Pasifik Okyanusu’nun kuzeybatısında, Oregon kıyılarından yaklaşık 480 kilometre açıkta bulunan Axial Seamount, dünyanın en yakından izlenen denizaltı yanardağı olarak biliniyor. 1998, 2011 ve 2015’teki patlamalarıyla dikkat çeken bu dev, 2025 yılı içinde yeniden harekete geçmeye hazırlanıyor. Bilim insanları, yanardağın çevresine yerleştirilmiş fiber optik kablolar, kameralar ve sensörler sayesinde her an veri topluyor.
AXİAL SEAMOUNT: PASİFİK’İN DERİNLERİNDEKİ DEV
Axial Seamount, küçük Juan de Fuca levhası ile devasa Pasifik levhasının kesişim noktasında yer alıyor. Bu konum onu dünyanın en aktif denizaltı yanardağlarından biri haline getiriyor. Bilim insanları 2024’ün sonlarından itibaren yanardağın iç odacıklarının şiştiğini, bunun da yaklaşan bir patlamanın habercisi olduğunu belirtiyor.
OKYANUSUN EN YAKINDAN İZLENEN NOKTASI
Axial Seamount’u bu kadar özel kılan, devasa bir sensör ve fiber optik ağ ile donatılmış olması. Newport, Oregon’dan deniz tabanına kadar uzanan kablolar, bölgedeki kameraları ve bilimsel cihazları sürekli olarak çalışır halde tutuyor.
YAŞAMIN KÖKENİNE DAİR İPUÇLARI
Bilim insanlarına göre hidrotermal bacalar, yaşamın yeryüzünde ortaya çıktığı ilk yerlerden biri olabilir. Axial Seamount da bu konuda benzersiz bir laboratuvar sunuyor. Demir, kükürt ve pirit gibi minerallerle dolu bu bacalar, milyarlarca yıl önceki ilk mikropların ihtiyaç duyduğu koşulları barındırıyor. Anderson, “Erken dönemdeki yaşam büyük ihtimalle ısıya dayanıklıydı ve bu minerallere ihtiyaç duyuyordu” diyerek araştırmanın önemini vurguluyor.
DERİN DENİZ MADENCİLİĞİ TEHDİDİ
Yaklaşan patlama, yalnızca doğanın gücünü görmek için değil, aynı zamanda insan faaliyetlerinin yaratabileceği etkilere ışık tutmak açısından da kritik. Derin deniz madenciliği, lityum ve nadir metaller uğruna deniz tabanını tehdit ediyor.
