Diyarbakır’ın tarihi ve turistik mekanlarından biri olan On Gözlü Köprü, çevresindeki yapılaşma nedeniyle tehlike arzediyor. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan tarihi yapı, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) Reaktif İzleme Misyon raporunda da yer aldı. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajıyla ilgili hazırlanan raporda, On Gözlü Köprü için gerekli önlemlerin alınmadığı vurgulandı.
Raporda, taraf devletin On Gözlü Köprü'nün bulunduğu yeri de kapsayan alanı korumakta başarılı olmadığı kaydedildi. Dicle Nehri kıyısındaki gelişmelerin araştırılması ve tüm "yasadışı" uygulamaların ortadan kaldırılması gerektiği ifade edildi.. Dicle Nehri kıyılarının korunması istendi.
EYLEM PLANI TALEBİ
Konsey raporunda. somut eylem planı talep ederek, ”Taraf Devlet, Dünya miras varlığının öz niteliklerinden biri olan On Gözlü Köprü ve çevresindeki son gelişmeler ile ilgili değişikliklerin varlığın üstün evrensel değeri üzerindeki etkisini gözden geçirmelidir. Somut bir eylem planı aracılığıyla bu sorunların nasıl giderileceğini belirten bir rapor Dünya Mirası Komitesi'ne sunulmalıdır” denildi.
ÇEVRESİNDEKİ YAPILAŞMALAR KÖPRÜYÜ TEHDİT EDİYOR
On gözlü çevresindeki yapılaşmanın köprüyü tehdit ettiğine dikkat çekilen raporda, şöyle denildi:
“Tarihi On Gözlü Köprü'nün çevresi Dicle Vadisi Rekreasyon ve Ağaçlandırma Projesi tarafından önemli şekilde değiştirilmiştir. Varlığın üstün evrensel değerine katkıda bulunan özniteliklerden biri olan bu köprü, varlığın üstün evrensel değerini tehdit edecek kadar etkilenmiştir. Bu projenin cami ve taş merdiven gibi unsurları yıkıcı bir görsel etkiye sahiptir. Bu tehdidi ortadan kaldırmak için bu projenin esaslı biçimde yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu alandaki tüm iyileştirme önerileri, Danışma Organları tarafından incelenmek üzere Dünya Mirası Merkezi'ne sunulmalıdır.
KONSEY ÖNERİLERİNİ SIRAALDI
Raporda, köprüye ilişkin öneriler şöyle sıralandı:
“Taş merdiven kaldırılmalı ve tepenin konturuna daha iyi yerleşecek ve daha uyumlu malzemeler kullanılarak inşa edilecek daha uygun bir basamaklı yapı tasarlanmalıdır. Caminin de konumu değiştirilmelidir; On Gözlü Köprü'yü olumsuz etkilemeyecek daha uygun bir yer ve ölçek belirlemek için bir Miras Etki Değerlendirmesi yaptırılmalıdır. Spor tesisleri, güneydeki su depolama yapıları ve nehre inen platformun altındaki alanın, On Gözlü Köprü üzerindeki etkilerini azaltmak için temel olarak yeniden peyzaj düzenlemesine tabi tutulmalıdır.”
