FATMA TEMEL
Mah Şeref Han 1219 veya 1220 yılında İran’da Erdelân Emirliği’nin merkezi Senendec’de (Sine) doğdu. Baba ve anne tarafından nüfuzlu bir aileye mensuptur.
İran’daki eyalette ilim ve edebiyat alanında ün sahibi olan Şeref Xan, 20 bin beyitlik şiir divanı yazmıştır. Bu divanındaki bir şiirinde eşi Hüsrev Han’a yönelik bir gazel de yer almaktadır. Ancak bu divan, iç savaş nedeniyle kaybolmuştur. Daha sonra dönemin Maarif Başkanı, bu divandaki yaklaşık iki bin gazeli toplamıştır.
İlk Kürt kadın tarihçi olması yanında Ortadoğu bölgesinde de ilk kadın tarihçi olan Mah Şeref Xan, “Mestûre” mahlasıyla Farsça ve Kürtçe şiirler yazmıştır.
Bu divan, Divan-ı “Mah Şeref Hanım Kürdistanı” adıyla H.1304 (M.1886) Tahran’daki Şurevi Matbaası’nda basıldı. Mah Şeref Hanım’ın “Tarihi Kürdistan” adlı ayrı bir eseri daha vardır. Bu eser, Erdelan idaresinin kuruluşundan yıkılışına kadar olan tarihi bilgileri içeriyor. Mah Şeref Hanım’ın H.1219 veya 1220 (M.1804/1805) yılında doğup H.1263 veya 1264 (M.1847/1848) yılında vefat ettiği söylenmektedir.
