Fatma Temel/Özel
Güneydoğu Ekspres- Türkiye’de 9 Mart 2023 tarihinde görülmeye başlanan SAT-2 serotipi şap hastalığı nedeniyle kırmızı alarm ilan edildi. Tarım Bakanlığı’nın talimatı doğrultusunda Diyarbakır, Batman, Samsun ve Denizli’deki Canlı Hayvan Borsaları kapatıldı.
Alınan tedbirler kapsamında Diyarbakır Canlı Hayvan Borsası kapatılarak, önce ilaçlandı ardından karantinaya alındı. Tehlike geçene kadar da kente canlı hayvan giriş ve çıkışı yasaklandı. Bu uygulama, kentteki kırmızı et fiyatlarını yüzde 50 oranında artırdı.
“Fiyatlar yükseliyor, alım gücü düşüyor”
Gazetemize konuşan Sozdar Şanlı adlı kasap, sürekli olan müşterilerinin aylardır et alamadığını ifade etti. Fiyatların arttığını, alım gücünün düştüğünü söyleyen Şanlı, “Yıllardır kasaplık yapıyorum. Son dönemlerde işler içler acısı açıkçası. Piyasadaki dalgalanmalar, Tarım Bakanlığı’nın açıklamaları işleri kötü etkiliyor. İşler çok düşük. Eskiden gelip 3 kilogram et alan adam şuan yarım kilogram bile alamıyor. Daimi müşterilerim aylardır gelip et alamıyor. Bunun sebebi de şap hastalığı. Piyasa çok kötü, fiyatlar çok yüksek, besiciler eskisi gibi üretim yapamıyor. Piyasayı allak bullak ettiler. Eğer dedikleri gibi bu hastalık önem teşkil ediyorsa ki bu hastalık ezelden beri var. Besiciler bunu çok iyi bilir. Bunun şuan tartışılması çok manidar. Çok önemli bir durum olmuş olsaydı, gidip ticarethaneyi kapatmazlardı. Mezbahaneleri kapatırlardı kesim yapmazlardı. Madem öyle bir hastalık var kasapları da kapatsınlar, mezbahaneleri de kapatsınlar. Beyaz ette satıyoruz. Şirketler ellerinde kalan tavukları satıyor. Bu hastalık tavuk eti satan şirketlere de yaradı. Normalde 35 liraya sattığım tavuğu 55 liraya satıyorum. Et alamayan adam tavuk alıyor. Şuan zaten ettin güncel fiyatı 230-240 lira. Ve bizim bölgemiz yetiştiriciliğin olduğu bölge olmasına rağmen fiyatlar fahiş oranda” dedi.
“Aşılama yapıldı, borsa neden açılmıyor”
Kasap Fazıl Cizreli, fiyatların yükselişinin sebebi hayvan pazarının kapalı olduğundan kaynaklandığını belirtti. Cizreli, “Ramazan olduğu için insanlar ister istemez et alıyor ama fiyatlar çok pahalı. Bunun sebebi, hayvan pazarının kapalı olması. Yani hastalık dediler, aşı dediler oldu bitti. Neden hala hayvan pazarını açmıyorlar? Geçen yılki ramazan ayı ile bu yılki ramazan ayını kıyaslayacak olursak et fiyatları %100’ün üstünde zam aldı. Alım gücü de düştü. Satışlar düştü” dedi.
“Fiyatlar yükselmeye devam edecek”
Aziz Kaya adlı kasap ise, vatandaşın et alamayacak hale geldiğini ve hayvan pazarı açılana kadar da et fiyatlarının artacağını söyledi. Kaya, şunları söyledi: “Fiyatlar haftanın iki-üç günde bir değişiyor. Satışları da etkiliyor bu. Fiyat artışlarının düşmesi baya zaman alacak. Hayvan pazarı açılsa, bayramdan sonra fiyatlar düşebilir diye düşünüyorum. Et fiyatlarının yükselmesinin en büyük sebebi hayvan pazarının kapalı olması. Et ve Süt Kurumu ve biz kasaplar arasında fark var. Kurumda ithal hayvanların eti satılıyor. Bizim sattığımız et yerli ettir. Ve halk zaten ithal ettense yerli et yemeyi tercih ediyor. Şuan hastalıktan insanlar Et ve Süt Kurumu’ndan alıyor. Hayvan pazarının kapandığı ilk hafta ete 40-50 lira zam gelmişti. Ve pazar açılmazsa gelmeye de devam edecek. İki kilogram alan adam bir kilogram alıyor. Bir alan yarım kilo alıyor. Herkesin alım gücü düşmüş.”
