ÖZEL HABER/Güneş OCAĞA
Ne eğitimde ne de istihdamda olan gençler için uzun süredir çalışmaların yürütüldüğü Diyarbakır'da, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO), Türkiye’de bir ilke imza atarak, gençlerin iş gücüne katılımını artırmayı amaçlayan önemli projeler hayata geçirdi. Özellikle, Türkiye’deki yüksek genç işsizlik oranı göz önüne alındığında, Diyarbakır, NEET (Ne Eğitimde Ne de İstihdamda) olan gençlerin iş gücüne kazandırılmasında öncü bir rol üstlendi.
DTSO, bu çerçevede düzenlediği eğitimlerle kentteki gençlere çeşitli yetkinlikler kazandırarak, sonunda sertifikalar vererek iş gücüne katılmalarını sağladı. Diyarbakır’ın öncülük ettiği bu projelerin ardından, hükümet 2026-2028 Orta Vadeli Programı’na NEET'li gençleri de dahil ederek, iş gücü piyasasına katılımı artırmayı hedefleyen çeşitli programlar düzenleyecek.
OLDUKÇA ÖNEMLİ BİR GELİŞME
Bu gelişmeyi Gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e değerlendiren Sanayi Mektebi Koordinatörü Meryem Özdemir Ok, merkezi düzeyinde bu alanda adım atılmasının oldukça önemli olduğunu söyledi. Ok, "Çünkü Türkiye’de yüzde 30’larda NEET oranı. Eğitime ve işgücüne katılmayan ve görünmeyen ciddi bir genç nüfusu var. Ve burada en önemli sorun da bu durumun gençler için gittikçe daha kalıcı hale gelmesi. Bu nedenle bu gruba yönelik çalışmaların başlatılması oldukça önemli" dedi.
NEETLERLE İLGİLİ İLK ÇALIŞMA 2023 YILINDA YAPILDI
İlk olarak NEET'lerle ilgili 2023 yılında çalışmalara başladıklarını dile getiren Ok, "Yine o zaman Ulusal İstihdam Stratejisi’nde NEET oranına değinilmiş ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde genç işsizliğine ve gençlerin NEET olma oranına vurgu yapılmıştı. Bizim bölgemizde gençlerin ev genci olarak da tanımladığımız eğitimden ve istihdamdan kalıcı olarak uzaklaşma potansiyeli Türkiye’nin batı illerinin iki katı civarında. Ve yine genç kadınlarda bu oran erkeklerin iki katı. Biz de özellikle genç kadınlara yönelik eğitimler ile başladık. Avantajımız Diyarbakır Sanayi Mektebi, Girişimci Merkezi ve Gastro İnovasyon Merkezi gibi merkezlerin ve altyapının olmasıydı. Öncelikle Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi kapsamında Sabancı Vakfı ve UNDP Türkiye Temsilciliği ile ortaklaştık. Genç kadınlar için özgün eğitimler yaptık. Key Ma kadın kooperatifi de bu çalışmalardan doğan bir kooperatif" diye konuştu.
"350 GENCE UZUN SÜRELİ EĞİTİMLER VERDİK"
Ardından Oda Vakfı bünyesinde NEETPRO kapsamında AB destekli bir proje yürüttüklerini ve bu çalışmalar ile yaklaşık 350 gence uzun süreli eğitimler verdiklerini belirten Ok, "İş arama süreçlerini desteklerdik, işletmeler ile eşleştirdik ve hala görüşüyor, takip etmeye çalışıyoruz. Eğitim verdiğimiz gençlerin yüzde 30’unu sunduğumuz hizmetler ile istihdama kattık. Bu çalışmalarımız projelerden sonra da devam ediyor. Şimdi Gastro İnovasyon Merkezi’nde eğitim programlarını Key Ma Kadın Kooperatifi bünyesinde öz gücümüzle veriyoruz. Yine Kayapınar Belediyesi, Çınar Belediyesi ile özellikle kadınlar ve genç kadınlar için eğitimler açtık. Bir kısmını tamamladık ve şimdi yeni eğitimler ve destekler planlıyoruz. Yani bu alanda yaklaşık 3 yıllık bir deneyimimiz var. Hem gençler hem işletmeler ile görüşüyoruz ve işgücü piyasasındaki sorunları anlamaya kendi çapımızda çözülmesi için katkı sunmaya çalışıyoruz" diye kaydetti.
"CİNSİYET VE BÖLGESEL EŞİTLİKLER OLMALI"
Hükümetin programına aldığı NEET'ler için cinsiyet ve bölgesel eşitliklerin sağlanmasının çok önemli olduğuna değinen Ok, şunları söyledi:
"Ama belirttiğim gibi gittikçe artan sayıda genç, ev genci olma potansiyeline sahip. Bu nedenle de merkezi düzeyde bütünlüklü programların geliştirilmesi oldukça önemli. 2025-2030 Ulusal İstihdam Stratejisi’nde de bu soruna özellikle yer verilmiş ve şimdi programa alınarak çalışmalar başlatılıyor. Geliştirilecek çalışmalar da bazı hususlar çok kritik. Birincisi, hem bölgesel hem de cinsiyet açısından eşitsizlikler ve sorunlar olması. Yani geliştirilen çalışmalarda bu eşitsizliklerin dikkate alınarak bölgelerin ve yerellerin özgünlüklerine göre çalışmalar yapılması lazım."
"GENÇ NÜFUSUZ YOĞUN OLDUĞU BÖLGEMİZDE DAHA ÖZGÜN ÇALIŞMALAR OLMALI"
Genç nüfusun yoğun olduğu bölgede daha özgün çalışmaların yapılması gerektiğini dile getiren Ok, son olarak şunları söyledi:
"Gençlerin NEET olma potansiyelinin daha yüksek olduğu, genç nüfusun yoğun olduğu bölgemiz için daha özgün çalışmalar yapılması gerekiyor. Yine NEET kadınlar erkeklere göre daha az görünüyor ve özellikle bölgemizde kadınların işgücüne katılım oranları daha düşük ve genç kadınların ev genci olma potansiyelleri daha yüksek. Bu yüzden genç kadınların ihtiyaçlarını ve beklentilerini esas alan çalışmalar da önemli. Yani demek istediğim sorunun bölgesel ve kadın odaklı ele alınması lazım. Burada diğer bir tehlike de ki bence gerçekten önemli bir tehlike. Ucuz işgücü stratejisi. Son 10-15 yıldır bölgede genç işsizliğini çözmek için emek yoğun sektörler öne çıkarıldı ve tamamen işletmeler odaklı destekler geliştirildi. Gençlerin bu kadar yüksek sayıda ev genci olması ve ailelerine bağımlı bir şekilde yaşamasında gençlere sunulan işlerin nitelikli olmaması, düşük ücretli ve sürdürülebilir olmayan işler olmasının da etkisi büyük. Bu nedenle geliştirilen yeni politikaların gençlerin ihtiyaçlarını, beklentilerini anlayacak şekilde ve gençlere yeni fırsatlar sunabilecek şekilde geliştirilmesi önemli. Yani genç odaklı, daha dezavantajlı bölgeler ve kadınların eşit bir şekilde erişebileceği ve kırsalı da önceleyen politikalar olması gerekiyor. Biz de zaten bölgemizde çok daha yoğunlaşan bir sorun olduğunu görerek kendi kapasitemiz ile bu alanda çalışmalar yapmaya başlamıştık."
