak, "Toplumda hâlâ dolaşımda, ancak artık ilk zamanlardaki gibi ölümcül bir tablo çizmiyor. Günümüzde COVID-19, daha çok yüksek ateş, kusma, ishal gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Akciğerleri tutarak nefes darlığına yol açan eski türlerine kıyasla daha hafif seyreden bir formda varlığını sürdürüyor. Yine de COVID-19 pozitif vakalara rastlanıyor ve bu vakalar, virüsün halen mutasyon geçirmeye devam ettiğini gösteriyor" dedi.
“TURİSTİK HAREKETLİLİK VİRÜSLERİ BİRBİRİNE KATTI”
Bayramdaki turistik hareketliliğin virüslerin birbirine karıştığını dile getiren Dr. Başak, şöyle devam etti:
"Ayrıca bu dönemde turistik hareketlilik nedeniyle farklı bölgelerden gelen insanların soluduğu hava ve taşıdığı virüsler, yerel virüslerle etkileşime girerek yeni varyantların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Bu durum, halk arasında yaygınlaşan bir salgının temel nedenlerinden biri olarak görülüyor. Şu anda özellikle yüksek ateş, bulantı ve kusma gibi belirtilerle seyreden bir hastalık toplumda oldukça yaygın. Halk arasında bu durumun sudan kaynaklandığı yönünde bir inanış var; ancak yapılan resmi su analizlerinde herhangi bir mikrobiyolojik ya da kimyasal sorun tespit edilmemiştir. Yani bu salgının içme suyuyla bir ilgisi yoktur. Asıl neden, artan sıcaklıklarla birlikte tüketilen gıdaların daha çabuk bozulması ve hijyen koşullarına dikkat edilmemesi olabilir. Ayrıca sıcak hava, bazı gıdaların yapısını değiştirerek mide-bağırsak sisteminde rahatsızlık oluşturabilir. Bu da bulantı, kusma ve ateş gibi belirtilerle kendini gösteren enfeksiyonlara zemin hazırlamaktadır."
“HER GÜN ONLARCA KİŞİ HASTANELERE YATIRILIYOR”
Her gün hastanelerde onlarca kişinin yatışının yapıldığını belirten Dr. Başak, şunları kaydetti:
"Özellikle çocuklarda 38 derecenin üzerinde seyreden ve üç güne kadar süren ateş vakaları dikkat çekici şekilde artmış durumda. Aynı belirtiler yetişkin hastalarda da görülüyor. Bu virüs kaynaklı enfeksiyonlar nedeniyle hastanelere başvuran hasta sayısında ciddi bir artış yaşanıyor. Gün içerisinde yalnızca tek bir hastanede bile bu tür şikayetlerle başvuran ve yatışı yapılan hasta sayısı 10 kişiye kadar ulaşabiliyor. Bu durum, mevcut salgının toplum genelinde yaygınlaştığını ve sağlık hizmetlerine olan talebin arttığını göstermektedir.”
DR. FARAÇ BAŞAK'TAN ÖNEMLİ UYARI VE ÖNERİLER
Dr. Başak, yaz aylarında sıcak hava ve virüslerden korunma için de önemli uyarılarda bulunarak, "Yaz aylarında hem aşırı sıcaklar hem de virüs kaynaklı enfeksiyonlar nedeniyle sağlık sorunlarında artış gözlenmektedir. Bu nedenle toplum olarak bazı basit ama etkili önlemleri almamız büyük önem taşımaktadır" dedi.
Dr. Başak, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
SICAK HAVALARDAN KORUNMAK İÇİN
"*Saat 10:00-14:00 arasında dışarı çıkmayın. Bu saatlerde güneş ışınları dik geldiği için ultraviyole (UV) etkisi en yüksek düzeydedir. Eğer zorunlu bir işiniz yoksa bu saatlerde dışarı çıkmamaya özen gösterin.
*Zorunlu olarak dışarıda çalışmak gerekiyorsa; bağda, bahçede ya da fabrika gibi açık alanlarda çalışan vatandaşlarımız şapka, şemsiye ve güneşten koruyucu ekipmanlar kullanarak kendilerini korumalıdır.
*Yeterli sıvı alın. Sıcaklarda terleme yoluyla ciddi sıvı kaybı yaşanır. Bu kaybı sadece su ile değil, karpuz, kavun, şeftali gibi mevsim meyveleri, doğal meyve suları ve ayran gibi sıvı içeriği yüksek gıdalarla da karşılayabilirsiniz."
VİRÜS KAYNAKLI HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN
Dr. Başak, virüs kaynaklı hastalıklardan korunmak için ne yapılması gerektiğine ilişkin ise şunları söyledi:
"*Akşam saatlerinde açık havada zaman geçirin. Kapalı ortamlarda uzun süre kalmak yerine, serin akşam saatlerinde yürüyüş yapmak ve temiz hava almak bağışıklık sisteminizi destekler.
*Klima kullanırken dikkatli olun. Klimaların doğrudan vücuda değil, ortama üfleyecek şekilde ayarlanması gereklidir. Direkt soğuk hava teması hastalıklara davetiye çıkarabilir.
*Çocuklara dikkat. Özellikle marketlerde satılan, boya ve katkı maddesi içeren buzlu gıdaların (meymuz vb.) çocuklara verilmemesi tavsiye edilir. Bunlar hem sindirim sistemine zarar verebilir hem de uzun vadede sağlık sorunlarına yol açabilir.
*Yüksek ateş, kusma, ishal durumlarında vakit kaybetmeden hastaneye başvurun. Çocuklarda ya da yetişkinlerde 38'C’nin üzerinde seyreden ateş, beraberinde kusma ve ishal gibi belirtiler varsa, zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir."
