Diyarbakır’ın ekonomisi tarıma dayanır. Brüt gelirin yüzde 40’ı tarımdan ve yüzde 10’u sanâyiden temin edilir.
Tarım alanında Diyarbakır’da 650 bin hektara yakın bir alan ekilmekte. Tahıl başta gelen ürünüdür. Sebze ve meyvecilik gelişmektedir. Tahıl ürünü 20 sene içinde 3 misli artmış. Başlıca tarım ürünleri ise buğday, arpa, darı, pirinç, mercimek, baklagiller, saf pamuk, tütün, susam ve keten tohumudur.
Son 10 sene içinde sebzecilik çok gelişti. Salatalık, domates, patlıcan, biber, fasulye, kabak ve tâze soğan yetişiyor. Diyarbakır karpuzu ve kavunu iri olduğu gibi, çok lezzetlidir. Türkiye’de yetişen karpuzun yüzde 10’a yakını ve kavunun yüzde 5’i Diyarbakır’da yetişir. Meyvecilikte daha çok üzüm, ceviz, bâdem, nar, dut ve armut yetişiyor. Diğer meyveler azdır. Sun’i gübre kullanımıyla modern tarım araçları kullanımı artmıştır. Dicle, Diyarbakır’ın Nil’i sayılır. Dicle kenarındaki köylerde “Boranhane” denilen güvercinliklerde binlerce güvercin besleniyor.
Kumsal arâzide yetişen karpuzların içine küçük bir çocuk sığabiliyor. 34 çeşit üzüm, 7 çeşit karpuz yetişiyor. Karpuz çeşitleri; pembe, sürme, ferikpaşa, yafa, kara, alaca ve Mehmed Emir’dir. İri, tatlı ve kokulu kavunlarından beji, tat, mollaköy ve asma tipi meşhurdur.
Hayvancılık
Diyarbakır hayvancılık alanında 350 bin hektara yaklaşan çayır ve mer’aları ile hayvancılığa çok elverişlidir. Hayvancılık verimi henüz düşüktür, kalite ıslahıyle üretimin artacağı söyleniyor. Koyun, kılkeçisi, sığır, eşek ve katır besleniyor. 7 bini aşan arı kovanı ile arıcılık gün geçtikçe gelişiyor.
Diyarbakır ormancılık alanında, alanı 500 bin hektar görülmekteyse de, ormanların önemli kısmı fundalıktır. Mevcut olan ormanların da verimi düşüktür. Ağaçlandırma faaliyeti devâm etmektedir. 220 köy orman içinde ve 103 köy orman kenarındadır. Mevcut ormanların ise yüz 70’i normal baltalıktır.
Mâdencilik
Türkiye’nin hâlihazırda en zengin petrol yatakları Diyarbakır-Siirt sınırında Siirt’in Batman ilçesi ile Diyarbakır’ın Bismil ilçesi sınırları içindedir. Diyarbakır’da ilk petrol kuyusu 1961’de Shell tarafından açılmış. TPAO ise 1973’ten beri faaliyettedir. Memleketimizde senede çıkan 2.5 milyon ton ham petrol istihsâlinin yarısı Diyarbakır’dan elde edilir. Hazro ilçesinde de linyit çıkarılır. Ergani’de bakır mâdeni vardır.
Kentin sanayisi
Son senelerde en büyük gelişme inşaat sektöründe oldu. Küçük sanâyi, dokumacılık, bakırcılık, demircilik ve kuyumculuk da gelişmiş. Fabrikaların çoğu devlet sektörüne âittir. Sümerbank Pamuklu Dokuma Fabrikası, Sümerbank Halı ve Yünlü Dokuma Fabrikası, Yem Fabrikası, Süt Endüstrisi Kurumu, Buhar ve Su Türbinleri Fabrikası, Küçük Su Türbini ve Pompa Fabrikası, Tahıl Sigorta Fabrikası ve Ergani Çimento Fabrikası var.
Diyarbakır ulaşım bakımından çok elverişlidir. Bütün komşu illere asfalt yol ile bağlı olduğu gibi, Elazığ-Mardin karayolu ile Urfa-Siirt-Bitlis karayolları Diyarbakır’da kesişir. Yollar düzgün ve bakımlı olup kışın bile devamlı açık.
İstanbul-Kurtalan demiryolu Diyarbakır’dan geçiyor. İstanbul-Ankara-Diyarbakır uçak seferleri ise her gün yapılmakta. Dicle’nin bir kıyısından diğer kıyısına yolcu, eşyâ ve odunlar “kelek” ismi verilen sallarla yapılır. Motorlu araç sayısı son 10 senede 10 misli artmıştır. Buna paralel olarak da yol yapımı sür’atle artmakta.
