Boşanma anne ve babayı etkilediği kadar çocuğu da etkileyen bir karardır ve ebeveynlerin yine en zorlandığı veya endişelendiği konulardan biri de bunu çocuğa nasıl açıklayacaklarını bilememektir.
Boşanmanın doğru bir şekilde ifade edilmesi çocuk psikolojisi açısından çok büyük önem taşıyor. Bu yazımda boşanmayı çocukla nasıl konuşmalıyız anlatmaya çalışacağım.
Boşanma Çocuğu Nasıl Etkiler?
Çocuklar ile boşanmayı konuşurken öncelikle dikkat edeceğiniz nokta çocuğun bakış açılarını göz önüne alıp çocuğun gelişim düzeyine ve yaşına uygun stratejileri bilmektir. Özellikle küçük yaştaki çocuklar boşanmanın ne olduğunu, neden bu kararın alındığını, bu süreçte neler olacağını ve bu durum karşısında nasıl hissettiğini anlamakta güçlük çekebiliyor.
Küçük yaş gurubundaki çocuklar sağ beynini kullanarak yani duygusal zekası ile durumu değerlendirip olaya kendi bakış açısıyla bakma eğilimindedir. Bundan kaynaklı da kendisini boşanma nedeni olarak görüp kendini suçlamaya meyillidirler.
Çocuk içten içe anne ve babasının tekrardan bir araya geleceğini düşünüp dileyerek bu durumu düzeltmenin yollarını arayıp bunun için çeşitli yollarda deneyebilir.
Bazı çocuklar evden ayrılan ebeveyni bir daha göremeyeceğini bir süre içinde kendisinin terk edileceği kaygısıyla güvende hissetmeye ve güvenli ilişkiye ihtiyaç duyar.
Ebeveynlerinin boşanmasının ayıp utanç verici veya kötü bir şey olduğunu ve bu durumu bir tek kendisinin yaşadığını düşünüp yalnız hissedebilir ve başka insanlara bunu söylemek istemeyebilir.
Boşanma Çocuğu Nasıl Açıklanmalı?
Öncelikle anne ve babanın birlikte bu konuşmayı yapması önemlidir. Eğer mümkünse çocuğa terk edilmeyeceğinin ve anneyle de babayla da olan bağının zedelenmeyeceğinin güvencesini vermekte önemlidir.
Çocukla boşanma kararınızı konuşmadan önce önemli strateji ve önerileri şu şekilde özetleyebilirim:
Boşanma kararınızda onun bir hatası olmadığını bilmeli. Çocuklar, "kardeşimle kavga etmeseydim, daha az yaramazlık etseydim, derslerim daha iyi olsaydı ayrılmazlardı" gibi düşünebiliyorlar. Bu sebeple “Anne ve baba kendi arasındaki problemlere çözüm bulamadı ve daha iyi hale getiremedi. Bu karar sadece anne ve babanın ilişkisiyle ilgili, senin herhangi bir suçlu rolün olmadığı gibi düzeltme gibi bir rolünde olamaz. Yine de ikimizin arasındaki bu karar seni üzebilir, seni etkilediğimiz için bizimde üzgün olduğumuzu bil.”
Çocuğunuzla olan ilişkinizin değişmeyeceğini belirtin.
Boşanma yetişkinlerin yaşayabileceği bir durumdur ve anne ve babanın ilişkisindeki değişiklik kararıdır çocuk ile kurulan ilişkinin değil. “Biz her zaman anne ve baban olarak kalacağız ve sana olan sevgimiz hiç azalmadan devam edecek, bizim en güzel parçamız olarak seni hep çok seveceğiz. Büyükannelerin, büyükbabaların, amca, dayı, teyze, hala ile de olan ilişkin hiç etkilenmeyecek.”
Çocuğun duygularını ifade edebileceği bir alan açın. Çocuklar bu kararın koşulmasından sonra üzüntü, öfke, suçluluk, kaygı gibi çeşitli birçok duyguyu yaşayabilir. Duygular yaşanılabilir bu belirli bir yere kadar da sağlıklıdır. Önemli olan bu durumu bastırmamak veya bırakılması gereken yerde bırakıp kontrol edebilmektir. “Anne ve babanın ayrılacağını duymak sana ne hissettirdi?” diye sorabilirsiniz. Ancak duygularını ifade etmesi içinde baskıcı olmadan sabırla, duygularını verdiği ipuçlarından yakalamaya çalışıp çocuğun duygularını tanımlayarak onu anladığınızı hissettirin.
Çocuğun hayatında yaşanacak değişiklikleri konuşun. Çocuklar kimle yaşayacak, nerede yaşayacak, diğer ebeveyni kiminle ve nerede yaşayacak, birlikte yaşamadığı ebeveyni ne sıklıkla ve ne kadar görebilecek, hayatında neler değişecek bunu bilmeli. Ancak öncelikle çocuğun bu konu da konuşmaya hazır olduğundan ve boşanma sonrasındaki yaşanacak süreçte çocuğa vereceğiniz bu bilgilerden yana emin ve net olun.
Diğer ebeveyn hiçbir durumda kötülenmemeli. Ne söyleneceği kadar ne söylenmeyeceği bilmekte çok önemlidir. Çoğu ebeveyn çocuğa kendini haklı göstermeye çalışırken diğer ebeveyni suçlamaya meyillidir. Eşiniz sizinle iyi geçinememiş ve size karşı hatalarda yapmış olabilir. Ancak kötü bir eş olsa da bu eş ilişkisidir. Anne-çocuk veya baba- çocuk ilişkisinde çok iyi olup bunu devam ettirebilir. Herhangi bir ebeveynin kötü bir şey yaşamış veya yapmış olduğunu duymak çocuğa ömrü boyunca taşıyacağı bir yüke sebep olabilir. Zaten çocuk içinde zor ve karmaşık olan bu süreçte çocuğu tarafsız tutmak, kendisini suçlamasını veya bir taraf olmasını önlemek çocuğun psikolojik sağlığı için son derece önemlidir.
Anne ve babanın kendi çatışmalarını yöneterek ebeveyn rollerine devam edebilmesi için çift veya bireyselterapi, çocukların bu süreci en az hasarla yaşaması içinde çocuk merkezli terapi alınması bir uzman olarak önerimdir.
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle, sağlıklı günler dilerim.
