Mehmet Rumet SOYLU
Keneler, örümceğimsiler sınıfından, kan emerek beslenen parazit canlılardır. İnsanlar ve hayvanlar üzerinde yaşayabilirler. Gözle görülmesi zor olan küçük türlerden, birkaç milimetreye ulaşabilen büyük türlere kadar farklı boyutlarda olabilirler.
Kene, genellikle otluk ve ormanlık alanlarda bulunur. Geçen bir canlıya tutunarak deriye yapışır ve kan emmeye başlar. Isırıkları çoğunlukla ağrısızdır, bu nedenle kişi kene tarafından ısırıldığını hemen fark etmeyebilir.
Keneler sadece kan emmekle kalmaz, aynı zamanda bazı ciddi hastalıkların taşıyıcısı olabilir.
1. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)
Bu hastalık, Türkiye’de özellikle Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde görülmektedir. Kene yoluyla bulaşan KKKA, ateş, kas ağrısı, halsizlik ve ileri vakalarda iç kanamaya neden olabilir. Tedavi edilmediğinde ölüm riski taşıyabilir.
2. Lyme Hastalığı
Genellikle “geyik kenesi” adı verilen tür tarafından taşınır. Erken belirtileri arasında ateş, baş ağrısı ve karakteristik halka şeklinde kızarıklık bulunur. Tedavi edilmezse eklem, kalp ve sinir sistemi sorunlarına yol açabilir.
3. Tularemi
Kene ile bulaşabilen bir diğer bakteriyel hastalıktır. Ateş, boğaz ağrısı ve lenf bezlerinde şişme ile kendini gösterebilir.
KENE ISIRIĞINDA NE YAPILMALI?
1. Paniğe kapılmayın.
2. Kene vücuda tutunduysa, bir sağlık kuruluşuna başvurmak en doğrusudur. Ancak uzak bir yerdeyseniz ve kene çıkarılmak zorundaysa:
• Kene cımbızla baş kısmından, deriye en yakın noktadan tutularak, dik bir şekilde ve yavaşça çıkarılmalıdır.
• Kene ezilmemeli, alkol, kolonya, sigara gibi maddelerle çıkarılmaya çalışılmamalıdır.
3. Çıkarılan kene bir kavanozda saklanarak doktora gösterilebilir.
4. Isırılan bölge sabunlu suyla temizlenmeli ve kişi birkaç hafta boyunca ateş, halsizlik veya döküntü gibi belirtiler açısından izlenmelidir.
KENELERDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?
• Uzun kollu kıyafetler giyin, pantolon paçalarını çorap içine alın.
• Açık renkli kıyafetler tercih edin; keneler daha kolay fark edilir.
• Kenelerin yaygın olduğu alanlardan döndükten sonra vücut kontrolü yapın.
• Doğa yürüyüşlerinde kene kovucu sprey kullanın.
Kene ısırıkları çoğu zaman zararsız olabilir; fakat bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bilinçli olmak, erken müdahale etmek ve korunma önlemleri almak hayati önem taşır. Unutmayın, doğayı sevmenin yolu onu tanımaktan ve ona saygı göstermekten geçer. Kendinizi ve sevdiklerinizi koruyarak doğanın tadını çıkarın!
