Suçluluk hissi tüm güzel duyguları bir anda silip mutlu olduğumuz zamanları ortadan kaldırabilecek güce sahip olabilen bir duygudur. Kendimizi sıklıkla suçlayıp, mutlu olacağımız anları da sabote ederek kendimizi cezalandırabiliriz. Peki herkes bu duyguyu hisseder mi veya kimler hisseder?
Suçluluk çocukluğumuzdan beri içimizde taşıdığımız bir şemadır. Eğer çocukluğumuzda ebeveynlerin isteklerini getiremediğimizi düşünüyorsak, yargılandıysak, küçük yaşlarda kendimizi suçladığımız anlarda yatıştırılmadıysak kötü bir çocuk olduğumuzu, kusurlu bir çocuk olduğumuzu, mesela başarılı bir çocuk olamadım babam onu çok üzdüğümü söyledi gibi örnekler yaşadıysak kendimizi suçlama dilini öğrenmeye başlamışızdır. Katı ve cezalandırıcı ebeveynler ile büyümek, kardeşe öfke ve kıskançlık duymak, zor bir çocukluğumuz olduğunu ailelerimizden duymak, cinsellik tabularına maruz kalmak, travmatik deneyimlerde bu şemanın temelini oluşturabilir.
Yetişkinlikte iste yine kendimizi suçlayıp, mağdur edilmeleri görmezden gelerek kendimizi cezalandırabiliriz. Sürekli kendinizi eksik, kusurlu hissettirildiğiniz, sürekli size sitemler edilmesine ne kadar izin veriyorsunuz?
Suçluluk hissinizi azaltıp sağlıksız bir suçluluk psikolojisinden kendinizi korumanız için kendinize hatırlatmanız gereken şey kimsenin mükemmel ve kusursuz olmadığını bilmektir. Birçok insan günlük hayatta istemeden de olsa yanlış kararlar alıp bunları gerçekleştirebilir. Önemli olan verdiğiniz kararın arkasında durup bundan gerekli dersleri almak ve tekrarını önlemek için gerekli çabayı vermektir.
Suçluluk Psikolojisi Nedir ve Nasıl Ortaya Çıkar?
Kişinin bilinçli veya bilinçsiz olarak gerçekleştirdiği davranış veya neden olduğu durumlar nedeniyle hissettiği duyguların bütününe suçluluk psikolojisi denir.
Ancak suçluluk psikolojisi sadece sebep olunan kötü durumları değil çeşitli birçok farklı durumda bulunabiliyor. Örneğin savaştaki çocukların aç ve güvensiz olduğunu hissedip elimizden de bir şey gelemediğinde veya bir dilenciye para vermeden geçtikten sonra aklımıza geldiğinde, birine sınavda yardım etmeyip dersten kaldığını gördüğünüzde yani bizdeki imkanlar bir başkasında yok diye de kötü hissedip kendimizi suçlayabiliriz. Konu bazen etikle veya doğru ve yanlışla, ahlaki değerlerden ötedir. Çok yanlış bir davranışı reddettiğinizde veya sadece istemediğiniz bir şeye hayır dediğinizde bile suçluluk psikolojisi yaşayabilirsiniz.
Suçluluk psikolojisindeki biri kendini hor görme eğilimindedir. Sevildiği ve değer gördüğü yerleri görmezden gelip, kendini değersiz hissettiği yerde durmaya devam eder. Sürekli ertelediği işlerle kendini olumsuza bilinçdışı olarak sürükler. Kendini suçlu hissettiği durumları istem dışı tekrarlar.
Suçluluk Duygusundan Nasıl Kurtulabilirim?
Birçok kişi suçluk psikolojisini ve kendini yermelerini bir döngü olarak hayatın birçok yerinde yaşar. Eğer bu durumu bilinç düzeyinde yaşarsa düzeltilmesi çok daha mümkündür. Bu döngüyü kırmak için yapılacak ilk şey suçluluk duygusunu ben ne sıklıkla yaşıyorum? Ne zamandan beridir benimle? Bunu nereden öğrendim? Bu davranışın kökenine giderek farkındalık yaratmaktır. Suçluluk çok güçlü bir duygu olduğu ve belirtileri kişinin kendine zarar vermeleriyle bile görüldüğü için bu süreci size güvenli bir alan açarak duygularınıza doğru temas edebilmenizde destek olacak bir uzmanın eşlik etmesi süreç için daha sağlıklı olacaktır.
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle, sağlıklı günler dilerim.
