ÖZEL HABER - Güneş OCAĞA
'Asrın Felaketi' olarak nitelendirilen Maraş merkezli 6 Şubat depremlerinin üzerinden tam bir yıl geçti. Deprem felaketinden etkilenen 11 il arasında Diyarbakır da yer alıyor. Resmi kayıtlara göre, Diyarbakır'da 5 bin 459 ağır hasarlı bina var ve bu ağır hasarlı yapıların çok az bir kısmı yıkılmış durumda. Kentin en kalabalık ve yoksul mahallelerin başında gelen Bağlar İlçesi'nin Şeyh Şamil Mahallesi'nde ise işler içiler acısı. Bu mahallede depremden kaynaklı 167 bina ağır hasar alırken, 212 bina da orta hasarlı raporu aldı.
GAZETEMİZE KONUŞTULAR
25 yıllık Şeyh Şamil Mahallesi Muhtarı Mehmet Kızıltepe, mahallede orta hasarlı bir binada oturan Meral Aydın ve binası ağır hasar aldığı için Talaytepe'ye göç etmek zorunda kalan 50 yıllık mahalle sakini Hamdullah Temel, gazetemiz Güneydoğu Ekspres'e konuştular.
4 YETİMİ VAR, ORTA HASARLIDA OTURİYOR
Eşi vefat eden 4 çocuk annesi Meral Aydın, başka semtlerde ikamet etmek için aldığı kira desteğinin yetmediğini, orta hasarlı binada oturmak zorunda kaldığını dile getirdi. Aydın, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Orta hasarlı bir binada oturuyorum. Önceden 3 bin TL olan kiram şimdi 12 bin TL'ye çıkarılmış. Deprem sonrası 3 bin TL kira desteği bize veriliyordu, o dönem yetiyordu, fakat Diyarbakır'da kiralar başını alıp gitmiş.
Bir aydır kira desteğini 5 bin TL'ye çıkarmışlar. Ama ben 12 bin TL veriyorum. Yani verdikleri destek kurtarmıyor. Eşim vefat etmiş, 4 çocuğum var. Günlük evlere temizliğe gidiyorum. Çocuklarıma bu şekilde bakıyorum. Çok mağdurum. Şuanın koşulları neyse, kira desteğini de bize ona göre versinler."
50 YILLIK MAHALLE SAKİNİ MAĞDUR
50 yıllık mahalle sakini olan Hamdullah Temel ise şunları söyledi: "Emanet Apartmanı'nda oturuyorum. Deprem sonrası binamıza ağır hasar raporu verildi. Artından binanın altındaki esnaf dükkanına kilit vurmamak için gidip orta hasarlıya çevirdi. Fakat binanın altı su aldı ve neredeyse çökecek duruma gelince tekrar ağır hasarlıya çevrildi. Hırsızlar zaten binayı yağmalamış durumda.
Ben de ailemle birlikte Talaytepe'ye göç etmek zorunda kaldım. Aylık 5 bin TL kira desteği veriyorlar. Ama ben 12 bin TL kira veriyorum. Verdikleri destek kiramı karşılamıyor. Kira desteğinin artırılmasını istiyoruz. Çok mağduruz. Bu mahallenin insanları çok yoksul ve depremle birlikte perişan oldu."
VATANDAŞLAR AĞIR HASARLI YAPILARDA OTURUYORLAR
25 yıldır Şeyh Şamil Mahallesi'nde muhtarlık yapan Mehmet Kızıltepe, "Kendi mahallemi çok iyi tanıyorum. Benim mahallemdeki vatandaşlar 1990'lı yıllarda köyler boşaltıldığında buraya göç etmişler. Buradaki vatandaşlar ekonomik olarak çok mağdurlar. Her gün yüzlerce insan yanıma geliyor ve sosyal yardımdan faydalanmak için, onlar adına kaymakamlığa başvuruyorum. Kaymakamlığın da en fazla verdiği destek 500-1000 TL arası. Bu desteklerle de kimse bir yere varamaz. Depremin ardından 3 bin TL kira desteği veriliyordu. O zaman kurtarıyordu. Bilindiği gibi 6 Şubat 2023 yılında Maraş merkezli bir deprem meydana geldi. Bu depremlerde 167 bina ağır hasar alırken, 212 bina da orta hasarlı raporu aldı. Ağır hasarlı binaların yüzde 80'ninde vatandaşlar oturuyor. Depremden önce mahallenin nüfusu 50 binin üstündeydi. Deprem sonrası, bu sayı bayağı düştü. Normalde 27 bin seçmenimiz vardı, geçen seçmen kağıtları askıya asıldı, 21 bine düşmüş durumda. Bu göçün çoğu ağır hasarlı olan binalardan oldu" dedi.
"BİRDAHAKİ DEPREMDE HEPSİ YIKILIR"
"Deprem sonrası ağır hasarlı yapılarda oturan vatandaşların çoğu konteyner kent ve çadırlarda kalmamak için orta hasarlı evlerde kaldılar" diyen Kızıltepe, şunları söyledi: "Dolayısıyla ne çıkacak konutlardan faydalanabilecekler ne de aldıkları kira desteği onlara kurtarmıyor. İkinci bir depremde bu orta hasarlı yapıların hepsi yıkılır ve içinde binlerce insan can verecek. Burası onlara mezar olacak. Her şeyden önce insanların can güvenliği sağlanması lazım.
Önce buradaki insanların barınma sorunu çözülmeli, ardından da bu hasarlı yapılar bir an önce yıkılmalı. Kiralar fahiş fiyatta arttı. Ağır hasarlı evlerin kirası şuan 12 bin TL, bu yapılarda oturan vatandaşların devletten aldığı kira desteği ise 5 bin TL. Daha güvenli evlerde oturmak için bu kira desteği yetmediği için, vatandaşlar orta hasarlı evlerden çıkmıyorlar. Benim mahallemdeki vatandaşlar çok yoksul. Hatta en yoksul semtlerdeniz. İşsizlik had safhada. Çoğu mevsimlik işçi. Yazın mevsimlik işlere gidiyorlar, kışında işsiz kalıyorlar."
ÖNCELİK SORUN CAN GÜVENLİĞİ VE BARINMA
Bir hafta önce yıkım işlemlerinin AFAD'dan alınıp kaymakamlıklara devredildiğini söyleyen Kızıltepe, "Bir hafta önce yıkım için kaymakamlara yazı gönderildi. Fakat ne zaman yıkımlar başlayacak ve ne kadar sürecek hiç belli değil. Ki bu binalar yıkılırsa vatandaşlar gidecek? Vatandaşların can güvenliği ve barınma sorunu var. Önce bu sorunların giderilmesi lazım. Vatandaşların önceliği barınma sorunu. Kira desteği yetmiyor. Günün koşulları neyse ona göre kira desteğinin de artırılması lazım" çağrısı yapıldı.
